Jak zauważył Trybunał Konstytucyjny, przedawnienie zobowiązania podatkowego polega na tym, że po upływie określonego czasu zobowiązanie podatkowe, chociaż niezapłacone, wygasa z mocy prawa łącznie z odsetkami za zwłokę, bez potrzeby wydawania odrębnych decyzji.
Organ podatkowy po upływie terminu przedawnienia nie może skutecznie żądać zapłaty należności, a dobrowolna zapłata podatku po tym terminie skutkuje powstaniem u podatnika nadpłaty podlegającej zwrotowi. Mechanizm przedawnienia uregulowany w art. 70 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2021 r., poz. 1540 ze zm.) odnosi się do zobowiązań podatkowych, więc do sytuacji, w której wysokość i termin płatności podatku są podatnikowi znane.