Jeżeli inwestycja została już zrealizowana, a inwestor ubiega się o decyzję środowiskową, to wszczęcie tzw. postępowania legalizacyjnego (prowadzonego na podstawie art. 48 i 49 Prawa budowlanego) przed organem nadzoru budowlanego nie stanowi okoliczności warunkującej wydanie decyzji środowiskowej. Innymi słowy, dopuszczalne jest prowadzenie postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji już zrealizowanej niezależnie od tego, czy dla tej inwestycji toczy się postępowanie legalizacyjne. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 października 2016 r. (II OSK 764/16), w którym uchylił wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 3 grudnia 2015 r. (II SA/Wr 729/15) i oddalił skargę na decyzję samorządowego kolegium odwoławczego (SKO).
Zmiana sposobu użytkowania
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym. Inwestor złożył wniosek o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na zmianie sposobu użytkowania z systemu chowu kur niosek na hodowlę brojlerów w istniejących budynkach inwentarskich. W toku postępowania burmistrz miasta i gminy ustalił, że zmiana sposobu użytkowania, objęta złożonym wnioskiem, w świetle przepisów rzeczywiście wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Organ ustalił ponadto, że do ww. zmiany sposobu użytkowania już doszło. W rezultacie burmistrz wydał decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie decyzji środowiskowej, jako bezprzedmiotowego. Organ uznał, bowiem, że zgodnie z przepisami wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dopuszczalne jest jedynie dla inwestycji planowanej, a fakt ukończenia inwestycji wyklucza możliwość wydania tej decyzji.
Odwołanie od decyzji burmistrza złożył inwestor. Samorządowe kolegium odwoławcze (SKO) uchyliło decyzję burmistrza i przekazało sprawę organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia. SKO stanęło na stanowisku, że fakt rozpoczęcia realizacji inwestycji nie czyni bezprzedmiotowym postępowania w sprawie środowiskowych uwarunkowań. Zdaniem SKO ukończenie inwestycji może przysłużyć się w toku oceny jej oddziaływania na środowisko poprzez uzyskanie informacji (jako „danych wyjściowych") o rzeczywistym wpływie przedsięwzięcia na środowisko.
Legalizacja samowoli budowlanej
Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (WSA) na decyzję SKO złożył przeciwnik inwestycji. WSA uwzględnił tę skargę i uchylił decyzję SKO. W ocenie WSA możliwe jest wydanie decyzji środowiskowej dla inwestycji już zrealizowanej, lecz może to nastąpić jedynie w trakcie postępowania zmierzającego do zalegalizowania stwierdzonej samowoli budowlanej. Zdaniem WSA zależność taka wynika z art. 49 ust.4a Prawa budowlanego w związku z art. 49 ust. 4 Prawa budowlanego. Z wniosku inwestora nie wynika, że zamierza on uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach na potrzeby postępowania legalizacyjnego, ani też, że w ogóle takie postępowanie zostało przed organem nadzoru budowlanego wszczęte.
