Istnieje możliwość opłacania przez pierwsze 24 miesiące działalności gospodarczej niskich składek na ZUS (liczone są one, od co najmniej 30 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę). Muszą być jednak spełnione warunki określone w art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Przede wszystkim działalność gospodarcza zakładana jest po raz pierwszy (lub po dłuższym czasie od zaprzestania prowadzenia poprzedniego biznesu). W okresie ostatnich 60 miesięcy przed otwarciem nowej firmy nie można prowadzić innej pozarolniczej działalności gospodarczej.
Warto zwrócić uwagę, że możliwości opłacania niższych składek nie wyłącza świadczenia usług dla swojego byłego pracodawcy (czyli przedsiębiorcy, u którego było się wcześniej zatrudnionym na umowę o pracę). Ważne jednak, by współpraca miała charakter jedynie częściowy (czyli były pracodawca nie był jedynym usługodawcą nowej firmy), a ponadto zakres usług świadczonych swojemu poprzedniemu chlebodawcy był inny, niż te wykonywane wcześniej na etacie. Przykładowo, gdy informatyk tworzył oprogramowanie komputerowe oraz administrował serwerami danych pracując na etacie, to teraz – chcąc uiszczać niższe składki – może na rzecz byłego pracodawcy wykonywać jedynie zupełnie różne czynności, które nie pokrywają się z zakresem obowiązków realizowanych w ramach umowy o pracę. Zauważmy jednak, że ograniczenie świadczenia usług na rzecz byłego pracodawcy nie jest bezterminowe. Niskich składek nie zapłacimy jedynie wtedy, gdy dla byłego pracodawcy wykonujemy to samo, co robiliśmy wcześniej na etacie w obecnym lub poprzednim roku kalendarzowym.
Niższe składki można też nadal opłacać, gdy rozpoczęliśmy jakiś czas temu prowadzenie działalności gospodarczej (i jeszcze nie upłynął okres 24 miesięcy), a jednocześnie chcemy rozszerzyć zakres świadczonych usług, nawet wtedy, gdy na nowy, inny niż dotychczasowy rodzaj działalności, uzyska się inny numer REGON (bo aktywność ta należy do działalności regulowanej).
W odpowiedzi na pytanie jednego z przedsiębiorców ZUS wydał decyzję nr 473/13 z 10 maja 2013 r., w której uznał, że firma taka może nadal opłacać niższe składki aż do upłynięcia 24 miesięcy od dnia pierwszej rejestracji. ZUS powołuje się na brzmienie art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wynika z niego, że ubezpieczony ma obowiązek opłacania składek z tego tytułu ubezpieczenia, który powstał najwcześniej. W przypadku przedsiębiorcy, któremu ZUS wydał decyzję, była to pierwsza działalność gospodarcza osoby fizycznej z ulgowym składkami. Późniejszy wpis do rejestru działalności regulowanej (chodziło konkretnie o prowadzenie przedszkola i szkoły, co rozszerzało zakres dotychczasowej działalności firmy zajmującej się opieką nad dziećmi) nie ma tu większego znaczenia. Dobrowolnie przedsiębiorca może zadeklarować opłacanie składek także z innych tytułów ubezpieczeń albo samemu zmienić tytuł ubezpieczenia, z którego będzie opłacał podstawowe składki.
