Bój o warszawski elektorat toczyć się będzie między obecnym prezydentem a Magdaleną Biejat z Lewicy Razem.

Zaskoczeniem było słabe wystąpienie kandydata PiS. Dobrze wypadli Magdalena Biejat i Przemysław Wipler.

Ostatnim tego przykładem są doniesienia, że gen. Adam Marczak rzekomo zginął na stanowisku dowodzenia pod Bachmutem.

Pomysły na zmiany w składce zdrowotnej nie mogą być tematem do politycznej przepychanki. Przyszedł czas na merytoryczną dyskusję.

Sądy i trybunały

Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy

Teza 1: Proponowane zmiany przez Ministerstwo Sprawiedliwości dadzą gwarancje niezależności i bezstronności Trybunałowi Konstytucyjnemu teraz i w przyszłości.

Proponowane zmiany przez Ministerstwo Sprawiedliwości dadzą gwarancje niezależności i bezstronności Trybunałowi Konstytucyjnemu teraz i w przyszłości.

Opinie ekspertów (30)

Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska

Adwokat, obrończyni w procesach karnych, wicedziekan ORA Warszawa

Odp: Zgadzam się

Należy założyć optymistycznie, że projektowane plany, poprzedzone symboliczną ale porządkująca propozycje zmian uchwałą, będą właściwym krokiem na drodze przywrócenia niezależności TK. Kwestia bezstronności pozostanie zawsze już postulatem otwartym którego nadszarpnięty wizerunek TK będzie na pewno długo pokutował jeśli w ogóle się z jego otrząśnie. W świadomości obywateli na długo pozostanie instytucja która można uczynić bezpiecznikiem politycznym w granacie rzuconym w kierunku praworządności.

Piotr Podgórski

Radca prawny

Piotr Podgórski

Odp: Zgadzam się

Krzysztof Koźmiński

Partner zarządzający w kancelarii Jabłoński Koźmiński i Wspólnicy Adwokaci i Radcowie Prawni.

Odp: Nie zgadzam się

Oczekiwanie, że organy władzy publicznej (zwłaszcza judykatywy) będą niezależne i bezstronne, stanowi oczywiście piękną i godną poparcia ideę. Problem w tym, że - jak pokazują realne doświadczenia historyczne oraz bogata literatura prawnicza - organy sądownictwa konstytucyjnego (sądy lub trybunały konstytucyjne, a także inne organy uprawnione do weryfikacji zgodności aktów normatywnych z konstytucją) są instytucjami w mniejszym lub większym stopniu zaangażowanymi w spór polityczny, światopoglądowy, aksjologiczny. Obserwacja zagranicznej praktyki ustrojowej prowadzi do wniosku, że po prostu tak jest i musi być, ponieważ na normy konstytucyjne składają się w większości ogólne zasady, które mogą być dość swobodnie rozumiane (np. ochrona życia ludzkiego, wolność jednostki, godność osoby, zrównoważony rozwój, czy bezpieczne warunki pracy), czyli orzekający w tych sprawach sędziowie zawsze interpretują je przez pryzmat określonych stanowisk filozoficznych, ocen społecznych, a także partykularnych doświadczeń i subiektywnych wrażliwości. Przejawia się to w tym, że współcześnie to na ogół właśnie sądy konstytucyjne - a nie parlamenty - dokonują radykalnych przełamań dotychczasowego stanu prawnego w sprawach trudnych i kontrowersyjnych, jak np. aborcja czy eutanazja, zresztą niekoniecznie w stronę liberalno-progresywną, bo również w konserwatywną. W tym sensie sądownictwo konstytucyjne nie jest żadnym "negatywnym ustawodawcą" (którego rola ogranicza się jedynie do eliminacji sprzecznych norm w hierarchicznym systemie prawnym), a faktycznie prawodawcą pozytywnym, który "aktywnie tworzy", "twórczo interpretuje" i "nadbudowuje". Standardem zagranicznym, choć niepożądanym, jest też to, że bardzo często sędziami organów sądownictwa konstytucyjnego zostają byli politycy albo prawnicy-celebryci, rozpoznawalni ze względu nie tylko na swój dorobek zawodowy lub naukowy, ale wyraziste wypowiedzi i konkretną światopoglądową afiliację. W konsekwencji: w instytucję sądownictwa konstytucyjnego wpisany jest z założenia nieusuwalny element polityczny. Prowadzi to do stanu, w którym z jednej strony instytucja sądownictwa konstytucyjnego ma żarliwych obrońców i zwolenników, z drugiej zaś strony niemałe grono, składające się często z wybitnych prawników, przeciwników, podnoszących zastrzeżenia względem modelu, w którym relatywnie niewielka grupa osób uzyskuje władzę negowania rozstrzygnięć parlamentu.

Sądy i trybunały

Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy

Teza 2: Tzw. sędziowie dublerzy nie będą mogli orzekać i powinni ustąpić miejsca poprawnie wybranym sędziom TK.

