Jak wystąpić do ZUS o interpretację przepisów

Wniosek o interpretację przepisów może dotyczyć składek m.in. na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy. Choć takie wnioski można składać od ponad dwóch lat (od początku 2011 r.), nie jest to jeszcze zbyt popularna forma wyjaśniania wątpliwości prawnych związanych z obowiązkiem ubezpieczeniowym.

W artykule pokazujemy, jak przygotować taki wniosek, gdzie go skierować, jak właściwie wyliczyć należną opłatę oraz jaki jest tryb odwoławczy, gdy interpretacja ZUS nie do końca odpowiada naszym oczekiwaniom.

Przejrzyj już wydane interpretacje

Na stronie internetowej ZUS znajduje się baza wydanych dotychczas interpretacji. Można je przeszukiwać w różnych kontekstach (co istotne, także po datach wydania, co ułatwia odszukanie odpowiednich interpretacji, gdy zmienią się przepisy). Wszystko to pomoże nam się zorientować, czy jest sens składania wniosku o interpretacje w naszej indywidualnej sprawie.

Może się okazać, że w analogicznym stanie faktycznym została już wydana interpretacja. Niemniej jednak, gdy mamy wątpliwości – lepiej o nią wystąpić. Przepisy zabezpieczają w takich przypadkach przed negatywnymi konsekwencjami jedynie te firmy, które otrzymały interpretacje indywidualne.

Wypełnij formularz

W przeciwieństwie do interpretacji podatkowych nie ma oficjalnego wzoru formularza, na którym należałoby składać wniosek o interpretację przepisów do ZUS. Zakład na swojej stronie internetowej podaje jedynie przykładowy wzór takiego wniosku. Nie jest on jednak obowiązkowy.

Przepisy określają jedynie, jakie elementy powinny być zawarte we wniosku. Są to:

- firma przedsiębiorcy,

- oznaczenie siedziby i adresu (w przypadku osoby prawnej) albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy (w razie, gdy wnioskodawcą jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarcza albo wspólnik spółki cywilnej),

- numer identyfikacji podatkowej (NIP),

- numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym (obowiązek ten dotyczy oczywiście jedynie tych podmiotów, które są zarejestrowane w KRS),

- adres do korespondencji (w przypadku gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy),

- jeśli przedsiębiorca działa przez pełnomocnika, to należy wskazać dane osobowe oraz adres ustanowionego pełnomocnika (jak również do wniosku załączyć pełnomocnictwo),

- przedstawienie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego,

- przedstawienie własnego stanowiska w sprawie.

Ponadto w wyszukiwarce interpretacji na stronie internetowej ZUS – znajdziemy też zamieszczone tam wnioski przedsiębiorców, które już zostały rozpatrzone. Jest to cenna pomoc, jak formułować wnioski do ZUS.

Wyślij wniosek do ZUS

Gdy przygotujemy wniosek, należy go wysłać do ZUS. Jednak nie możemy go złożyć w naszym własnym oddziale ZUS, ale należy go skierować do jednego z dwóch specjalnie wyznaczonych oddziałów – do Gdańska albo do Lublina (patrz ramka).

Jeśli mamy wątpliwość, do którego oddziału ZUS skierować nasz wniosek, to na stronie internetowej www.zus.pl znajduje się specjalna wyszukiwarka – wystarczy do niej wpisać kod pocztowy siedziby naszej firmy. Właściwość wskazanego oddziału do rozpatrywania danego wniosku ustala się bowiem zgodnie z adresem wnioskodawcy podanym na wniosku.

Dlatego we wniosku przedsiębiorcy należy bezwzględnie podać kod pocztowy – gdy mamy problemy z jego ustaleniem, to możemy skorzystać z oficjalnej wyszukiwarki kodów udostępnianej na stronie internetowej Poczty Polskiej www.poczta-polska.pl. Na szczęście złożenie wniosku w innym oddziale ZUS niż oddział wskazany do jego rozpatrzenia oznacza, że i tak zostanie on przekazany do właściwego oddziału w Gdańsku lub w Lublinie.

Dokonaj wpłaty

Złożenie wniosku o interpretację podlega opłacie w wysokości 40 zł. Opłatę taką można uiścić od razu składając wniosek (wtedy warto dołączyć do niego dowód jej wniesienia). Inna opcja to wpłacenie jej później, bo mamy na to 7 dni od daty złożenia wniosku – nie powinno się jednak zbyt długo zwlekać, bo za datę uiszczenia opłaty uznaje się datę uznania rachunku bankowego ZUS. Warto jednak pamiętać, że jeśli we wniosku przedstawiono więcej niż jeden stan faktyczny (lub zdarzenie przyszłe), to wtedy opłatę należy wnieść w wysokości stanowiącej wielokrotność przedstawionych stanów lub zdarzeń. Brak prawidłowego uiszczenia opłaty spowoduje, że ZUS pozostawi wniosek bez rozpatrzenia.

ZUS wymaga, aby na wpłacie w polu „tytułem" podać NIP wnioskodawcy oraz napisać: „opłata za wniosek o wydanie interpretacji". Pozwala to ZUS łatwo odnaleźć nasz przelew i nie trzeba oddzielnie przesyłać potwierdzenia wpłaty. Numery kont bankowych dla wniosków to:

- 26 1020 5590 0000 0902 8090 1015 (wnioski składane do oddziału ZUS w Gdańsku),

- 61 1020 5590 0000 0302 8160 1019 (wnioski składane do oddziału ZUS w Lublinie).

Odczekaj 30 dni

ZUS musi wydać interpretację bez zbędnej zwłoki – nie później niż w terminie 30 dni kalendarzowych od dnia otrzymania przez siebie kompletnego i należycie opłaconego wniosku. Gdy ZUS uzna, że nieprawidłowo przygotowaliśmy wniosek albo nie uiściliśmy opłaty w należnej wysokości, to wezwie nas do uzupełnienia braków.

Przepisem dopingującym ZUS do szybkiego załatwiania takich spraw jest art. 10a ustawy z 2004 r., o swobodzie działalności gospodarczej, z którego wynika, co się stanie w razie braku wydania interpretacji w 30-dniowym terminie. Uznaje się, że następnego dnia po upływie ustawowego terminu zostanie wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska przedsiębiorcy przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji.

Kwestionuj niekorzystną decyzję

Przez pewien czas po wprowadzeniu przepisów o interpretacjach istniały wątpliwości, w jaki sposób kwestionować wydaną przez ZUS decyzję interpretacyjną – przed sądami administracyjnymi czy też przed sądami ubezpieczeń społecznych.

Ostatecznie Sąd Najwyższy uznał (w postanowieniu z 18 stycznia 2012 r., sygn. II UK 113/11)

, że od decyzji ZUS należy wnieść skargę do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. W razie niekorzystnego rozstrzygnięcia sądu okręgowego możemy kwestionować je w II instancji, odwołując się do sądu apelacyjnego. ZUS powinien w wydanej nam decyzji umieścić pouczenie, do którego sądu okręgowego powinniśmy wnieść skargę, że należy to zrobić w ciągu miesiąca oraz, że skargę składamy do sądu za pośrednictwem oddziału ZUS, który wydał nam kwestionowaną interpretację.

Gdzie składać wniosek

Oddział ZUS w Gdańsku wydaje interpretacje w sprawach wnioskodawców z północnej części Polski – obejmującej terytorium oddziałów: w Białymstoku, Bydgoszczy, Elblągu, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Koszalinie, Łodzi (tylko oddział I), Olsztynie, Ostrowie Wielkopolskim, Pile, Płocku, Poznaniu (oba oddziały), Siedlcach, Słupsku, Szczecinie, Toruniu, Warszawie (wszystkie trzy oddziały) oraz Zielonej Górze.

Oddział ZUS w Lublinie wydaje interpretacje w sprawach wnioskodawców z południowej Polski, obejmującej terytorium oddziałów: w Bielsku-Białej, Biłgoraju, Chorzowie, Chrzanowie, Częstochowie, Jaśle, Kielcach, Krakowie, Legnicy, Lublinie; II oddział w: Łodzi, Nowym Sączu, Opolu, Radomiu, Rybniku, Rzeszowie, Sosnowcu, Tarnowie, Tomaszowie Mazowieckim, Wałbrzychu, Wrocławiu oraz Zabrzu.

Po co nam interpretacja

Interpretacje przepisów o ubezpieczeniach społecznych (podobnie jak i tych o ubezpieczeniach zdrowotnych oraz podatkowych) spełniają dwa cele. Po pierwsze – dają przedsiębiorcy pewność co do brzmienia i interpretacji przepisów. Po drugie – dają pytającemu gwarancję, że stosując się do interpretacji, nie poniesie on negatywnych konsekwencji.