Niełatwo zatrudnić cudzoziemca na budowie w Polsce

Przedsiębiorcy coraz częściej mają kłopoty ze znalezieniem pracowników. Branża budowlana narzeka, że brakuje 150 tysięcy osób do pracy. Pracodawcy szukają też szwaczek, pielęgniarek, piekarzy. Wyjściem byłoby zatrudnianie cudzoziemców również spoza Unii Europejskiej. Niestety, przepisy bardzo to utrudniają

Aktualizacja: 10.01.2007 15:18 Publikacja: 10.01.2007 00:01

Problemem jest nie tyle sama umowa z cudzoziemcem, ile uzyskanie dla niego zezwolenia na pracę.

Pracownika spoza Unii Europejskiej można dziś zatrudnić w Polsce na trzy sposoby:

- pracodawca występuje dla cudzoziemca o zezwolenie na pracę w Polsce,

- zagraniczna firma oddelegowuje pracownika do wykonywania pracy na terytorium Polski - wówczas o zezwolenie może wystąpić zarówno pracodawca zagraniczny, jak i polski,

- polski przedsiębiorca podpisuje umowę o wykonanie usług eksportowych w Polsce z zagraniczną firmą - wtedy o zezwolenie występuje pracodawca zagraniczny.

W pierwszym i drugim wypadku stosuje się przepisy ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU z 2004 r. nr 99, poz. 1001 ze zm.). Natomiast w ostatnim - zastosowanie ma rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 21 lipca 2006 r. w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca zatrudnionego przy realizacji usługi eksportowej świadczonej przez pracodawcę zagranicznego w RP (DzU z 2006 r. nr 141, poz. 1003).

Niezależnie od sposobu zatrudnienia zazwyczaj trzeba przejść żmudną i długotrwałą procedurę uzyskiwania dla cudzoziemca zezwolenia na pracę.

Wyjątki od tej zasady określają m.in. art. 87 ustawy o promocji zatrudnienia oraz rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 30 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonywania pracy przez cudzoziemców bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (DzU z 2006 r. nr 156, poz. 1116). Nie dotyczą jednak, na ogół, pracowników budowlanych czy osób zatrudnianych na stanowiskach robotniczych winnych branżach. Zezwolenia wydaje marszałek województwa właściwy dla siedziby pracodawcy.

Marszałek województwa nie zawsze od razu wyda zezwolenie na pracę. Zazwyczaj konieczne będzie wcześniejsze uzyskanie przez pracodawcę przyrzeczenia. Jest ono niezbędne, by cudzoziemiec uzyskał wizę lub zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony w Polsce.

Przyrzeczenie nie jest potrzebne, jeżeli cudzoziemiec uzyskał już prawo do zamieszkania lub pobytu w Polsce.

Przyrzeczenie i zezwolenie na pracę cudzoziemca wydaje pracodawcy marszałek województwa (do końca 2006 r. robił to wojewoda). Uwzględnia on przy tym sytuację na lokalnym rynku pracy.

Przyrzeczenie (podobnie jak zezwolenie na pracę cudzoziemca) jest wydawane na wniosek pracodawcy, na czas określony, dla konkretnego cudzoziemca i pracodawcy, na określone stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy. Jeżeli pracodawca będzie chciał zatrudnić cudzoziemca na innym stanowisku, to ponownie będzie musiał wystąpić o zezwolenie na pracę.

Jednak zanim przedsiębiorca uzyska przyrzeczenie, będzie musiał wraz z wnioskiem złożyć plik dokumentów, których uzyskanie jest dla przedsiębiorcy prawdziwą drogą przez mękę. Musi m.in. uzyskać informację od starosty, właściwego ze względu na miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca, o sytuacji na lokalnym rynku pracy i możliwości zabezpieczenia potrzeb kadrowych pracodawcy, oraz poinformować o działaniach, jakie podjął, by powierzyć pracę obywatelowi polskiemu bądź osobie, która nie musi mieć zezwolenia na pracę. Wcześniej przedsiębiorca zamieszcza odpowiednie ogłoszenie w urzędzie pracy. Musi ono zawierać dokładne dane dotyczące zatrudnienia cudzoziemca, w tym m.in. kod zawodu zgodny z rozporządzeniem ministra gospodarki i pracy z 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DzU z 2004 r. nr 265, poz. 2644) oraz warunki tego zatrudnienia (wysokość wynagrodzenia, miejsce świadczenia pracy). Niezbędne będzie też potwierdzenie kwalifikacji cudzoziemca, a urzędy żądają, by dyplomy były tłumaczone przez tłumacza przysięgłego.

Gdy cudzoziemiec występuje o wizę pobytową związaną z podjęciem zatrudnienia, to konsul wyda ją dopiero po przedstawieniu przyrzeczenia wydania zezwolenia na pracę (a gdy zezwolenie na pracę nie jest wymagane, to po przedstawieniu oświadczenia o zamiarze dania cudzoziemcowi zatrudnienia).

