W art. 1 ust. 1 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. DzU z 2020 r., poz. 1465 z późn. zm., dalej jako u.s.m.) ustawodawca sprecyzował, że celem spółdzielni mieszkaniowej (dalej: spółdzielnia) jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin poprzez dostarczanie samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.
Ponadto spółdzielnia nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, w szczególności z przekształceń praw do lokali (art. 1 ust. 11 u.s.m.). Wedle art. 1 ust. 2 u.s.m. przedmiotem działalności spółdzielni może być: budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych (pkt 1), budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych (pkt 2); budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków ich własności (pkt 3); udzielanie pomocy członkom w budowie budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych (pkt 4); budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu (pkt 5). Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków (art. 1 ust. 3 u.s.m.). Statut spółdzielni określa, którą działalność spośród wymienionych w ust. 2 i 3 prowadzi spółdzielnia (art. 1 ust. 4 u.s.m.). Spółdzielnia może zarządzać nieruchomością niestanowiącą jej mienia lub mienia jej członków na podstawie umowy zawartej z jej właścicielem (współwłaścicielami) (art. 1 ust. 5 u.s.m.). Może prowadzić też inną działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach i w statucie, jeżeli jest związana bezpośrednio z celem, o którym mowa w ust. 1 (art. 1 ust. 6 u.s.m.). Z powyższego wynika, że to spółdzielnia jest dla jej członków, a nie odwrotnie. Mimo to można zadać sobie pytanie, czy aby na pewno we wszystkich lub w większości przypadków powyższy cel i podstawa działania są zbieżne z rzeczywistym postrzeganiem ich przez członków spółdzielni. Skoro liczne jest orzecznictwo wyjaśniające powyższą problematykę, to odpowiedź wydaje się jednoznaczna.