Od 1 stycznia 2016 r. uzupełniono niektóre regulacje zawarte w ustawie o pomocy społecznej (dalej: u.p.s.). Wprowadzone zmiany dotyczą m.in. uzyskiwania informacji, dotacji na uczestników ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz łączenia jednostek organizacyjnych pomocy społecznej.
Sprawozdawczość i udostępnianie danych
Zgodnie ze zmienionym art. 17 ust. 1 pkt 17 u.p.s. do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie. Od 1 stycznia 2016 r. powinno to następować tylko, a nie – jak dotychczas – również w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego. Poprzednio odbywało się to w formie elektronicznej i papierowej.
W dodanym przez ustawodawcę art. 23a u.p.s. określono dane, które powinny być gromadzone w rejestrze centralnym prowadzonym przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. W celu umożliwienia weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, osób korzystających z tych świadczeń i członków ich rodzin, w rejestrze centralnym należy gromadzić informacje m.in. o: imieniu i nazwisku takiej osoby, miejscu zamieszkania lub pobytu, numerze PESEL, stanie cywilnym, dacie i miejscu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia, rodzaju wnioskowanego świadczenia oraz dacie wydania i rodzaju rozstrzygnięcia. Prawo dostępu do tych informacji oraz ich przetwarzania przewidziano m.in. dla ośrodków pomocy społecznej.
W art. 105 ust. 1 u.p.s. rozszerzono katalog podmiotów, od których można pozyskiwać niezbędne informacje w sprawach świadczeń z pomocy społecznej. Ustawodawca przewidział w nim, że obowiązek udzielenia takich informacji ciąży na: jednostkach sektora finansów publicznych, w tym sądach, Policji, Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i organach administracji publicznej, a także kuratorach sądowych, pracodawcach, podmiotach wykonujących działalność leczniczą, przedszkolach, szkołach, placówkach, poradniach i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 1–7 ustawy o systemie oświaty (w tym np. placówkach oświatowo-wychowawczych, poradniach psychologiczno-pedagogicznych czy młodzieżowych ośrodkach wychowawczych), szkołach wyższych, organizacjach pozarządowych oraz innych podmiotach prowadzących działalność pożytku publicznego.
Przykład:
Pracownik socjalny chce zwrócić się do pracodawcy o udostępnienie informacji potrzebnej do ustalenia uprawnienia do świadczenia z pomocy społecznej. Może skorzystać z takiego rozwiązania. Pracodawca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania wniosku kierownika ośrodka pomocy społecznej lub pracownika socjalnego, udostępnić informacje, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia o przyznaniu lub wysokości świadczeń z pomocy społecznej, dla ustalenia wysokości odpłatności za świadczenia z pomocy społecznej lub dla weryfikacji uprawnień do świadczeń z pomocy społecznej, wysokości tych świadczeń bądź odpłatności za te świadczenia.