Konsul wydaje wizę na czas pobytu cudzoziemca określony w przyrzeczeniu lub oświadczeniu, nie dłużej jednak niż na rok.

Cudzoziemiec może wystąpić o zezwolenie na zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wydaje je wojewoda na czas oznaczony, po przedstawieniu przyrzeczenia na wykonywanie pracy lub oświadczenia pracodawcy o chęci zatrudnienia cudzoziemca.

Jeżeli przyrzeczenie zostało wydane i cudzoziemiec uzyskał wizę, to marszałek wyda zezwolenie na pracę. Wcześniej jednak musi jeszcze uzyskać od pracodawcy pisemne potwierdzenie daty rozpoczęcia pracy przez cudzoziemca. Data ta nie może być wcześniejsza niż data wydania decyzji o zezwoleniu na pracę.

Na wniosek pracodawcy marszałek może przedłużyć przyrzeczenie i zezwolenie na pracę cudzoziemca. Zasady przedłużenia określa szczegółowo rozporządzenie w sprawie trybu i warunków wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca.

Polski przedsiębiorca spisuje umowę bezpośrednio z cudzoziemcem tylko wtedy, gdy sam go zatrudnia. Ustawa o promocji zatrudnienia nie ogranicza formy zatrudnienia. Cudzoziemiec może pracować zarówno na etacie, jak i na umowę-zlecenie czy o dzieło.

Jeżeli pracodawca nawiązuje z cudzoziemcem stosunek pracy, to strony podpisują umowę na czas określony. Jej rozwiązanie będzie możliwe za dwutygodniowym wypowiedzeniem przez każdą ze stron, jeśli prawo takie zostanie przewidziane w kontrakcie. Zatem strony zawierają klasyczny stosunek pracy i muszą stosować przepisy kodeksu pracy dotyczące m.in. zatrudnienia, czasu pracy i wynagrodzeń.

Jeśli natomiast to zagraniczna firma oddelegowuje pracownika do pracy w Polsce albo polski przedsiębiorca podpisuje umowę o wykonanie usług eksportowych w Polsce z zagraniczną firmą, to pracodawcą dla cudzoziemca jest firma zagraniczna i to ona podpisuje wówczas umowę z osobami świadczącymi pracę. Natomiast polska firma podpisuje z zagranicznym przedsiębiorstwem umowę np. o podwykonawstwo. Takie umowy reguluje kodeks cywilny. Współpraca

m.g.

- opinia z powiatowego urzędu pracy dotycząca zgłoszonych przez pracodawcę wolnych miejsc pracy (ogłoszenie o wolnym miejscu pracy trzeba podać przynajmniej na miesiąc wcześniej),

- dokument potwierdzający kwalifikacje cudzoziemca na proponowane stanowisko (urzędy żądają oryginału i tłumaczenia przez tłumacza przysięgłego).

Ubiegający się o zezwolenie przedsiębiorca musi też uiścić opłatę 936 zł (czyli w wysokości najniższego wynagrodzenia za pracę) za każdą osobę objętą wnioskiem.

Opłata za przedłużenie zezwolenia jest o połowę niższa niż za uzyskanie go pierwszy raz i wynosi 468 zł.

Postępowanie o uzyskanie zezwolenia na zatrudnienie cudzoziemca trwa długo. Przyczyny to jego zawiłość i wieloetapowość. Długo trwa już samo uzyskanie wszystkich niezbędnych do tego wniosku załączników. Tylko uzyskanie informacji od starosty, właściwego ze względu na miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca, o sytuacji na lokalnym rynku pracy i możliwości zabezpieczenia potrzeb kadrowych pracodawcy trwa około miesiąca. Zanim starosta sporządzi taką informację, przedsiębiorca musi zgłosić do urzędu pracy wolne miejsce pracy, na które zamierza zatrudnić cudzoziemca. Takie ogłoszenie musi zawierać dokładne dane dotyczące zatrudnienia cudzoziemca.

Niejednokrotnie niezbędne jest potwierdzenie kwalifikacji pracowników, także budowlanych (dotyczy to przede wszystkim tych, którzy wykonują tzw. zawody regulowane).

W praktyce oznacza to, że załączniki do wniosku o wydanie zezwolenia trzeba zacząć gromadzić z co najmniej miesięcznym wyprzedzeniem. Całe postępowanie, licząc od złożenia wniosku do uzyskania zezwolenia i przyjmując, że wniosek ten i załączniki zostaną złożone prawidłowo, a po uzyskaniu przyrzeczenia cudzoziemiec w możliwie szybkim czasie uzyska prawo do pobytu i pracy na terytorium RP (czyli np. wizę), trwa ok. 2,5 miesiąca.

Problemem jest nie tyle sama umowa z cudzoziemcem, ile uzyskanie dla niego zezwolenia na pracę.

Pracownika spoza Unii Europejskiej można dziś zatrudnić w Polsce na trzy sposoby:

Pozostało 98% artykułu
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki