Niski zasiłek macierzyński z podwójną ulgą

Rodzice, którzy nabyli prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości niższej niż 1000 zł netto, od stycznia dostaną nieopodatkowane wyrównanie do tej kwoty. Przedsiębiorcom przysługuje ponadto zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej w czasie pobierania zasiłku.

Publikacja: 02.02.2016 01:00

Niski zasiłek macierzyński z podwójną ulgą

Foto: 123RF

Od 1 stycznia br. ciężarna, która nie jest ubezpieczona z żadnego tytułu, może liczyć na pomoc państwa. Przez okres, w jakim pracownikom przysługuje urlop macierzyński i rodzicielski, tj. od 52 do 71 tygodni (w zależności od liczby urodzonych dzieci), ma prawo do świadczenia rodzicielskiego. Jego miesięczna wysokość to 1000 zł. To kwota nie podlegająca opodatkowaniu.

Ustawa, która wprowadziła to świadczenie – z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (DzU, poz. 1217), znowelizowała również ustawę z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Powodem było to, żeby rodzice objęci ubezpieczeniami i opłacający składki nie byli w gorszej sytuacji od osób nieubezpieczonych. Zmiana ta przewiduje prawo do wyrównania zasiłku macierzyńskiego, po odliczeniu zaliczki na podatek, do kwoty świadczenia rodzicielskiego (art. 31 ust. 3a ustawy zasiłkowej). Wypłata tego podwyższenia to obowiązek płatnika zasiłku macierzyńskiego – czyli pracodawcy, zleceniodawcy czy ZUS.

Różnica stawek

Podwyższenie należy wypłacać za te miesiące, za które zasiłek macierzyński – po odliczeniu zaliczki PIT – jest niższy od kwoty świadczenia rodzicielskiego. Gdy zasiłek przysługuje za cały miesiąc, wyrównanie przysługuje do 1000 zł. Gdy zaś macierzyński wypłacany jest za część miesiąca, prawo do podwyższenia trzeba ustalić, odpowiednio zmniejszając świadczenie rodzicielskie. W tym celu miesięczną jego stawkę – 1000 zł:

- najpierw dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca, za który należy się macierzyński (wynik zaokrąglając do 1 grosza na ogólnych zasadach), a następnie

- mnożąc ustaloną kwotę przez liczbę dni, za które przysługuje zasiłek (tu wynik zaokrągla się do 10 groszy w górę).

Przykład

Przedsiębiorcza mama po urodzeniu syna uzyskała prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego od 17 stycznia do 4 czerwca 2016 r. Płaci składki na preferencyjnych zasadach. Podstawa składek społecznych za ostatnie 12 miesięcy wyniosła zatem 525 zł. Ta kwota po odliczeniu 13,71 proc. jest podstawą zasiłku macierzyńskiego. Kobieta ma prawo do zasiłku w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru:

Zasiłek macierzyński za styczeń wyniesie:

525 zł – (525 zł x 13,71 proc.) = 525 zł – 71,98 zł = 453,02 zł

453,02 zł : 30 dni = 15,10 zł (brutto)

15,10 zł x 15 dni = 226,50 zł (brutto)

Zaliczka na podatek:

227 zł x 18 proc. = 40,90 zł (po zaokrągleniach)

Zasiłek netto:

226,50 zł – 40,90 zł = 185,60 zł

Aby ustalić prawo do podwyższenia zasiłku macierzyńskiego i jego wysokość, trzeba ustalić część świadczenia rodzicielskiego odpowiednią za tę liczbę dni miesiąca:

1000 zł : 31 (dni kalendarzowe stycznia) = 32,26 zł

32,26 zł x 15 dni = 483,90 zł

Zatem podwyższenie zasiłku macierzyńskiego wynosi:

483,90 zł – 185,60 zł = 298,30 zł.

Mniej o zdrowotną

Od stycznia br. taka bizneswoman poza tym, że może otrzymywać wyrównanie zasiłku co najmniej przez rok (za okres odpowiadający okresowi urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego), to dodatkowo nie musi ponosić kosztów składki zdrowotnej bez zawieszania działalności gospodarczej.

Ta ulga przysługuje również kobietom prowadzącym działalność lub współpracującym przy wykonywaniu biznesu, które pobierają zasiłek macierzyński nie wyższy niż kwota świadczenia rodzicielskiego, ale uzyskany z innego tytułu niż działalność. Może to mieć miejsce w sytuacji, gdy mama pobierająca zasiłek macierzyński z tytułu zatrudnienia na część etatu rozpoczyna prowadzenie działalności.

Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej przysługuje po spełnieniu łącznie dwóch warunków:

- zasiłek musi być niższy niż świadczenie rodzicielskie,

- zasiłek macierzyński przysługiwał przez cały miesiąc (albo przynajmniej tak długo, jak długo w danym miesiącu prowadzona była działalność – gdy matka założyła ją w czasie pobierania świadczenia).

Te ograniczenia wynikają z przepisów regulujących obowiązek opłacania składki zdrowotnej. Składka ta jest bowiem miesięczna i niepodzielna. Wystarczy więc jeden dzień prowadzenia działalności w danym miesiącu, przez który rodzic nie jest zwolniony z opłacania tej składki z tytułu pobierania niskiego zasiłku macierzyńskiego, aby powstała konieczność opłacenia tej składki za ten miesiąc w pełnej wysokości.

Nowe kody ubezpieczeń

Informacją dla ZUS, że rodzic prowadzący działalność czy współpracujący przy prowadzeniu biznesu, pobiera niski zasiłek i jest uprawniony do zwolnienia ze składki zdrowotnej, jest właściwy kod tytułu ubezpieczenia:

- 05 80 – oznacza osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, której zasiłek macierzyński nie przekracza kwoty świadczenia rodzicielskiego,

- 05 81 – to osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, której zasiłek macierzyński nie przekracza kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Z tego powodu osoby, które uzyskały prawo do tej ulgi, muszą zostać wyrejestrowane z ubezpieczeń z dotychczasowym kodem tytułu ubezpieczenia i zgłoszone z nowym od dnia nabyci prawa do zwolnienia. Wobec tych, które dopiero są zgłaszane do ubezpieczeń, trzeba od razu używać nowych kodów.

W deklaracji czy raporcie rozliczeniowym za miesiąc, w którym przysługuje prawo do ulgi, należy wykazać obowiązującą podstawę składki zdrowotnej, ale zerową kwotę tej składki.

Ważne zasady

1. Podwyższenie ustala się od kwoty zasiłku macierzyńskiego ustalonego po odliczeniu zaliczki na podatek, uwzględniając obowiązujące daną osobę koszty uzyskania przychodów i możliwość stosowania kwoty wolnej od podatku.

2. Podwyższenie nie musi przysługiwać za cały okres pobierania zasiłku macierzyńskiego; należy się za te miesiąca, za które zasiłek jest niższy od świadczenia rodzicielskiego.

3. Gdy zasiłek z biznesu nie przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, zwolnienie ze składki zdrowotnej obowiązuje od miesiąca następnego.

4. Podwyższenie stanowi część zasiłku macierzyńskiego, więc przedawnia się na tych samych zasadach (po upływie sześciu miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który przysługuje świadczenie.

Od 1 stycznia br. ciężarna, która nie jest ubezpieczona z żadnego tytułu, może liczyć na pomoc państwa. Przez okres, w jakim pracownikom przysługuje urlop macierzyński i rodzicielski, tj. od 52 do 71 tygodni (w zależności od liczby urodzonych dzieci), ma prawo do świadczenia rodzicielskiego. Jego miesięczna wysokość to 1000 zł. To kwota nie podlegająca opodatkowaniu.

Ustawa, która wprowadziła to świadczenie – z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (DzU, poz. 1217), znowelizowała również ustawę z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Powodem było to, żeby rodzice objęci ubezpieczeniami i opłacający składki nie byli w gorszej sytuacji od osób nieubezpieczonych. Zmiana ta przewiduje prawo do wyrównania zasiłku macierzyńskiego, po odliczeniu zaliczki na podatek, do kwoty świadczenia rodzicielskiego (art. 31 ust. 3a ustawy zasiłkowej). Wypłata tego podwyższenia to obowiązek płatnika zasiłku macierzyńskiego – czyli pracodawcy, zleceniodawcy czy ZUS.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona