Od 1 stycznia 2022 r. podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne ustalana jest w zależności od tego, jaki rodzaj pozarolniczej działalności prowadzi płatnik składek (w rozumieniu przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jedn. DzU z 2022 r., poz. 1009 ze zm.) oraz od tego, jaką formę opodatkowania stosuje do przychodów z tej działalności.
Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca składki na własne ubezpieczenia, w 2023 r. po raz pierwszy ma obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne. Służy ono temu, aby ustalić składkę na ubezpieczenie zdrowotne za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych.