Auto służbowe po pracy a składki ZUS

Nie można podciągać korzystania z firmowego samochodu do celów prywatnych prawie za darmo pod ulgę składkową obejmującą korzyści materialne przysługujące zatrudnionym na podstawie regulaminu pracy.

Publikacja: 25.09.2014 07:10

Auto służbowe po pracy a składki ZUS

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Udostępnienie pracownikowi służbowego samochodu po pracy, do prywatnych przejazdów, oznacza powstanie u niego przychodu ze stosunku pracy. Odpowiednio wyceniony, podlega opodatkowaniu. Ale pracodawcy próbują znaleźć jakieś rozwiązanie i ulżyć pracownikom, podciągając go pod zwolnienia ze składek ZUS. Ulga, którą przymierzają do tego rodzaju świadczenia, dotyczy korzyści materialnych, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.; dalej rozporządzenie składkowe).

Jak jednak wyjaśnił gdański oddział ZUS w decyzji nr 296 z 30 lipca 2014 r. (znak: DI/100000/43/?812/2014) „ wartość świadczenia związanego z udostępnieniem pracownikowi samochodu w celach prywatnych w części finansowanej przez pracodawcę należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne".

Stanowisko płatnika

Spółka miała w planach wprowadzenie do regulaminu wynagradzania zapisu umożliwiającego pracownikom – członkom zarządu korzystanie z użytkowanych przez nich samochodów służbowych także w celach prywatnych, ale za częściową odpłatnością. Opłata miałaby być stała (zryczałtowana), o wymiarze symbolicznym i potrącana z wynagrodzeń za pracę.

Wartość świadczenia polegającego na korzystaniu z samochodu służbowego w celach prywatnych miała być obliczana zgodnie z cenami rynkowymi stosowanymi przez funkcjonujące w regionie wypożyczalnie aut osobowych. Zatrudnieni mieli ponosić jedynie część tego kosztu w wysokości niewielkiej, wyznaczonej ryczałtowo, kwoty. Różnica między wartością tego świadczenia i ponoszoną przez pracowników w każdym miesiącu opłatą miała oczywiście stanowić przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Spółka dodała, że od wartości tej różnicy będzie naliczać zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych, ale jednocześnie wyraziła stanowisko, że przychód ten będzie zwolniony ze składek ubezpieczeniowych.

Powołano się przy tym na wspomniany § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego. Wskazuje on, że podstawy wymiaru składek nie stanowią korzyści materialne, które jednocześnie:

Zdaniem płatnika w przepisie tym nie sprecyzowano czy sformułowanie „korzystanie z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji" dotyczy wyłącznie publicznych czy również niepublicznych środków lokomocji. Wobec tego stwierdził, że nie ma uzasadnienia do zawężania tego zwolnienia do środków komunikacji publicznej. Ponadto argumentował, że powołany przepis ma zastosowanie także, gdy spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki:

W opinii spółki, udostępniając pracownikom samochody służbowe będzie niejako świadczyć na ich rzecz usługę wynajmu za określonym wynagrodzeniem – zatrudnieni będą ponosić jedynie częściową odpłatność. Spełnione więc zostają obydwa warunki zwolnienia.

Na potwierdzenie swej interpretacji spółka przytoczyła inną decyzję ZUS oddział w Gdańsku ?(nr 39z 21 stycznia 2013 r., znak: DI/100000/451/1316/2012). Oddział wyraził w niej pogląd, że „aby móc zastosować wskazane wyłączenie, dana korzyść musi stanowić przychód pracownika z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy oraz dodatkowo prawo do uzyskania korzyści (w tym przypadku w postaci świadczenia polegającego na uzyskaniu możliwości korzystania z samochodu służbowego do celów prywatnych) musi wynikać z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu przewidujących partycypację pracownika (choćby symboliczną) w poniesieniu kosztów nabycia tych świadczeń". Spółka te warunki spełniła, więc umocniła się w przekonaniu o swojej racji.

Co odpowiedział ZUS

Najpierw ZUS objaśnił warunki konieczne do zastosowania omawianego zwolnienia. Z literalnego brzmienia § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego wynika, że ulgą składkową objęte są jedynie te przychody, które:

Korzyść materialna ma polegać na umożliwieniu pracownikowi skorzystania z artykułów, przedmiotów lub usług jedynie za częściową odpłatnością. Przy czym ta odpłatność to partycypacja pracownika (choćby symboliczna) w pokryciu kosztów zakupu niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Zatrudniony osiągnie korzyść, gdy pracodawca dokona zakupu towarów, przedmiotów lub udostępni korzystanie z usług po cenie niższej od tej, do której uiszczenia pracownik byłby zobowiązany w przypadku osobistego (uzyskanego w oderwaniu od zatrudnienia) nabycia tych dóbr.

ZUS podkreślił jednak, że kluczowe jest każdorazowe, jednoznaczne ustalenie, o jaki artykuł, przedmiot lub usługę chodzi (bo nie o wszystko). Do żadnej z tych kategorii nie pasuje natomiast (nie spełnia warunku korzyści) umożliwienie pracownikom korzystania z samochodów służbowych, które są własnością spółki lub do korzystania z których pracodawca jest uprawniony na mocy określonego stosunku prawnego (których nie nabył z przeznaczeniem udostępnienia swoim pracownikom). Organ rentowy zaznaczył, że „czym innym jest udostępnienie przez pracodawcę pracownikom po cenach niższych niż detaliczne określonych usług i towarów, które pracodawca nabywa z wyraźnym przeznaczeniem na ten cel, a czym innym udostępnienie składników własnego majątku (czy też środków trwałych) służących do wykonywania działalności gospodarczej".

Kłopot z interpretacją

Oddziały ZUS nie prezentują jednolitego stanowiska co do zastosowania omawianego zwolnienia. Wskazana interpretacja oddziału gdańskiego, odmawiająca płatnikowi racji i kwestionująca zasadność zwolnienia dla tego typu usługi, przeczy innej interpretacji wydanej przez oddział w Lublinie (decyzja z 12 lipca 2013 r.; znak: DI/200000/451/886/ 2013). Tu ZUS zgodził się z płatnikiem i uznał jego stanowisko za prawidłowe. Wyrażało się ono w możliwości zastosowania zwolnienia z § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia składkowego w sytuacji udostępnienia przez pracodawcę samochodu do korzystania w celach prywatnych po cenach niższych niż rynkowe, jeśli uprawnienia te firma wprowadzi do regulaminu wynagradzania lub wynikać one będą ze stosownych zapisów zawartych w jednym z aktów wskazanych w tym przepisie (tj. układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub przepisach o wynagradzaniu). Oznacza to, że w zasadzie w tej samej sprawie (bardzo podobne stany faktyczne) mamy dwie odrębne opinie dwóch różnych oddziałów ZUS. Zatem sprawa nie jest rozstrzygnięta. Eksperci prawa pracy mogą więc wypowiadać swoje zdania i wyrażać własne stanowiska, ale płatnik jest w najgorszym położeniu, bo nie wie, jakiej interpretacji może się spodziewać w razie kontroli swojej jednostki ZUS, której podlega, chyba że sam wystąpi o interpretację.

Udostępnienie pracownikowi służbowego samochodu po pracy, do prywatnych przejazdów, oznacza powstanie u niego przychodu ze stosunku pracy. Odpowiednio wyceniony, podlega opodatkowaniu. Ale pracodawcy próbują znaleźć jakieś rozwiązanie i ulżyć pracownikom, podciągając go pod zwolnienia ze składek ZUS. Ulga, którą przymierzają do tego rodzaju świadczenia, dotyczy korzyści materialnych, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.; dalej rozporządzenie składkowe).

Pozostało 91% artykułu
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona