"Deregulacyjne" zmiany korzystne dla pracowników i pracodawców. W teorii

Przepis, który ma zwiększyć pewność zatrudnionych w relacjach z ZUS, może okazać się martwy.

Publikacja: 10.07.2023 14:30

"Deregulacyjne" zmiany korzystne dla pracowników i pracodawców. W teorii

Foto: rp.pl / Paweł Rochowicz

Zmiana, o której mowa, znalazła się w komisyjnym projekcie ustawy deregulacyjnej. Polega na tym, że w razie powzięcia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wątpliwości, czy istnieje (lub nie istnieje) stosunek prawny lub prawo, z którym związane są skutki na gruncie ubezpieczeń społecznych (np. kwestia istnienia umowy o pracę), to organ rentowy będzie musiał wystąpić do sądu, by ten rozstrzygnął rozterki. W tej sytuacji, to na ZUS ciążyć będzie obowiązek udowodnienia swoich twierdzeń. Do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy postępowanie prowadzone wcześniej zostanie zawieszone i nie będzie można wywodzić z niego żadnych skutków prawnych dla ubezpieczonego.

– Kierunek jest dobry. Obecnie ani ubezpieczeni, ani płatnicy nie mogą być pewni własnej sytuacji prawnej. Nawet bowiem po wielu latach ZUS może zakwestionować, istnienie stosunku prawnego np. umowy o pracę czy zlecenia. Dla ubezpieczonych często oznacza to konieczność zwrotu pobieranego świadczenia ( np. zasiłku macierzyńskiego) – mówi dr Tomasz Lasocki z WPiA UW.

Zwraca uwagę, że w takiej sytuacji mogą oni co prawda odwołać się od niekorzystnej decyzji organu rentowego do sądu, ale są przy tym zmuszani do przedstawiania argumentów, że wykonywane przez nich wiele lat wstecz czynności rzeczywiście nosiły cechy świadczenia pracy czy zlecenia, bo to na odwołującym się spoczywa wówczas ciężar dowodu.

Czytaj więcej

Przed wyborami ważne zmiany dla przedsiębiorców. Chodzi o składki ZUS

Zdaniem dr Lasockiego przepis ma sporo niedociągnięć.

– ZUS będzie miał obowiązek zwrócić się do sądu tylko w razie wątpliwości. Już w sprawach podatkowych możemy zaobserwować, że chodzi tu o znaki zapytania organu. Uwagi płatników i ubezpieczonych nie będą miały znaczenia. Jest niestety duże ryzyko, że przepis okaże się martwy. ZUS będzie mógł bowiem nie stosować tego rozwiązania, argumentując, że on żadnych wątpliwości nie ma – mówi.

Jego zdaniem, lepsze byłoby zapisanie w przepisie, że mechanizm kontroli sądowej jest uruchamiany w razie rozbieżności stanowisk ubezpieczonego i ZUS. To jednak nie wszystko.

– Projektowana regulacja wspomina o kierowaniu do sądu tylko w sprawach istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego. Nie ma w niej mowy o treści takiego stosunku. Nie będzie można jej zatem zastosować, gdy wątpliwości dotyczą np. wysokości wynagrodzenia. Tymczasem ZUS często podważa za wysokie kwoty, szczególnie gdy przychodzi do wypłaty zasiłków – mówi ekspert. Zwraca też uwagę, że w tej regulacji jest mowa tylko o ZUS.

– W efekcie przepis nie będzie miał zastosowania do spraw prowadzonych np. przez KRUS czy organy obsługujące służby mundurowe – mówi dr Lasocki.

Etap legislacyjny: prace nad projektem w Sejmie

Zmiana, o której mowa, znalazła się w komisyjnym projekcie ustawy deregulacyjnej. Polega na tym, że w razie powzięcia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wątpliwości, czy istnieje (lub nie istnieje) stosunek prawny lub prawo, z którym związane są skutki na gruncie ubezpieczeń społecznych (np. kwestia istnienia umowy o pracę), to organ rentowy będzie musiał wystąpić do sądu, by ten rozstrzygnął rozterki. W tej sytuacji, to na ZUS ciążyć będzie obowiązek udowodnienia swoich twierdzeń. Do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy postępowanie prowadzone wcześniej zostanie zawieszone i nie będzie można wywodzić z niego żadnych skutków prawnych dla ubezpieczonego.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
PiS zaostrza przepisy - dożywocie i kary dla 14-latków. Kontrowersji jest więcej
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Prawo karne
Porzucił w lesie kota z cewnikiem i wenflonem. Jest wyrok
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Konsumenci
Wyłom czy eksces Sądu Najwyższego? Korzystny dla banku wyrok ws. frankowej