W czasie wakacji przedsiębiorcy, którzy prowadzą sezonową działalność, często potrzebują więcej rąk do pracy. Mogą angażować dodatkowych pracowników, zleceniobiorców albo zwrócić się o pomoc do swoich dzieci odpoczywających od nauki. Pomoc rodzicom w prowadzeniu biznesu może być też potrzebna, gdy trzeba zastąpić pracowników korzystających z urlopów. Wsparcie rodziny jest w wakacje szczególnie przydatne w handlu, turystyce i gastronomii.
Przedsiębiorca, który korzysta z pomocy członków rodziny, musi jednak rozeznać się w kwestiach związanych z ewentualnym opłacaniem za nich składek do ZUS. To, czy będzie je musiał płacić, zależy od tego, czy mają oni pracować na podstawie umowy o pracę, zlecenia, czy też bezumownie, a także od intensywności tej współpracy.
Co do zasady jednorazowa pomoc nie oznacza konieczności opłacania składek. Często jednak chodzi o taką, która ma stały charakter – gdy np. dziecko przez 2 miesiące wakacji pracuje jako kelner w restauracji prowadzonej przez rodzica. Pojawia się wtedy pytanie, czy trzeba za nie opłacać składki do ZUS. Jeśli potomek stale pomaga rodzicowi w biznesie, a ponadto prowadzi z nim wspólne gospodarstwo domowe, to w zakresie ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego ZUS może go uznać za tzw. osobę współpracującą.
Z pewnością tak będzie, gdy z synem lub córką zostanie zawarta umowa o pracę albo gdy współpraca będzie bezumowna. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej bądź handlowej (np. jawnej), a rodzic jest jednym z jej wspólników. Wtedy dziecko zatrudnione przez spółkę, a nie bezpośrednio przez rodzica, podlega ubezpieczeniom jako pracownik, a nie z tytułu współpracy.
W ubezpieczeniach społecznych osoby współpracujące to członkowie najbliższej rodziny – np. dziecko, małżonek, rodzice – pozostający we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą prowadzącą działalność, którzy przyczyniają się do prowadzenia biznesu, działają na rzecz i w imieniu przedsiębiorcy. To ci zaangażowani w prowadzenie działalności, korzystający zarówno z zysków, które ona przynosi, jak i ponoszący skutki ewentualnych błędów w jej wykonywaniu.
