Zniesienie współwłasności nieruchomości z pełnym jej przejęciem przez jedną osobę ze spłatą – które często ma miejsce zwłaszcza przy rozwodach – może mieć skutki podatkowe. I warto wziąć to pod uwagę, o czym przekonała się podatniczka, która przegrała niedawno spór z fiskusem przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym (WSA) we Wrocławiu.
Sprawa była pokłosiem wniosku o interpretację podatkową. Kobieta we wniosku wyjaśniła, że w lipcu 2021 r. dostała od matki udział w 1/2 nieruchomości. Przed dokonaniem darowizny współwłaścicielem nieruchomości oprócz matki był mąż podatniczki. Darowizna określona w umowie na 300 tys. zł, została zgłoszona do urzędu skarbowego i została zwolniona od podatku od spadków i darowizn.
Kobieta tłumaczyła, że w maju 2023 r. ona i były już mąż dokonali u notariusza zniesienia współwłasności nieruchomości. W wyniku tej operacji ta w całości przypadła byłemu mężowi, a ona dostała 420 tys. zł. Podatniczka podkreślała, że kwota ta, zgodnie z wyceną rzeczoznawcy, była ekwiwalentem w zamian za przysługujący jej udział w nieruchomości i nie przekracza jego wartości.
Sama była zaś przekonana, że nie musi płacić PIT, choć do odpłatnego zniesienia współwłasności ze spłatą doszło przed upływem pięcioletniego okresu, od którego zależy, czy odpłatne zbycie nieruchomości w prywatnym obrocie trzeba rozliczyć z fiskusem (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT). Jej zdaniem bowiem po jej stronie nie powstał przychód w rozumieniu tego przepisu. Przekonywała, że w 2021 r. nabyła udział w drodze darowizny, a następnie jedynie spieniężyła go, uzyskując jego równowartość. Tym samym w ocenie kobiety doszło tylko do zmiany ekonomicznej w majątku, która nie przekłada się na jej sytuację podatkową.
Fiskus tej argumentacji nie podzielił. Zauważył, że zniesienie współwłasności może nastąpić za odpłatnością w formie spłaty na rzecz drugiego współwłaściciela lub nieodpłatnie bez żadnych spłat. W świetle prawa cywilnego zniesienie współwłasności stanowi formę zbycia. A jeżeli następuje ze spłatą, to na gruncie podatkowym dochodzi do odpłatnego zbycia z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. Zdaniem fiskusa nie ma bowiem znaczenia, czy do odpłatnego zbycia dochodzi w drodze umowy sprzedaży, zamiany, działu spadku czy zniesienia współwłasności.
