Mundial 2018: mistrzostwa świata w piłce nożnej kontra prawo pracy

Wielu pracodawców myśli o tym, aby umożliwić zatrudnionym oglądanie meczów. Zasady udziału w transmisji trzeba jednak uregulować, unikać większych skupisk osób w jednym miejscu i rozwiązać kwestie czasu pracy.

Aktualizacja: 23.06.2018 11:13 Publikacja: 23.06.2018 06:00

Mundial 2018: mistrzostwa świata w piłce nożnej kontra prawo pracy

Foto: Adobe Stock

Mogłoby się wydawać, że mistrzostwa świata w piłce nożnej nie mają wiele wspólnego z prawem pracy. Jednak te zagadnienia krzyżują się w sytuacji, gdy pracodawca – chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom pracowników – postanawia umożliwić im oglądanie transmisji meczów w trakcie godzin, w których normalnie wykonują oni zadania służbowe. Jak najlepiej rozwiązać tę kwestię, aby zapewnić zgodność działań pracodawcy z prawem pracy?

Czytaj także: Mteusz Dróżdż: Polski zakaz trzeba koniecznie poprawić

Do wiadomości ogółu

Przede wszystkim zasady dotyczące oglądania transmisji z mistrzostw świata powinny zostać określone w formie zarządzenia pracodawcy lub osoby upoważnionej z art. 31 k.p. Z uwagi na incydentalny charakter takiej regulacji nie ma konieczności dokonywania zmian w regulaminie pracy. Jednocześnie warto zadbać, aby komunikacja z pracownikami odbyła się w sposób formalny – pozwoli to na skuteczne egzekwowanie zasad.

Przy wydaniu takiego zarządzenia nie obowiązuje żaden okres karencji. Istotne jest więc, aby je wydać w terminie, który umożliwi zapoznanie się z nim przez pracowników oraz jego zastosowanie.

Zarządzenie należy ogłosić w ten sam sposób, jaki dotyczy innych zarządzeń lub wewnętrznych aktów w zakładzie pracy. Trzeba jednak wziąć pod uwagę konieczność szybkiego poinformowania zatrudnionych z uwagi na zbliżający się termin mundialu. Odpowiedni komunikat można wysłać mailem czy rozwiesić w gablocie. Przełożeni mogą też zorganizować spotkanie z podległymi pracownikami, aby przekazać im informację o zarządzeniu.

Istotny zakres

Kluczowym według mnie zagadnieniem jest ustalenie, czy możliwość oglądania transmisji dotyczy wszystkich pracowników. Równie ważne jest rozwiązanie sytuacji, gdy część osób nie będzie zainteresowana oglądaniem, tylko będzie wolała kończyć pracę zgodnie z grafikiem.

Przede wszystkim pracodawca powinien kierować się zasadą równego traktowania i umożliwić uczestnictwo w takiej transmisji wszystkim zatrudnionym. Jeśli jednak istnieją jakieś krytyczne funkcje lub stanowiska, które nie mogą zostać czasowo opuszczone, należy to wyraźnie wskazać w zarządzeniu.

Zarówno przy założeniu, że osoby na niektórych stanowiskach nie będą mogły skorzystać z możliwości oglądania z przyczyn obiektywnych, jak i przewidując, że część zatrudnionych nie będzie chciała uczestniczyć w transmisji (co z uwagi na np. konieczność obsługi danej maszyny przez dwóch pracowników może spowodować dezorganizację pracy), należy z wyprzedzeniem ustalić listę osób, które w danym dniu będą oglądać mecz.

Pracodawca powinien też zdecydować, czy możliwość oglądania meczów będzie dotyczyć wyłącznie występów polskiej reprezentacji oraz ewentualnie finału mistrzostw, czy też odpowiednie zasady są wprowadzane dla wszystkich odbywających się spotkań.

Jeśli chodzi o trzy mecze grupowe polskiej reprezentacji, ich daty i godziny transmisji są znane. Listę pracowników chcących uczestniczyć w oglądaniu można więc sporządzić z wyprzedzeniem. Procedura zgłaszania uczestnictwa może być dowolna, np. do przełożonego poprzez wpisanie się na listę, mailowo itp.

Miejsce oglądania

Istotne jest również ustalenie miejsca oglądania transmisji. Powinno ono spełniać wymogi BHP, w tym przede wszystkim być dostosowane do liczby oglądających. Stąd istotne jest wcześniejsze ustalenie, ilu pracowników można się spodziewać na każdej transmisji.

Miejsce należy wskazać w zarządzeniu. Jeśli będzie ich kilka, trzeba ustalić sposób rozdziału pracowników, aby nie doprowadzić do nadmiernego skupienia się ludzi.

Zasady porządkowe

W zakresie zasad porządkowych należy jedynie przypomnieć, że w czasie oglądania transmisji meczu pracownicy pozostają na terenie zakładu pracy. Wszelkie zasady porządkowe nadal zatem obowiązują.

