Katarzyna Magnuska, Associate w zespole prawa pracy w polskim biurze Bird & Bird
Lojalka nie wchodzi w grę
Zobowiązanie młodocianego zatrudnionego w celu przygotowania zawodowego do przepracowania oznaczonego okresu po zakończeniu tego przygotowania i do zwrotu kosztów przygotowania zawodowego w razie rozwiązania przez niego umowy przed upływem tego okresu, jest nieważne. Tak uznał Sąd Najwyższy wydając 7 grudnia 1988 r. uchwałę w składzie siedmiu sędziów (III PZP 32/88).
Treść umowy z odrębnościami
FORMALNOŚCI
W umowie zawieranej w celu przygotowania zawodowego, w szczególności w formie nauki zawodu, należy uwzględnić odmienności co do podstawowych elementów umowy o pracę i dodatkowych postanowień. Przy zatrudnieniu do prac lekkich tych różnic prawie nie ma.
Umowa o pracę na wykonywanie prac lekkich przez młodocianego co do zasady nie różni się znacząco od „zwykłej" umowy o pracę. Pracodawca musi jednak uwzględnić szczególne ograniczenia związane z czasem pracy takiej osoby.
Aby mieć pewność, czy w ogóle wolno zatrudnić danego młodocianego ze względu na dopuszczalne całkowite limity czasu pracy (obowiązujące bez względu na liczbę firm, w których młodociany pracuje czy chciałby pracować), pracodawca powinien uzyskać odpowiednie oświadczenie od młodocianego, czy jest zatrudniony u innego pracodawcy.
PRZYKŁAD:
Poza okresem ferii szkolnych, młodociany, który pracuje 10 godzin tygodniowo u jednego pracodawcy, może być zatrudniony w innym zakładzie tylko do wyczerpywania całkowitego limitu, czyli 12 godzin tygodniowo. Oznacza to, że temu drugiemu pracodawcy w zasadzie nie opłaca się go zatrudnić. Natomiast w okresie ferii, gdyby młodociany pracował 10 godzin tygodniowo, drugiej firmie pozostaje do dyspozycji aż 25 godzin czasu pracy młodocianego.
Przygotowanie to dodatkowe zapisy
Więcej odmienności co do podstawowych elementów umowy o pracę i dodatkowych postanowień należy natomiast uwzględnić w umowie zawieranej w celu przygotowania zawodowego, w szczególności w formie nauki zawodu. Oprócz elementów typowych dla umowy o pracę na czas nieokreślony, pracodawca powinien wskazać w umowie z młodocianym również:
- rodzaj przygotowania zawodowego – czy odbywa się ono w formie nauki zawodu czy przyuczenia do wykonywania określonej pracy,
- czas trwania przygotowania zawodowego (co do zasady nie jest on tożsamy z czasem trwania samej umowy, która generalnie zawierana jest na czas nieokreślony i trwa również po złożeniu przez młodocianego egzaminu zawodowego),
- miejsce odbywania przygotowania zawodowego (czyli miejsce pracy młodocianego),
- sposób dokształcania się teoretycznego młodocianego (w przypadku nauki zawodu może się ono odbywać w szkole branżowej, ośrodkach doskonalenia zawodowego lub pracodawca organizuje takie dokształcenie we własnym zakresie).
Więcej informacji
Oprócz powyższych koniecznych postanowień, nie ma przeszkód, aby umowa o pracę z młodocianym regulowała również inne kwestie, np. obowiązek przestrzegania poufności, zasady ubioru obowiązujące w zakładzie pracy (tzw. dress code) czy pokrywanie przez pracodawcę kosztów dojazdu i pobytu w ośrodku doskonalenia zawodowego i egzaminu poprawkowego młodocianego (co do zasady pracodawca ma obowiązek ponoszenia tylko kosztów egzaminów zdawanych w pierwszym terminie).
