Jak założyć firmę w Stanach Zjednoczonych

Uruchamiając działalność, należy pamiętać, że w każdym stanie obowiązują inne przepisy. Różnią się one i to znacznie. W niektórych stanach, np. w Nevadzie, Delaware, nie ma podatków stanowych od dochodów osobistych. Jednocześnie władze lokalne mają prawo wprowadzić dodatkowe obciążenia, np.za posiadanie nieruchomości czy wydanie licencji na prowadzenie niektórych rodzajów działalności.

I od zdobycia minimum wiedzy na ten temat radzimy zacząć.

Przepisy migracyjne są restrykcyjne i nie jest łatwo otrzymać pozwolenie na pobyt i pracę w USA. Polacy, podobnie jak większość cudzoziemców, muszą spełnić wiele wymogów. Ale nawet ich spełnienie nie zawsze gwarantuje pozytywne rozpatrzenie wniosku. O przyznaniu wizy decyduje konsul po rozmowie z zainteresowanym. Ostateczna zgoda na wjazd do USA zależy jednak od służb imigracyjnych, które czasami potrafią zawrócić z lotniska osobę z ważną wizą.

Wniosek o wydanie odpowiedniej wizy trzeba złożyć w konsulacie amerykańskim w Polsce lub w Urzędzie Imigracyjnym w USA.

O wizę E-1 i E-2 mogą ubiegać się cudzoziemcy (z małżonkiem i dziećmi), którzy zamierzają prowadzić w USA działalność gospodarczą. Osoby te muszą odpowiednio udokumentować ten zamiar, np. okazać umowę zawarcia spółki lub wyciąg z banku potwierdzający, że mają pieniądze na uruchomienie działalności gospodarczej.

Wiza taka może być przyznana osobie, która pełni kierowniczą funkcję w firmie zarejestrowanej w USA (np. prezesowi lub członkowi zarządu). Może się o nią ubiegać np. udziałowiec spółki polskiej, która ma co najmniej 50 proc. udziałów w firmie zarejestrowanej w Stanach.Wizę L-1 może otrzymać osoba na stanowisku kierowniczym lub pracownik zatrudniony w macierzystej firmie, oddelegowany do pracy w USA na co najmniej 5 lat. Może się o nią również ubiegać pracownik oddelegowany do pracy w USA na czas określony. Aby ją otrzymać, pracownik ten musi mieć minimum roczne zatrudnienie w firmie w chwili składania wniosku.

O wizę H-1 mają prawo ubiegać się osoby wykonujące tzw. specjalne zawody, np. lekarze, informatycy oraz inni specjaliści poszukiwani na amerykańskim rynku pracy.

W tej formie może podjąć działalność gospodarczą Polak, który ma prawo stałego pobytu w USA, czyli posiadacz tzw. zielonej karty. Może to uczynić również osoba, która otrzymała obywatelstwo amerykańskie.

W obu wypadkach (przed rozpoczęciem działalności) trzeba zarejestrować działalność w urzędzie powiatowym (county clerk's office) w powiecie, w którym będzie mieściła się siedziba firmy. Kolejny wymóg to uzyskanie numeru identyfikacji podatkowej w urzędzie podatkowym. Rejestracja jest dość prosta i sprowadza się do wypełnienia odpowiednich wniosków. Zgłosić i zarejestrować działalność gospodarczą można praktycznie od ręki. Na rejestrację w urzędzie podatkowym czeka się kilka godzin, a na nadanie numeru podatkowego najwyżej kilka dni. W zależności od stanu opłata za rejestrację działalności gospodarczej wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu dolarów.

Najpopularniejszą formą działalności gospodarczej w USA jest spółka z o.o. Powołuje się ją na podstawie umowy wspólników, która nie musi być poświadczona notarialnie.

Udziały w spółce z o.o. można zbywać wyłącznie za zgodą pozostałych osób. Udział w zyskach i stratach spółki jest dzielony proporcjonalnie do posiadanych udziałów. Fakt powołania spółki z o.o. musi być jednak podany do publicznej wiadomości, np. ogłoszony w prasie. Spółka musi być ponadto zarejestrowana w departamencie stanu i urzędzie skarbowym konkretnego stanu, który nadaje jej numer podatkowy. Spółką z o.o. mogą zarządzać sami wspólnicy lub powołani na ich wniosek dyrektorzy (prezesi).

Do powołania spółki akcyjnej niezbędne jest uchwalenie statutu, w którym powinny znaleźć się: nazwa, cel powołania, liczba i rodzaj akcji. Następnie akcjonariusze (lub ich pełnomocnik) zgłaszają ją do rejestracji w departamencie stanu, który wystawia certyfikat potwierdzający fakt rejestracji. Akcjonariusze wybierają radę dyrektorów (odpowiednik polskiego zarządu), prezesa i skarbnika.

Zarówno przy tworzeniu spółki z o.o., jak i akcyjnej nie ma wymogu wniesienia minimalnego kapitału początkowego, a kapitał założycielski w spółce z o.o. może być w formie aportu rzeczowego. Wysokość udziałów (akcji) określają sami wspólnicy (akcjonariusze) w zawartej umowie (statucie).

Przepisy prawa pracy są w USA dość liberalne i nie precyzują dokładnie kwestii dotyczących np. urlopów wypoczynkowych, odpraw czy okresów wypowiedzenia umowy o pracę. Sprawy te regulują indywidualne umowy o pracę i bogate orzecznictwo sądowe federalne i stanowe.

W większości stanów prawo pracy pozwala np. pracodawcy zwolnić pracownika z dnia na dzień bez uzasadnienia i bez wypłaty jakiejkolwiek odprawy.

Od uzgodnień między pracodawcą i pracownikiem zależy ostateczny kształt umowy, zakres obowiązków, wysokość wynagrodzenia i pula dodatkowych świadczeń, np. wymiar urlopu czy wysokość zasiłku chorobowego. Umowa rozstrzyga też takie kwestie, jak obowiązek zachowania przez pracownika tajemnicy służbowej czy zakaz podejmowania pracy u konkurencji.

Natomiast rozbudowane są szczegółowe przepisy federalne i stanowe o dyskryminacji w pracy ze względu na kolor skóry, przynależność rasową, religijną czy skłonności seksualne. W sukurs im idzie bogate orzecznictwo sądów.

Pomogą małym i średnim firmom

W USA jest wiele programów wspierania przedsiębiorczości, adresowanych głównie do małych i średnich firm. Jednym z nich jest tzw. Small Business Administration (www.sba.gov) z oddziałami w całym kraju, który oferuje pomoc w każdej dziedzinie, w tym nisko oprocentowane pożyczki, dostęp do funduszy venture capital itp.

Działalność gospodarcza w USA jest opodatkowana podatkami: federalnym, stanowym i lokalnym. Nie kumulują się one - zapłacenie jednego, np. federalnego, nie zwalnia z uiszczenia na rzecz stanu czy lokalnej administracji.

VAT w klasycznej postaci w USA nie występuje. Władze lokalne mają swobodę uchwalania podatków i w każdej chwili (z zastosowaniem odpowiednich procedur) mogą wprowadzić dodatkowe obciążenia fiskalne.

Oprócz podatku od osób fizycznych i prawnych w USA są np. podatki od nieruchomości oraz różne opłaty licencyjne, które pobierają władze stanowe i lokalne np. za zezwolenie na sprzedaż alkoholu.

Za uchylanie się od płacenia podatków, prowadzenie podejrzanych interesów, np. pranie pieniędzy, świadomie działanie na niekorzyść własnej firmy grożą wysokie grzywny i pozbawienie wolności. Surowo karane są też przestępstwa tzw. białych kołnierzyków, czyli wykorzystywanie poufnych informacji do prowadzenia interesów np. na giełdzie.

Podstawą federalnego systemu podatkowego (Internal Revenue Service) są podatki od dochodów osobistych.

W USA obowiązuje sześć progów podatkowych: od 10 proc. (dochody do 10 tys. dolarów rocznie) do 38,6 proc. (dochody powyżej 310 tys. USD rocznie). Dochodem osobistym są wszystkie składniki wynagrodzenia za pracę (pensja podstawowa, dodatki funkcyjne itp.) oraz inne dochody, np. z tytułu inwestycji na giełdzie.

Z fiskusem trzeba rozliczyć się z dochodów za rok kalendarzowy do 14 kwietnia następnego roku.

Z podstawy opodatkowania zwolnione są niektóre wydatki, np.na świadczenia zdrowotne, na cele charytatywne, naukę i szkolenie.

Budżet federalny zasilają składki na świadczenia emerytalne (FICA) i emerytalne świadczenia medyczne (Medicare). Składka na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wynosi 7,65 proc. wynagrodzenia brutto i po połowie opłaca ją pracownik i pracodawca. Ten ostatni reguluje też składkę na ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Jej wysokość zależy od stopnia zagrożenia wypadkami wdanej branży.

Federalny urząd podatkowy pobiera podatek od firm. W USA obowiązuje ośmiostopniowa skala podatkowa od 15 do 35 proc.

Najniższą 15-proc. stawką objęto dochody (roczne) do 50 tys. dolarów, a najwyższą 35-proc. - dochody powyżej 18,3 mln dolarów. Firmy i korporacje usługowe są opodatkowane jednolitą 35-proc. stawką. Fiskus federalny pobiera podatek akcyzowy za sprzedaż alkoholu, tytoniu i paliw.

Firmy muszą się rozliczyć z podatku za dany rok do 15 marca następnego roku.

Każdy stan ma własny system podatkowy, który obejmuje podatki od osób fizycznych i prawnych.