Tzw. sędziowie dublerzy nie będą mogli orzekać i powinni ustąpić miejsca poprawnie wybranym sędziom TK.

Opinie ekspertów (30)

Elżbieta Chojna-Duch

dr. hab. nauk prawnych, była wiceminister finansów

Odp: Nie zgadzam się

Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska

Adwokat, obrończyni w procesach karnych, wicedziekan ORA Warszawa

Odp: Zgadzam się

Z tego co jako praktyczki i praktycy prawa możemy zaobserwować, że w ocenie sądów i prokuratorów obecne rozstrzygnięcia TK wydawane w składzie bez sędziów dublerów są i będą honorowane - jako wydanych przez sędziów TK. Jest tak np. w przypadku wyroku z 12 grudnia 2023 r orzekającego niezgodność przepisu artykułu tzw. ustawy Covidowej w zakresie zawieszenia biegu przedawnienia karalności jako niezgodnego z art 2 Konstytucji RP. Nie budzi zatem wątpliwość że orzeczenia wydawane z udziałem tzw sędziów dublerów są rozstrzygnięciami z udziałem osób nieuprawnionych do orzekania a zatem są nie ważne i nie wywołują skutków prawnych. Dlatego osoby takie powinny ustąpić z urzędu, co w zasadzie od początku kryzysu konstytucyjnego było wiadome.

Piotr Podgórski

Radca prawny

Piotr Podgórski

Odp: Zdecydowanie się zgadzam

Sądy i trybunały

Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy

Teza 3: Wybór przez Sejm sędziów TK większością kwalifikowaną 3/5 głosów zapewni niezależność Trybunału.

Wybór przez Sejm sędziów TK większością kwalifikowaną 3/5 głosów zapewni niezależność Trybunału.

Opinie ekspertów (30)

Dariusz Adamski

Profesor nauk prawnych, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego

Odp: Nie zgadzam się

Zgadzam się, że zwiększy się niezależność. Ale nie zgadzam się ze stwierdzeniem, że zapewni (całkowitą) niezależności i bezstronności (żadna zmiana prawna takiej pewności dać nie może).

Rafał Adamus

Radca prawny, arbiter w sądownictwie polubownym

Odp: Zgadzam się

Większość 3/5 głosów jest jednym z czynników korzystnie wpływających na zapewnienie niezależności TK. Zapewni silniejszy mandat sędziom TK, wobec potrzeby zbudowania konsensusu politycznego dla wyłonienia sędziego TK.

Krzysztof Koźmiński

Partner zarządzający w kancelarii Jabłoński Koźmiński i Wspólnicy Adwokaci i Radcowie Prawni.

Odp: Nie mam zdania

Niewątpliwie "wymuszanie" przez prawodawcę warunku osiągnięcia wysokiej większości w Sejmie - prowadzi do kompromisu i zwiększa prawdopodobieństwo wyboru osób umiarkowanych. Oceniam to pozytywnie. Mam jednak wątpliwość, czy aktualnie zgłaszane propozycje motywowane są wolą osiągania kompromisu, czy przeciwnie - dążeniem do "oczyszczenia" Trybunału z sędziów wybranych przez adwersarzy politycznych. Uważam, że trzeba odróżnić dwie rzeczy: ewentualne uchybienia prawne popełnione w procesie wyboru sędziów i ich skutki prawne, a instytucję kadencyjności, która jest gwarantowana konstytucyjnie i pociąga za sobą to, że każdy kolejny rząd jest ograniczony w realizacji swojego programu, w tym obsadzaniu stanowisk publicznych. Nie przekonuje mnie prowadzona - nawet pod sztandarami "praworządności" lub "przywracania niezależności" - krucjata przeciw decyzjom poprzedniej władzy, zwłaszcza, gdy obóz rządzący nie dysponuje dostateczną większością parlamentarną (a zatem mandatem społecznym) do wprowadzania rewolucyjnych zmian ustrojowych.

Sądy i trybunały

Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy

Teza 4: Gwarancję pluralizmu przy zgłaszaniu kandydatów na sędziego TK, da możliwość przedstawiania ich przez: Prezydium Sejmu, grupę 50 posłów, Prezydenta RP, grupę co najmniej 30 senatorów, Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN, Zgromadzenie Ogólne NSA, Krajową Radę Radców Prawnych, Naczelną Radę Adwokacką oraz Krajową Radę Prokuratorów.

Gwarancję pluralizmu przy zgłaszaniu kandydatów na sędziego TK, da możliwość przedstawiania ich przez: Prezydium Sejmu, grupę 50 posłów, Prezydenta RP, grupę co najmniej 30 senatorów, Zgromadzenie Ogólne Sędziów SN, Zgromadzenie Ogólne NSA, Krajową Radę Radców Prawnych, Naczelną Radę Adwokacką oraz Krajową Radę Prokuratorów.

