Składki ZUS a ekwiwalent za pranie odzieży roboczej

Jeśli pracownik otrzymuje zwrot kosztów za pranie odzieży roboczej niezasadnie albo w wysokości ustalonej nieadekwatnie do wydatków, składkami obciążona jest cała wypłacana mu kwota.

Publikacja: 07.03.2017 05:40

Składki ZUS a ekwiwalent za pranie odzieży roboczej

Foto: 123rf

Zatrudnienie na umowę o pracę to tytuł do ubezpieczeń społecznych, czego skutkiem jest obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia. Dla prawidłowego ich rozliczenia, w pierwszej kolejności konieczne jest ustalanie podstawy wymiaru. W tym zakresie w odniesieniu do pracowników przepisy stanowią, że podstawą jest uzyskany przez pracownika przychód ze stosunku pracy – czyli nie tylko wypłacane mu wynagrodzenie, ale również łączna wartość innych świadczeń, które uzyskał od pracodawcy w racji pozostawania w zatrudnieniu.

W konsekwencji – chociaż może to niektórych zdziwić – składki ZUS z zasady należy naliczać również od wszelkich nieodpłatnych świadczeń dla pracowników, jeżeli konieczność ich zapewnienia nie wynika z obowiązujących przepisów (np. pakiety medyczne, samochód do celów prywatnych, mieszkanie, itp.), oraz od zaoszczędzonych przez pracownika kwot w przypadku świadczeń, za które ponosi on jedynie częściową odpłatność. Oskładkowaniu z zasady podlegają również zwroty kosztów i ekwiwalenty.

Katalog zwolnień

Jedynie nieliczne kategorie przychodów zostały wyłączone z oskładkowania na mocy rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Wśród nich są m.in. ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, co pozwala zrekompensować pracownikowi wydatek, bez dodatkowych obciążeń z tytułu ZUS (analogiczna ulga przysługuje na gruncie przepisów ustawy o PIT). Aby jednak z tego wyłączenia skorzystać, na pracodawcy musi ciążyć obowiązek wypłacania tego ekwiwalentu. Chodzi więc o sytuację gdy w ramach realizacji ciążącego na nim obowiązku zapewnienia pracownikowi odzieży roboczej na danym stanowisku pracy, nie wywiązywał się z powinności jej prania.

Z powyższego wynikają podstawowe przesłanki wyłączenia z oskładkowania ekwiwalentu za pranie odzieży roboczej, a mianowicie:

- pracownik zatrudniony na danym stanowisku ma obowiązek używać odzież roboczą zgodnie z przepisami BHP, a jednocześnie

- kwota wypłacana mu tytułem ekwiwalentu na pranie odpowiada faktycznie poniesionym przez niego kosztom.

Po pierwsze obowiązek...

Pierwszą z tych przesłanek można uznać za spełnioną wówczas, gdy praca na danym stanowisku wymaga noszenia odzieży roboczej. Oceny w tym zakresie należy dokonywać z punktu widzenia przepisów BHP.

W tym kontekście z wyłączenia nie korzystają ekwiwalenty za pranie odzieży wypłacane przez pracodawcę niejako z własnej inicjatywy (bez opartego w przepisach BHP obowiązku). Przykładowo oskładkowaniu podlega ekwiwalent wypłacany w okolicznościach, gdy pracodawca dla zapewnienia spójnego wizerunku firmy wprowadzi wymóg noszenia odzieży służbowej – identyfikującej pracownika, jako zatrudnionego u tego właśnie pracodawcy.

Możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek ekwiwalentu wypłacanego z tytułu prania odzieży służbowej ZUS neguje w wydawanych decyzjach interpretacyjnych, m.in. w decyzji z 18 października 2016 r. (WP1/200000/ 43/1074/2016).

...po drugie stawka

Odrębną kwestią jest wysokość wypłacanego ekwiwalentu. Jak wskazuje już sama nazwa „ekwiwalent", pracownik powinien otrzymać kwotę, która jedynie rekompensuje faktycznie poniesione przez niego wydatki. W szczególności nie może on zarabiać na ekwiwalencie.

Tutaj pojawia się praktyczny problem z ustaleniem kwoty ekwiwalentu. Pracodawcy radzą sobie z nim w ten sposób, że wyliczają „możliwy" koszt prania w oparciu o ceny środków piorących, stopień brudzenia się odzieży na danym stanowisku, częstotliwość prania, średnie ceny stosowane przez pralnie, pozyskują oświadczenia od pracowników o kwocie poniesionych wydatków, itp.

Podpowiedź co do sposobu wyliczenia ekwiwalentu można znaleźć w stanowiskach ZUS zajmowanych w sprawach indywidualnych wniosków. Przykładowo Lubelski Oddział ZUS w decyzji z 8 września 2016 r. (WPI/200000/43/719/2016) zaakceptował dla potrzeb wyłączenia z oskładkowania prawidłowość wyliczenia ekwiwalentu, którego wysokość uwzględnia stopnień zabrudzenia odzieży roboczej wynikający z rodzaju wykonywanej pracy (stanowiska) oraz ustalony w oparciu o kalkulację jednostkową koszt usługi prania w wybranych zakładach pralniczych.

Anna Mełgieś, doradca podatkowy w DORADCA Sp. z o.o. w Lublinie

Zatrudnienie na umowę o pracę to tytuł do ubezpieczeń społecznych, czego skutkiem jest obowiązek opłacania składek na te ubezpieczenia. Dla prawidłowego ich rozliczenia, w pierwszej kolejności konieczne jest ustalanie podstawy wymiaru. W tym zakresie w odniesieniu do pracowników przepisy stanowią, że podstawą jest uzyskany przez pracownika przychód ze stosunku pracy – czyli nie tylko wypłacane mu wynagrodzenie, ale również łączna wartość innych świadczeń, które uzyskał od pracodawcy w racji pozostawania w zatrudnieniu.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona