- Żądanie wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją – z uwagi na to, że strona, bez własnej winy, nie brała udziału w postępowaniu – skierowano omyłkowo do niewłaściwego organu. Organ, do którego wpłynęło to podanie, przesłał je do organu właściwego. Czy w takim przypadku datą wniesienia podania do właściwego organu jest dopiero data jego przekazania przez niewłaściwy organ?
Nie. Zgodnie z art. 19 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) organy administracji przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Ustalenie swojej właściwości należy do koniecznych, wstępnych czynności organu, do którego wpłynęło podanie (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 26 kwietnia 2017 r., sygn. II SA/Wr 127/17, LEX nr 2294811). W art. 65 § 1 k.p.a. przewidziano, że w sytuacji, gdy organ, do którego wniesiono podanie, jest niewłaściwy w sprawie, ma obowiązek niezwłocznie przekazać je do właściwego organu, zawiadamiając o tym jednocześnie wnoszącego podanie. Zawiadomienie o przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie.
Zgodnie z art. 65 § 2 k.p.a. wniesienie żądania do niewłaściwego organu nie powoduje dla strony negatywnych konsekwencji związanych z uchybieniem terminowi, jeżeli możliwość skutecznego wniesienia żądania jest ograniczona terminem, a upływ terminu nastąpił między wniesieniem żądania przez stronę a jego przekazaniem do właściwego organu. Dotyczy to np. żądania wznowienia postępowania zakończonego ostateczną decyzją na tej podstawie, że strona, bez własnej winy, nie brała udziału w postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a.). Wznowienie postępowania z tej przyczyny następuje tylko na żądanie strony (art. 147 k.p.a.). Zgodnie z art. 148 k.p.a. podanie o wznowienie wnosi się do organu, który wydał w sprawie decyzję w I instancji, w terminie miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Podanie wniesione do niewłaściwego organu przed upływem terminu na jego wniesienie uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. W takim przypadku datą wszczęcia postępowania na żądanie strony, które zostało wniesione do niewłaściwego organu, jest data wpływu żądania do niewłaściwego organu, który powinien przekazać je niezwłocznie do organu właściwego (wyrok NSA z 11 kwietnia 2017 r., sygn. II OSK 2014/15, LEX nr 2287121).
Inne rozwiązanie przejęto w sytuacji, gdy podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy (art. 66 k.p.a.). W takim przypadku organ, do którego wpłynęło podanie, rozpoznaje sprawy należące do jego właściwości, a równocześnie zawiadamia wnoszącego podanie, że w innych sprawach powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu. Odrębne podanie, złożone zgodnie z tym zawiadomieniem w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia, uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania. Dopiero w sytuacji, gdy podanie wniesiono do niewłaściwego organu, a nie da się ustalić organu właściwego bądź gdy z podania wynika, że właściwy w tej sprawie jest sąd powszechny, organ, do którego wniesiono podanie, zwraca je wnoszącemu. Zwrot podania następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Organ administracji nie może jednak zwrócić podania z tego powodu, że właściwy w danej sprawie jest sąd powszechny, jeżeli w tej sprawie sąd uznał się już za niewłaściwy.
—Anna Puszkarska, radca prawny