Opinie ekspertów (30)

Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska

Adwokat, obrończyni w procesach karnych, wicedziekan ORA Warszawa

Odp: Zgadzam się

Myślę że w najpełniejszym zakresie zmiana ta wypełnia przed wszystkim oczekiwania środowisk prawniczych odciętych dotychczas od wpływu na składy organów o znaczeniu fundamentalnym dla bezpieczeństwa prawnego państwa. Jest to wyraz dojrzałości i partycypacji środowisk które z racji swoich ustawowych założeń powinny współdecydować o poziomie kompetencyjnym i merytorycznym TK a przynajmniej mieć taka szanse.

Rafał Adamus

Radca prawny, arbiter w sądownictwie polubownym

Odp: Zgadzam się

Dobrym pomysłem jest danie inicjatywy do zgłaszania kandydatów na sędziów TK dla KRS, KRRP, NRA, KRP. Pytanie czy kandydatów na sędziów TK nie powinni móc zgłaszać rektorzy szkół wyższych (np. grupa 10 rektorów).

Tomasz Safjański

dr hab. prof. AWSB

Tomasz Safjański

Odp: Zgadzam się

Sądy i trybunały

Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy

Teza 5: Apolityczność Trybunału zagwarantuje to, że kandydatem na sędziego TK nie będzie mógł być czynny polityk.

Apolityczność Trybunału zagwarantuje to, że kandydatem na sędziego TK nie będzie mógł być czynny polityk.

Opinie ekspertów (30)

Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska

Adwokat, obrończyni w procesach karnych, wicedziekan ORA Warszawa

Odp: Zgadzam się

To zupełnie oczywiste ze sędzią TK nie może być osoba, która właśnie wyszła zza ławy poselskiej lub senackiej. Zaproponowana karencja daje pewną ale tylko pewną gwarancję że osoba taka - ubiegająca się oburzać sędziego TK - nabędzie niezbędna dla tego zawodu niezależność. Jestem przeciwniczką ubiegania się o te stanowisko przez zawodowych polityków.

Tomasz Safjański

dr hab. prof. AWSB

Tomasz Safjański

Odp: Nie zgadzam się

Hanna Litwińczuk

Profesor, Uniwersytet Warszawski ,Wydział Prawa i Administracji, Katedra Prawa Finansowego

Hanna Litwińczuk

Odp: Zgadzam się

Sądy i trybunały

Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy

Teza 6: Orzeczenie wydawane w składach z udziałem tzw. sędziów dublerów uznane powinny być za nieważne i nie wywoływać skutków prawnych. Nieważność wyroku TK nie powinna dotyczyć rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych.

Orzeczenie wydawane w składach z udziałem tzw. sędziów dublerów uznane powinny być za nieważne i nie wywoływać skutków prawnych. Nieważność wyroku TK nie powinna dotyczyć rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych.

Opinie ekspertów (30)

Rafał Adamus

Radca prawny, arbiter w sądownictwie polubownym

Odp: Nie zgadzam się

Orzeczenia TK wydane przez sędziów- dublerów nie powinny być „z automatu” uznane za nieważne. Jestem zwolennikiem poglądu, że spowodowałoby to zbytni zamęt, jak również stworzyłoby to niebezpieczny precedens na przyszłość. TK, w składzie z sędziami-dublerami, działał mimo wszystko z wykorzystaniem powagi państwa. Sędziowie – dublerzy przyjęli nominacje z rąk Prezydenta RP. Wyroki TK zostały opublikowane w dzienniku urzędowym. Wadliwość działania TK nie powinna wywoływać tak daleko idących skutków jak automatyczna nieważność orzeczeń ex post.

Elżbieta Chojna-Duch

dr. hab. nauk prawnych, była wiceminister finansów

Odp: Nie zgadzam się

Katarzyna Gajowniczek-Pruszyńska

Adwokat, obrończyni w procesach karnych, wicedziekan ORA Warszawa

Odp: Zgadzam się

Więcej

Reforma TK. Wkrótce Sejm zajmie się ważnymi ustawami

Reforma TK z pakietem Bodnara - plan niezbyt realny, ale ambitny

  • WIG20

    2 436,05

    1,72%

    przejdź do notowań
  • mWIG40

    6 326,51

    0,81%

    przejdź do notowań
  • sWIG80

    24 256,95

    0,70%

    przejdź do notowań
  • DJI

    39 760,61

    0,02%

    przejdź do notowań
  • NASDAQ

    16 384,51

    0,00%

    przejdź do notowań
  • FT-SE

    7 959,74

    0,01%

    przejdź do notowań
  • EUR/PLN

    4,3063

    0,21%

    przejdź do notowań
  • USD/PLN

    3,9855

    0,14%

    przejdź do notowań
  • CHF/PLN

    4,4285

    0,45%

    przejdź do notowań
  • Ropa Brent

    86,54

    0,98%

    przejdź do notowań
  • Miedź

    8 863,50

    0,05%

    przejdź do notowań
  • Złoto

    2 225,04

    1,52%

    przejdź do notowań

Strefa eksperta

Multimedia

Cywilizacja