Warto w szczególności przypomnieć o zakazie spożywania alkoholu i jakichkolwiek substancji odurzających na terenie zakładu, również w trakcie oglądania meczu. Trzeba również określić zasady dotyczące możliwości opuszczania w tym czasie terenu zakładu – czy wymaga to zgłoszenia do przełożonego, czy też pracodawca wyklucza taką możliwość.

Kwestie czasu pracy

Czas pracy to jak zawsze największe wyzwanie. Zagadnienia do rozstrzygnięcia to przede wszystkim kwestia rozliczenia czasu pracy oraz ewentualnej zmiany grafiku. Jest kilka możliwości do rozważenia:

1) Wliczenie czasu transmisji do czasu pracy

To najprostsze rozwiązanie, które nie wymaga zmiany grafików. Jednak rodzi ono konsekwencje w postaci konieczności zapłaty za ten czas oraz zapłaty za nadgodziny, jeśli pracownicy mają zostać dłużej i odpracować ten czas.

2) Niewliczanie do czasu pracy

To rozwiązanie jest uzasadnione, ponieważ podczas transmisji pracownik nie będzie świadczył pracy. Jeżeli po zakończeniu pracy ma to odrobić, powstaje przerwa w czasie pracy i praca w godzinach innych niż przewiduje grafik na dany miesiąc. Trzeba pamiętać, że taka przerwa sama w sobie musi mieć jakieś umocowanie w harmonogramie lub systemie czasu pracy. W związku z tym, rozwiązaniem może być:

a) indywidualny rozkład czasu pracy (art. 142 k.p.)

Zgodnie ze wskazanym przepisem, na pisemny wniosek pracownika pracodawca może ustalić indywidualny rozkład jego czasu pracy. Pozwoliłoby to na zmianę grafiku i uwzględnienie przerwy bez ryzyka, że zostanie to uznane za wprowadzenie przerywanego czasu pracy (odrębny system czasu pracy) oraz że powstaną nadgodziny. To rozwiązanie wymaga pisemnego wniosku pracownika – w celu ułatwienia całego procesu można rozważyć takie sformułowanie listy, aby pracownicy zgłaszali na niej chęć oglądania danego meczu i aby pełniła ona jednocześnie rolę wniosku o ustalenie indywidualnego grafiku obejmującego te dni.

b) odpracowanie zwolnienia udzielonego w celu załatwienia spraw osobistych (art. 151 § 21 k.p.)

Zgodnie z podanym przepisem „nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi, na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych". Tego typu zwolnienie dotyczy w typowej sytuacji tzw. wyjść z pracy, tj. pracownik opuszcza miejsce pracy albo przyjeżdża do pracy później niż według grafiku w celu załatwienia swoich spraw osobistych. Nie wykluczyłabym jednak zastosowania tego przepisu do analizowanej sytuacji. Ma to swoje zalety w postaci braku ingerencji w grafik – nie wymaga on zmiany. Zwolnienie na wniosek powinno być jednak udokumentowane, aby można było wykazać, że brak jest pracy w nadgodzinach. Również sam wniosek powinien być pisemny. Ponownie można rozważyć odpowiednie sformułowanie „listy zgłoszeniowej" do oglądania meczu. Jeśli listy nie będzie, warto zadbać o formalne zgłoszenie pracownika zapotrzebowania na takie zwolnienie. Należy pamiętać, że na podstawie wskazanego przepisu odpracowanie zwolnienia od pracy nie może naruszać dobowych i tygodniowych norm odpoczynku.

Należy dodatkowo pamiętać o wyroku Sądu Najwyższego z 19 listopada 2003 r. (I PK 476/02). Zgodnie z nim: „Wprowadzenie przez pracodawcę przerwy w pracy bez związku z potrzebami ekonomiczno-organizacyjnymi, lecz na wyłączne życzenie pracownika i w jego interesie, nie uzasadnia zapłaty wynagrodzenia za czas przerwy, ani za czas świadczenia pracy po przerwie, zrekompensowany odpowiednim skróceniem czasu pracy przed przerwą". Wyrok ten został jednak wydany w stanie prawnym sprzed nowelizacji, którą wprowadzono formalnie możliwość odpracowania zwolnienia od pracy.

- Izabela Dziubak-Napiórkowska - radca prawny, lider Działu Klientów Międzynarodowych i wspólnik w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy

Mogłoby się wydawać, że mistrzostwa świata w piłce nożnej nie mają wiele wspólnego z prawem pracy. Jednak te zagadnienia krzyżują się w sytuacji, gdy pracodawca – chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom pracowników – postanawia umożliwić im oglądanie transmisji meczów w trakcie godzin, w których normalnie wykonują oni zadania służbowe. Jak najlepiej rozwiązać tę kwestię, aby zapewnić zgodność działań pracodawcy z prawem pracy?

Czytaj także: Mteusz Dróżdż: Polski zakaz trzeba koniecznie poprawić

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe