Agnieszka Niemojewska

„Guernica”: antywojenny manifest Pabla Picassa

8 kwietnia minęło 51 lat od śmierci Pabla Picassa, współtwórcy i jednego z najwybitniejszych przedstawicieli kubizmu w XX-wiecznej sztuce. Choć Picasso od 1904 r. mieszkał we Francji, to w swojej twórczości bezpośrednio odnosił się do rodzimej Hiszpanii – do jej tradycji, ale też bieżących wydarzeń, czego najlepszym przykładem jest „Guernica”.

Tadeusz Sendzimir: polski Edison metalurgii

Pierwszym wyjątkowym osiągnięciem inżyniera Tadeusza Sendzimira było zrewolucjonizowanie w latach 30. XX w. technologii obróbki stali. Ale temu rodowitemu lwowianinowi świat przemysłu zawdzięcza znacznie więcej.

„Biała odwaga”: dramat pośród górskich szczytów

W powszechnej świadomości podhalańscy górale w czasie II wojny światowej zapisali się złotymi zgłoskami m.in. jako kurierzy i przewodnicy tatrzańscy wpierający polskie podziemie. Mało kto słyszał o Goralenvolk – organizacji kolaborującej z niemieckim okupantem. To wstydliwy rozdział w dziejach Podhalan, mimo że dotyczył nielicznych spośród nich.

„Karta z Polakami na Wschodzie”. Świadkowie przeszłości

W projekt „Karta z Polakami na Wschodzie”, realizowany w latach 2006–2011 przez Ośrodek Karta wraz z Domem Spotkań z Historią, zaangażowanych było kilkadziesiąt osób. Polecana publikacja – monumentalna, multimedialna i wielogłosowa – zawiera wspomnienia naszych rodaków rozsianych od Syberii, przez Kazachstan, po ziemie będące przed wojną w granicach II RP.

Dwaj bracia z Paryża

Józef i Henryk Babińscy, synowie polskich emigrantów z okresu Wiosny Ludów, przyczynili się do rozwoju nauk przyrodniczych. Młodszy z braci był pionierem neurochirurgii, a starszy – geologiem zatrudnianym przez francuski rząd.

O czym tak naprawdę jest film „Kos”?

„Kos” Pawła Maślony, który wchodzi do kin 26 stycznia, to nie jest – jak sugerowałby tytuł – film o Tadeuszu Kościuszce ani też o insurekcji kościuszkowskiej. Ale na pewno „Kos” w sposób dosadny, momentami wręcz brutalny pokazuje, jak fatalne były relacje między szlachtą a chłopami w porozbiorowej Polsce na przedwiośniu 1794 r. I co ważne: jest ciekawie zrealizowanym kinem akcji.

Emancypantki, siłaczki czy znudzone elegantki?

Książka Marty Strzeleckiej to kolejny ciekawy głos w dyskusji o historii polskich kobiet. „Ziemianki” stawiają pytania m.in. o to, jak zmieniała się mentalność „pań z dworów”, a tym samym ich podejście do obowiązujących ról społecznych i podziałów klasowych.

„Walka karnawału z postem”

Styczeń to miesiąc karnawału. Jeden z najsłynniejszych obrazów Pietera Bruegla (starszego) poświęcony tej tematyce skrywa wiele alegorii. Ale sam artysta też nastręcza niemało problemów.

Aleksander Hertz. Twórca polskiej kinematografii

Aleksander Hertz nie tylko był założycielem pierwszej polskiej wytwórni filmowej, ale przede wszystkim odkrył dla rodzimego, a nawet światowego kina grono wybitnych aktorów i aktorek, na czele z Polą Negri.

Parostatki i kopalnie Konstantego Leona Wolickiego

Konstanty Leon Wolicki był ziemianinem i przemysłowcem wizjonerem oraz przedstawicielem władz powstania listopadowego w Paryżu i Stambule. Nim zmarł w biedzie i zapomnieniu, część swojego ogromnego majątku przekazał na rzecz Królestwa Polskiego, resztę zaś skonfiskowano mu carskim ukazem.