– za dany rok kalendarzowy do dnia 31 marca następnego roku, zobowiązane są do samodzielnego naliczenia opłaty za korzystanie ze środowiska za poszczególne rodzaje korzystania ze środowiska (tj. wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, przydzielone uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych, pobór wód, odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, składowanie odpadów), według stawek obowiązujących w danym okresie rozliczeniowym.
Muszą też wnieść opłaty na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska (a w przypadku eksploatacji urządzeń mobilnych – na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska).
Wyżej wymienione podmioty sporządzają też i przedkładają marszałkowi województwa wykaz zawierający zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (nie ma obowiązku przedkładania wykazu za 2016 rok w przypadku naliczenia opłat za każdy rodzaj korzystania ze środowiska w wysokości nieprzekraczającej 100 zł.).
Podmiot nie wnosi opłaty za korzystanie ze środowiska:
- gdy wysokość naliczonej opłaty za dany rok i dany komponent środowiska nie przekracza 800 zł (do opłat naliczanych w systemie półrocznym obowiązywał limit 400 zł, który również dotyczył opłaty za dane półrocze i za dany rodzaj korzystania ze środowiska) – art. 289 ust.1 Prawa ochrony środowiska (POŚ),
- w razie prowadzenia działań ratowniczych – art. 2 ust.2 pkt. 2 POŚ,
