Zgłoszenie na ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy w niewłaściwym czasie zawyży składkę ZUS

Przy ustalaniu, od jakiej kwoty naliczyć opłatę na ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy, trzeba kierować się datą wypłacenia przychodu, a nie okresem, za jaki on przysługuje

Publikacja: 04.02.2013 04:00

- Zleceniobiorca, który od maja 2012 r. objęty jest obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, poprosił o zgłoszenie go do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 21 stycznia 2013 r. W styczniu otrzymał dwie wypłaty – za grudzień 4 stycznia i za styczeń 31 stycznia. Czy w takiej sytuacji słusznie uznaliśmy, że skoro zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu chorobowemu dopiero od 21 stycznia, od pierwszej wypłaty (z 4 stycznia) nie musimy opłacać składki chorobowej? Czy może jednak powinniśmy ją pobrać, a zleceniobiorcę zgłosić do ubezpieczenia chorobowego od dnia dokonania tej wypłaty?

– pyta czytelnik.

Zleceniobiorca, dla którego ubezpieczenia emerytalne i rentowe są obowiązkowe, może przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Sam wybiera, od kiedy to zrobi – czy od dnia, w którym rozpoczyna pracę na podstawie umowy-zlecenie, czy później, a może w ogóle.

Gdy przy zawieraniu umowy złożył oświadczenie, że dobrowolnym ubezpieczeniem nie chce być objęty, płatnik (zleceniodawca) zgłasza go wyłącznie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Jeżeli po pewnym czasie zmieni zdanie, to płatnik musi tę informację przekazać do ZUS składając w tym celu formularz ZUS ZUA.

Wcześniej jednak powinien wyrejestrować zleceniobiorcę z ubezpieczeń, którymi jest objęty, na druku ZUS ZWUA. Zgodnie bowiem z art. 36 ust. 14 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 205, poz 1585 ze zm.; dalej ustawa o sus) o wszelkich zmianach dotyczących m.in. rodzajów ubezpieczeń i terminów ich powstania, płatnik zawiadamia ZUS składając najpierw zgłoszenie wyrejestrowania (na ZUS ZWUA), a potem dokonując ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń zawierających prawidłowe dane na druku ZUS ZUA.

Zleceniobiorca, o którym mowa w pytaniu, po złożeniu wskazanych dokumentów, od 21 stycznia 2013 r. jest objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Co istotne, gdy ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, można do niego przystąpić wyłącznie na bieżąco, co wynika z art. 14 ust. 1 ustawy o sus. Tym samym nie ma możliwości, by zleceniobiorca został nim objęty od dnia wcześniejszego niż dzień, w którym złożył wniosek w tej sprawie.

Może więc przystąpić do niego albo na bieżąco albo z datą późniejszą. Możliwa jest więc taka sytuacja, że ubezpieczony 15 lutego 2013 r. informuje płatnika, że od 1 marca 2013 r. chce podlegać ubezpieczeniu chorobowemu. Płatnik powinien go wówczas zgłosić do tego ubezpieczenia od wskazanego dnia. Nie może natomiast cofnąć się ze zgłoszeniem i dokonać go np. od 1 lutego, gdy zleceniobiorca zgłosił się z takim wnioskiem 15 lutego.

Wracając do pytania czytelnika – fakt, że zleceniobiorca otrzymał w styczniu wynagrodzenie, nie daje podstaw do tego, by zgłosić go z tym dniem do ubezpieczenia chorobowego, czyli z datą wsteczną. Ustawodawca takiej zależności nie przewiduje.

Co innego jednak ze składką na ubezpieczenie chorobowe. Co do zasady podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorcy (również chorobowe) jest przychód uzyskiwany w związku z wykonywaniem umowy zlecenia – jeżeli odpłatność w kontrakcie ustalono kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej, akordowej albo prowizyjnie.

Do zleceniobiorców stosuje się przy tym odpowiednio przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).

Podstawę do naliczenia składki chorobowej, zgodnie z art. 20 ustawy o sus, stanowi natomiast ta sama kwota, od której nalicza się składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Różnica polega na tym, że miesięcznie podstawa składki chorobowej (opłacanej dobrowolnie) nie może przekroczyć 250 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Przepisy ustawy o sus nie przewidują możliwości proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe w sytuacji, gdy dana osoba objęta jest nim tylko przez część miesiąca.

Co to oznacza dla czytelnika? Że składkę chorobową za styczeń musi naliczyć od podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za ten miesiąc. Składka ta zostanie więc opłacona także od wynagrodzenia wypłaconego 4 stycznia 2013 r. za grudzień 2012 r., choć zleceniobiorca przystąpił do ubezpieczenia chorobowego od 21 stycznia br.

- Zleceniobiorca, który od maja 2012 r. objęty jest obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, poprosił o zgłoszenie go do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 21 stycznia 2013 r. W styczniu otrzymał dwie wypłaty – za grudzień 4 stycznia i za styczeń 31 stycznia. Czy w takiej sytuacji słusznie uznaliśmy, że skoro zleceniobiorca podlega ubezpieczeniu chorobowemu dopiero od 21 stycznia, od pierwszej wypłaty (z 4 stycznia) nie musimy opłacać składki chorobowej? Czy może jednak powinniśmy ją pobrać, a zleceniobiorcę zgłosić do ubezpieczenia chorobowego od dnia dokonania tej wypłaty?

Pozostało 87% artykułu
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów