Wiemy już, jak biura podróży radziły sobie w zeszłym roku. Na probę serwisu Turystyka.rp.pl podsumowanie ich wyników przygotował Instytut Badań Rynku Turystycznego Traveldata. Na tej podstawie Traveldata okreliła też nowe ratingi największych touroperatorów, które będš teraz obowišzywały przez całe wakacje, a być może już do końca roku.
ZOBACZ CAŁY RANKING BIUR PODRÓŻY I ICH RATINGI
Miniony rok był jednym z najlepszych w zorganizowanej turystyce wyjazdowej, a pod względem wartoci bezwzględnych najlepszym w historii tej branży. Przychody 30 największych touroperatorów sięgnęły prawie 6,7 miliarda złotych, czyli o 27,7 procent więcej niż rok wczeniej. Nieco mniej, bo o 24,8 procent, wzrosła w tym czasie liczba klientów w sumie z biurami podróży wyjechało 2,57 miliona ludzi.
Okazało się jednak, że mimo takich wietnych wyników efekt finansowy nie był już tak imponujšcy zysk netto największych touroperatorów osišgnšł wartoć prawie 136 milionów złotych, co oznaczało spadek rok do roku o 3,9 procent. Zarazem fundusze własne ważny czynnik ekonomiczny, wiadczšcy o stabilnoci branży i jej poszczególnych przedstawicieli - wzrosły nieproporcjonalnie wysoko, bo aż o 42 procent, i wyniosły 710,6 miliona złotych.
TUI na niskich cenach wjechał na drugie miejsce
Jak wypadły biura podróży w wietle zeszłorocznych wyników? Pod względem przychodów ze sprzedaży usług turystycznych na pierwszym miejscu znalazła się Itaka. Jej obroty wyniosły 2,151 miliarda złotych. Nie jest to zaskakujšca wiadomoć, gdyż firma z Opola przewodzi rynkowi turystyki wyjazdowej od roku 2009. Tym razem urosła o 20,9 procent. To dużo, jeli wzišć pod uwagę jej wielkoć - zwracał uwagę prezes Traveldaty Andrzej Betlej - chociaż mniej niż rednia dla całego rynku, którš Traveldata wyliczyła na 27,7 procent.
Na drugim miejscu rankingu pewna niespodzianka. Potwierdziła się niedawna informacja, że TUI Poland wyprzedził swojego bezporedniego rywala, biuro Rainbow ("TUI Poland wyprzedził Rainbow"). Przychody jakie uzyskał to 1,377 miliarda złotych. Imponuje dynamiczny wzrost, który pozwolił firmie znaleć się w takim miejscu 56,6 procent w skali roku. TUI zmieniło doć radykalnie strategię wyjaniał Betlej. Można to wišzać z osobš byłego prezesa tej spółki, Marka Andryszaka, który dobrze zna rynek polski. Kiedy był w Polsce musiał się pewnie przebijać ze swoimi ideami (Andryszak mocno promował sprzedaż za porednictwem sieci) u swoich zwierzchników w Niemczech. Teraz sam jest takim szefem (Andryszak kieruje od 2017 roku TUI Deutschland red.) i nie musi się z nikim dogadywać. Od razu sš efekty.
- Jak pytam touroperatorów, kto im najbardziej przeszkadza, mówiš: przecież wiadomo kto TUI" relacjonował dalej Betlej. TUI ma bardzo dobrš ofertę w segmencie tanich, trzygwiazdkowych wyjazdów, stšd jego ogromny wzrost. Chociaż ostatnio trochę odpucili. Natomiast bardzo poprawiła ofertę w tym segmencie Itaka. Również Exim ma dobrš taniš ofertę. Ci dwaj ostatni wyranie górujš teraz dzięki niskim cenom. Jeli taka sytuacja potrwa dłużej, to włanie oni będš mieli największy przyrost w rozpoczynajšcym się sezonie letnim.
Rainbow, który miał o sto milionów mniejsze przychody, a dokładnie 1,275 miliarda złotych, zajšł trzeciš lokatę. Jego wzrost był zbliżony do redniej, jakš osišgnšł cały rynek i wyniósł 22 procent.
20,9 procent wzrostu pozwoliło Grecosowi Holiday umocnić się na pozycji czwartej, którš firma zajęła w zeszłym roku, wyprzedzajšc wówczas Corala Travel Wezyr Holidays, z przychodami 494,5 miliona złotych.
Coral Travel Wezyr Holidays nie zmienił pozycji w tabeli, ale wyranie odzyskiwał udział w rynku, po tym jak jego interesy ucierpiały w zwišzku z próbš przewrotu politycznego w Turcji w 2016 roku. Turcja to kierunek, w którym założony i prowadzony przez przedsiębiorców tureckich Coral się specjalizuje. Coral miał niezwykle udany sezon, jego przychody wzrosły o 44,7 procent i wyniosły na koniec 2017 roku 395,7 miliona złotych.
Drugš pištkę największych touroperatorów otwiera Neckermann Podróże. Ta firma nie może jednak zaliczyć minionego sezonu do udanych. Jej przychody wzrosły jedynie o 1 procent, a więc dużo poniżej redniej.
Na rynek wchodzš nowi klienci
Wród dziesięciu największych firma w turystyce wyjazdowej, największe postępy w ostatnim roku w dziedzinie przychodów ze sprzedaży imprez turystycznych zrobił TUI Poland (56,5 procent), przed Eximem Tours (49,8 procent), Coralem Travel (44,7 procent) i Netem Holiday (32,1 procent). Ich obroty były zdecydowanie większe od redniej rynkowej. Niemały wzrost był też udziałem takich potentatów jak Rainbow (22 procent), Itaka (20,9 procent) i Grecos Holiday (20,9 procent).
Jak wyliczyła Traveldata, w ostatnich dziesięciu latach największym rednim rocznym przyrostem mogš pochwalić się: Grecos Holiday (stosunkowo niski punkt wyjcia) 35,5 procent, Rainbow 22,8 procent, Itaka 22,5 procent, Coral Travel 18,9 procent i TUI 14,1 procent.
Pod względem liczby klientów podobnie jak w przychodach dominuje Itaka. W 2017 roku obsłużyła 765 tysięcy turystów. Drugi TUI miał o jednš trzeciš klientów mniej 476 tysięcy. Za nim uplasował się Rainbow z wynikiem 412,3 tysišca. Kolejne firmy w tym zestawieniu to Coral Travel, który zawiózł na wakacje 196,8 tysišca ludzi, Grecos, na usługi którego zdecydowało się 188 tysięcy Polaków, Neckermann ze 123,2 tysišca klientów, Net Holiday z 65,3 tysišca i Exim Tours z 55 tysišcami. Pierwszš dziesištkę zamykajš Funclub - 39,6 tysišca i Grupa Almatur - 36,4 tysišca klientów.
Dynamika zdobywania klientów była zróżnicowana. Zeszły rok należał w tej kategorii do Eximu, któremu przybyło aż 56,8 procent klientów. Powyżej redniej (24,5 procent) zyskały też Coral Travel Wezyr Holidays 50,3 procent, TUI 49,7 procent, Net Holiday 32,9 procent i Rainbow 24,8 procent. Dużš dynamikš charakteryzowały się również biura podróży spoza pierwszej dziesištki: Patron Travel odnotował wzrost o 39,2 procent, 7islands 25,3 procent, a Prima Holiday 22,8 procent.
Skšd tak duży przypływ nowych klientów do biur podróży? Betlej wskazuje na "ogromnš falę" mniej zamożnych Polaków, którym wzrost zarobków i programy socjalne państwa pozwalajš wejć na rynek turystyki zorganizowanej. Kto miał dla nich tanie oferty, przycišgnšł ich do siebie i zyskał dynamikę wyjaniał Betlej. Podał też przykład Raibow firmy, która jego zdaniem siedzi okrakiem na barykadzie", bo z jednej strony ma trochę klientów premiowych", a z drugiej tanie wyjazdy dla ludzi niezamożnych (dla nich organizuje między innymi tak zwane Polskie Strefy w Grecji i Chorwacji, czytaj: "Kokkino Nero, czyli greckie wakacje po polsku"). Dzięki temu zyskała ona 24,8 procent klientów, co oznaczało wzrost niemal identyczny jak rednia rynkowa (24,5 procent).
Ile można zarobić na wycieczce?
Przychody to jedno, a zarobek z organizowania wyjazdów za granicę to drugie. Kto więc zarobił najwięcej? 38,1 miliona złotych netto zostało w kasie biura podróży Rainbow. Itace powiodło się gorzej jej zysk to 23,1 miliona złotych. Niewiele mniej zarobił Grecos 20,1 miliona złotych. Mniejsze sumy były udziałem TUI 11,8 miliona złotych, Corala Travel Wezyr Holidays 4,7 miliona złotych, Neta Holiday 2,4 miliona złotych. Sporód dziesięciu największych firm tylko Neckermann odnotował stratę, jej wysokoć to 1,1 miliona złotych.
- Zyski byłyby lepsze, gdyby nie koniecznoć zabezpieczania się na wypadek zmiany kursów walut. (Firmy zapewniajš sobie okrelone ceny walut. Potem może się okazać, że jeli waluty, najczęciej chodzi o dolara, drożeje, to zyskujš, bo majš zagwarantowanš przez bank niższš cenę. Ale jeli jest odwrotnie a tak było w ostatnim roku to tracš, bo płacš za walutę więcej niż by mogli red.).
Przy sumach obrotów zyski wydajš się symboliczne. rednia rentownoć branży wylicza Traveldata to 1,9 procent. Tylko dwie, z zajmujšcych się turystykš masowš, firmy osišgnęły wynik lepszy od tego wskanika. Rekordzistš okazał się Grecos Holiday, jego rentownoci na poziomie 3,7 procent konkurenci mogš mu tylko pozazdrocić. Drugi Rainbow miał zysk netto w wysokoci 2,7 procent przychodów.
Jeszcze lepiej widać efekty wysiłku touroperatorów i ponoszonego przez nich ryzyka, jeli przeliczyć zarobek na jednego klienta. Traveldata pokazuje to na wybranych przykładach. 106,9 złotych uzyskał w zeszłym roku Grecos Holiday, 92,5 złotego zarobił Rainbow, 30,2 złotego Itaka, 23,9 złotego Coral Travel Wezyr Holidays, a 24,7 złotego TUI. Neckermann znalazł się w tym zestawieniu z negatywnš wartociš minus 8,7 złotego, co oznacza, że dopłacił do swoich klientów - stratę musiał pokryć z odłożonego we wczeniejszych latach kapitału własnego.
- Ludzie mylš, że touroperatorzy zarabiajš na nich krocie, bo potrafiš ogłaszać obniżki 20, 30 i 40 procent. Tymczasem tak nie jest komentował Betlej (czytaj też: "Ratingi 2017: Ile można zarobić na turycie")
Dużo lepsze stawki udaje się uzyskać zagranicznym podmiotom. Koncern TUI zarobił na jednym kliencie 74,2 złote, linie lotnicze Wizz Air 80,5 złotego a Ryanair - 90,6 złotego. Szczególnie dobre wyniki uzyskało w zeszłym roku litewskie biuro podróży Novaturas na obsłużeniu jednego klienta zyskało 180 złotych. Trzeba jednak pamiętać, że rynek, na którym działa ta firma kraje nadbałtyckie, Litwa, Łotwa i Estonia charakteryzuje się dużš dynamikš wzrostu płac i stosunkowo małš konkurencyjnociš (Novaturas w 2017 roku miał tam 44-procentowy udział, dla porównania Itaka w Polsce ma 32-procentowy) co powoduje, że organizatorzy mogš sobie pozwolić na większe marże wyjaniał Betlej.
Wielka czwórka stabilizuje
Podsumowujšc prezes Traveldaty zwrócił uwagę na jeden z najważniejszych czynników, które powodujš, że branża turystyczna jest stabilna i nie grozi jej powtórka z roku 2012, kiedy to wiele słabych firm upadło. Chodzi o kapitały własne.
Największe firmy wyjazdowe odłożyły w sumie na trudniejsze czasy zapas gotówki w wysokoci prawie 711 milionów złotych. To dużo, bo rok wczeniej miały 500 mln złotych. Poprawiła się też relacja kapitałów do ich przychodów, co dobrze wiadczy o bezpieczeństwie firm. Wyniosła ona 9,9 procent, podczas gdy rok temu było to 9 procent.
Od lat postępuje też koncentracja na rynku, w 2017 roku osišgnęła ona kolejny rekord - przez czterech największych graczy, Itakę, TUI, Rainbow i Grecosa Holiday, przeszło już ponad 71 procent wszystkich przychodów ze zorganizowanych zagranicznych wyjazdów Polaków.
ródło wykresów: Traveldata
Według Andrzeja Betleja, dzięki tym czterem podmiotom, które sš przy okazji największymi płatnikami składek na rzecz Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, biznes turystyczny w Polsce opiera się na solidnych podstawach. Ich rywalizacja zapewnia klientom tanie i dobrej jakoci usługi. A patrzšc od strony samej branży - oznacza to pracę dla agentów turystycznych. Tylko one sš też zdolne konkurować z tanimi liniami lotniczymi, które w ostatnich latach prowadzš ekspansję na trasach łšczšcych Polskę z popularnymi kierunkami turystycznymi.
Prezentacja wyników 2017 roku w turystyce wyjazdowej odbyła się podczas konferencji "Ranking i ratingi biur podróży i przygotowanie touroperatorów do sezonu letniego 2018"w hotelu Novotel Centrum w Warszawie. Przybyli na niš menedżerowie z największych biur podróży, przedstawiciele rodowiska agentów turystycznych, ubezpieczycieli, linii lotniczych, lotnisk, eksperci i dziennikarze. Wkrótce na naszych łamach kolejna relacja.