Jawne zarobki adwokatów za szkolenie aplikantów - wyrok NSA

Wynagrodzenia adwokatów prowadzących zajęcia w ramach szkolenia aplikantów adwokackich podlegają udostępnieniu jako informacja publiczna – wynika z Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Aktualizacja: 06.11.2017 11:43 Publikacja: 06.11.2017 11:20

Jawne zarobki adwokatów za szkolenie aplikantów - wyrok NSA

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Pewna fundacja zwróciła się do Okręgowej Rady Adwokackiej we W. o udostępnienie imiennego wykazu wszystkich adwokatów, którzy prowadzili zajęcia w ramach szkolenia aplikantów adwokackich w roku 2015 wraz z każdorazowym podaniem wysokości wynagrodzenia (brutto) z tego tytułu.

Wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej poinformował fundację, że żądane dane nie stanowią informacji publicznej, dlatego nie zostaną udostępnione. Z własnej woli dodał, że prowadził zajęcia z aplikantami z zakresu postępowania sądowoadministracyjnego, a z tego tytułu otrzymał wynagrodzenie brutto w kwocie 29 885 zł za cały 2015 rok.

W skardze na bezczynność organu fundacja podniosła, że samorząd zawodowy (samorząd adwokacki) jest podmiotem utworzonym przez państwo na podstawie ustawy, obowiązanym konstytucyjnie do udostępniania informacji o swojej działalności, co wynika wprost z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP. W demokratycznym państwie prawa działanie tego samorządu powinna cechować transparentność, zwłaszcza w aspekcie finansowym. Szkolenie aplikantów adwokackich jest ustawowym zadaniem tego samorządu. Wnioski o udostępnienie informacji wymagają załatwienia ich w sposób prawem przewidziany albo przez dokonanie czynności materialno-technicznej udostępnienia żądanej informacji albo przez wydanie stosownych decyzji, czego zaniedbano.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

W uzasadnieniu WSA wskazał, że kształcenie aplikantów adwokackich przez samorząd adwokacki nie jest objęte sferą niepubliczną (prywatną), lecz stanowi realizację ustawowego zadania tego samorządu zawodowego. - Samorząd zawodowy wykonuje w tym zakresie zadania publiczne i wiedza o tej działalności jest niewątpliwie informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej – wskazał.

Zdaniem WSA w takim też kontekście należało ocenić informacje objęte wnioskiem fundacji i w konsekwencji uznać, że dane nim objęte mają walor informacji publicznej w rozumieniu ustawy, łącznie za sferę wynagrodzenia. - Nie sposób (...) – przyjmując, że kształcenie aplikantów adwokackich przez samorząd adwokacki jest realizacją zadania publicznego - wyłączyć z niego kwestię wynagrodzenia osób kształcących, tym bardziej że czynione jest to ze składek organizowanych w tym celu – wyjaśniono w uzasadnieniu.

W skardze kasacyjnej od tego wyroku Okręgowa Rada Adwokacka zwróciła uwagę, że informacją publiczną jest wiadomość wytworzona przez samorząd adwokacki, pod warunkiem, że została wytworzona w ramach wykonywania zadań władzy publicznej (a nie własnych zadań samorządowych) i w związku z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (a nie majątkiem samorządu adwokackiego). Jak wskazano, ustawodawca w art. 3 ustawy Prawo o adwokaturze wyraźnie wyodrębnił zadania samorządu adwokackiego (a więc nie zadania publiczne), z ogólnego katalogu zadań adwokatury. W katalogu tym mieszczą się zarówno zadania niestanowiące zadań władzy publicznej, jak i inne zadania – w tym zadania władzy publicznej (np. inicjatywy ustawodawcze). W art. 3 pkt 4 cytowanej ustawy wymieniono "doskonalenie zawodowe adwokatów i kształcenie aplikantów adwokackich", które nie jest zadaniem władzy publicznej, gdyż obowiązek doskonalenia zawodowego został nałożony na określoną grupę (adwokaci i aplikanci adwokaccy) i nie ma on charakteru powszechnego oraz nie wynika ze współżycia ludzi w określonej społeczności, a prawo korzystania ze szkolenia mają wyłącznie adwokaci i aplikanci adwokaccy, ponieważ szkolenie jest organizowane z ich prywatnych środków, a dla ogółu obywateli doskonalenie to jest niedostępne i nie mają oni roszczenia o przyznanie im prawa do udziału w tym doskonaleniu. -Umowa o szkolenie zawodowe jest umową prawa cywilnego, jest to czynność prawna prawa prywatnego, nie prawa publicznego, a zatem umowy związane z tym szkoleniem nie stanowią informacji publicznej – argumentowała ORA.

W skardze podkreśliła, że zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy Prawo o adwokaturze, samorząd adwokacki sprawuje zarząd majątkiem tego samorządu, a więc majątkiem pochodzącym ze składek członków samorządu, nie stanowi mienia komunalnego, ani majątku Skarbu Państwa. Doskonalenie zawodowe aplikantów adwokackich – jako wpisane do zadań własnych samorządu w art. 3 pkt 4 cyt. ustawy, musi być i jest finansowane z majątku samorządu, pochodzącego ze składek aplikantów. W tej materii samorząd adwokacki nie korzysta z mienia komunalnego, ani majątku Skarbu Państwa.

Innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. W wyroku z 11 maja 2017 r. (sygn. akt I OSK 2765/16) wskazano, że obowiązek doskonalenia zawodowego adwokatów i kształcenie aplikantów adwokackich jest realizowany w ramach szeroko pojętych zadań adwokatury, określonych w art. 1 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze, przez co doskonalenie i kształcenie nabiera charakteru publicznego i powszechnego – ma służyć udzielaniu pomocy prawnej i współdziałaniu w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa. Mieści się w obszernie rozumianych zadaniach publicznych. - Okoliczność, że źródłem finansowania majątku samorządu adwokackiego są obowiązkowe składki poszczególnych członków oraz, że nie korzysta on z form wsparcia publicznego, dotacji, funduszy przekazywanych przez Skarb Państwa, nie oznacza że wiedza o majątku tego samorządu pochodzącego w tej części ze składek i opłat, z uwagi na wykonywane zadania publiczne wiążące się z jego działalnością, nie podlega upublicznieniu – wyjaśniono.

W uzasadnieniu zwrócono uwagę, że należności za prowadzenie zajęć z aplikantami adwokackimi były wypłacane z majątku Okręgowej Rady Adwokackiej, a więc informacja ta wiąże się z funkcjonowaniem i działalnością samorządu zawodowego w ramach zadań publicznych wynikających z powołanych przepisów. – Żądana informacja dotycząca imiennego wykazu wszystkich adwokatów, którzy prowadzili zajęcia w ramach szkolenia aplikantów adwokackich w roku 2015 wraz z każdorazowym podaniem wysokości wynagrodzenia (brutto) z tego tytułu dotyczy przeto realizacji zadania publicznego finansowanego z majątku tego samorządu zawodowego – stwierdził NSA.

Pewna fundacja zwróciła się do Okręgowej Rady Adwokackiej we W. o udostępnienie imiennego wykazu wszystkich adwokatów, którzy prowadzili zajęcia w ramach szkolenia aplikantów adwokackich w roku 2015 wraz z każdorazowym podaniem wysokości wynagrodzenia (brutto) z tego tytułu.

Wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej poinformował fundację, że żądane dane nie stanowią informacji publicznej, dlatego nie zostaną udostępnione. Z własnej woli dodał, że prowadził zajęcia z aplikantami z zakresu postępowania sądowoadministracyjnego, a z tego tytułu otrzymał wynagrodzenie brutto w kwocie 29 885 zł za cały 2015 rok.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona