Stosunek prawny między spółką a członkiem jej zarządu może zostać uregulowany w drodze różnych aktów prawnych. Szczegółowe obowiązki reprezentanta spółki mogą zostać wskazane w samej uchwale o powołaniu do pełnienia tej funkcji, w umowie o pracę, czy też w umowie cywilnoprawnej. Wybór danego rozwiązania ma przy tym określone konsekwencje w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, a w konsekwencji – wpływa na wymiar związanych z tym obciążeń publicznoprawnych.
Zatrudnienie na etacie
(Prawie) nic nie stoi na przeszkodzie zatrudnienia członka zarządu na podstawie umowy o pracę. Kodeks pracy w niektórych przepisach reguluje sytuację osób zarządzających zakładem pracy (chociażby w zakresie wymiaru czasu pracy), a zatem wprost dopuszcza taką możliwość.
Wątpliwości może budzić istotny element stosunku pracy, jakim jest konieczność występowania podporządkowania poleceniom pracodawcy. W przypadku członków zarządu, którzy są reprezentantami spółki, a zatem samodzielnie podejmują decyzje w jej imieniu, wymóg ten nie jest zachowany. Jednak zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie mówi się w takim przypadku o tzw. podporządkowaniu autonomicznym. Oznacza to, że możliwe jest zawarcie prawnie skutecznej umowy o pracę z członkiem zarządu i objęcie go z tego tytułu ubezpieczeniami społecznymi.
Kontrakt cywilnoprawny
W praktyce popularne jest zatrudnianie członków zarządu na podstawie umów cywilnoprawnych, zwanych kontraktami menedżerskimi. W ich przypadku strony mają większą swobodę co do uregulowania wzajemnych zobowiązań, odchodząc od wymogów stawianych umowom o pracę.
Jeżeli umowa zlecenia stanowi jedyny tytuł do ubezpieczenia społecznego, to spółka powinna odprowadzać od osiąganego z niej przychodu składki ZUS na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i wypadkowe (składka chorobowa jest dobrowolna) oraz na ubezpieczenie zdrowotne.
