ZUS ma uprawnienia, aby kwestionować zarówno wysokość podstawy wymiaru składek, tytuł do ubezpieczenia – poprzez uznanie go za pozorny, jak też może uznać, że płatnikiem składek za pracownika jest inny przedsiębiorca. Takie ustalenia odbywają się podczas kontroli płatników lub na podstawie wszczętego postępowania administracyjnego. Nie zawsze jednak ustalenia ZUS są zgodne z prawdą. Ubezpieczony i płatnik mogą wtedy zgłaszać swoje zastrzeżenia do protokołu, a gdy to nie pomoże – odwołać się do sądu.