Koronawirus: zdalne posiedzenia zarządu, uchwały w trybie pisemnym

Nowelizacja ustawy o Covid-19 wprowadziła szersze możliwości podejmowania decyzji korporacyjnych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii.

Aktualizacja: 05.04.2020 09:08 Publikacja: 05.04.2020 00:01

Koronawirus: zdalne posiedzenia zarządu, uchwały w trybie pisemnym

Foto: Adobe Stock

Epidemia koronawirusa stała się okazją do uelastycznienia zasad funkcjonowania organów spółek kapitałowych. Uchwalona przez Sejm 27 marca 2020 r. ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19 (...) znowelizowała przepisy kodeksu spółek handlowych, wprowadzając szersze możliwości podejmowania decyzji korporacyjnych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii. Nowe ułatwienia dotyczą nie tylko działania zarządu i rady nadzorczej (jak zakładała pierwotna wersja projektu ustawy), lecz również zgromadzeń wspólników i walnych zgromadzeń (odnoszące się do nich rozwiązania zostały dodane na późniejszym etapie prac legislacyjnych).

Łatwiejsze posiedzenia zarządu

Możliwość prowadzenia posiedzeń zarządu spółek kapitałowych w formie tele- lub wideokonferencji nie była dotąd uregulowana w sposób jednoznaczny. Takie modus operandi wykształciło się jednak w praktyce i było akceptowane przez znaczną część doktryny. Kwestia ta miała jednak charakter sporny. Prezentowane były poglądy, że zdalne działanie zarządu musiałoby być w sposób jednoznaczny dopuszczone w umowie spółki lub w statucie albo że ze względu na brak podstawy normatywnej jest to niedopuszczalne.

Nowe przepisy kodeksu spółek handlowych rozstrzygają wszelkie wątpliwości w tym zakresie. Zgodnie z nimi możliwe będzie zarówno odbywanie zdalnych posiedzeń zarządu, jak i podejmowanie uchwał w trybie pisemnym oraz głosowanie nad nimi za pośrednictwem innego członka zarządu.

Co z radą nadzorczą

Ustawa dostosowała istniejące uprzednio regulacje dotyczące zdalnego działania rad nadzorczych do tych wprowadzanych w odniesieniu do zarządu. W nowym stanie prawnym podejmowanie uchwał w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość oraz głosowanie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej jest dopuszczalne niezależnie od tego, czy statut lub umowa spółki przewidują taką możliwość.

Jednocześnie ustawodawca zdecydował się na rozszerzenie katalogu decyzji, które rada nadzorcza może podejmować przy wykorzystaniu tych trybów głosowania. W trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość można powołać i odwołać m.in. przewodniczącego rady nadzorczej oraz członków zarządu (taka możliwość była dotychczas wyłączona przepisem art. 222 § 5 oraz art. 388 § 4 k.s.h.).

Niestety, nowelizacja nie zmieniła art. 222 § 1 k.s.h., który zakłada, że rada nadzorcza jest zdolna do podejmowania uchwał, „jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków". Oznacza to, że głosy nieobecnych członków rady, biorących udział w podejmowaniu uchwał za pośrednictwem innego członka rady, nie są brane pod uwagę.

Bardziej uzasadnione byłoby dostosowanie regulacji odnoszących się do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjnej do przepisów o prostej spółce akcyjnej. W jej przypadku członków organu uczestniczących w głosowaniu na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość uwzględnia się przy ustalaniu kworum (art. 30058 § 3 k.s.h.).

Zgromadzenia też na odległość

Teraz rozwiązaniem wyjściowym jest dopuszczalność udziału w zgromadzeniach wspólników i walnych zgromadzeniach przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (tę możliwość można wyłączyć). Zdalny tryb obradowania musi umożliwiać swobodną dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym oraz wykonywanie prawa głosu.

Zrezygnowano natomiast z wymogu transmisji obrad. Wystarczającym rozwiązaniem jest zatem zorganizowanie np. telekonferencji.

Obowiązek prowadzenia transmisji obrad w czasie rzeczywistym został natomiast nałożony na spółki publiczne. Nie jest przy tym jasne, czy ten obowiązek powstaje tylko w przypadku, w którym walne zgromadzenie spółki publicznej odbywa się przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej (na co może wskazywać umiejscowienie przepisu w art. 4065 k.s.h.), czy w każdym przypadku niezależnie od formy walnego zgromadzenia (na co z kolei wskazuje brzmienie przepisu). Przyjęcie tej drugiej wykładni oznaczałoby nałożenie na spółki publiczne przepisami ustawy obowiązku dotychczas przewidzianego wyłącznie w Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW 2016 i uzależnionego dotychczas od struktury akcjonariatu spółki.

Tarcza antykryzysowa - poradnik prawny

Zdaniem autorów

dr Marek Maciąg, partner w departamencie korporacyjnym kancelarii Rymarz Zdort

dr Paweł Mazur, adwokat stanu Nowy Jork oraz associate w departamencie korporacyjnym kancelarii Rymarz Zdort

Niektóre rozwiązania budzą wątpliwości. Po pierwsze, wyłączne prawo decydowania o możliwości zdalnego uczestnictwa w walnym zgromadzeniu przyznano podmiotowi, który je zwołuje. Zatem w typowych przypadkach akcjonariusz mniejszościowy nie będzie mógł zgłosić żądania umożliwienia mu zdalnego uczestnictwa. Po drugie, dokonana w ustawie liberalizacja przepisów o zgromadzeniach wspólników i walnych zgromadzeniach ma charakter wybiórczy. Na przykład nie została rozszerzona możliwość oddawania głosu drogą korespondencyjną (art. 4111 k.s.h. zastrzega taką możliwość wyłącznie dla spółek publicznych). Ponadto w mocy pozostaje obowiązek prowadzenia tajnych głosowań w sprawach osobowych, a także w innych sprawach, jeżeli zażąda tego którykolwiek ze wspólników. Zapewnienie możliwości głosowania z zachowaniem pełnej anonimowości może wymagać wdrożenia w spółce odpowiedniego oprogramowania, co może przerastać możliwości mniejszych spółek.

Zatem już pobieżna analiza przepisów o zdalnych zgromadzeniach wspólników i walnych zgromadzeniach wskazuje, że z ich stosowaniem mogą się wiązać trudności praktyczne. Wyobrazić sobie można np. nadużywanie prawa żądania przeprowadzenia głosowania tajnego w celu obstrukcji obrad organów spółek, które nie dysponują infrastrukturą techniczną pozwalającą na zapewnienie tajności głosu.

Epidemia koronawirusa stała się okazją do uelastycznienia zasad funkcjonowania organów spółek kapitałowych. Uchwalona przez Sejm 27 marca 2020 r. ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19 (...) znowelizowała przepisy kodeksu spółek handlowych, wprowadzając szersze możliwości podejmowania decyzji korporacyjnych przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii. Nowe ułatwienia dotyczą nie tylko działania zarządu i rady nadzorczej (jak zakładała pierwotna wersja projektu ustawy), lecz również zgromadzeń wspólników i walnych zgromadzeń (odnoszące się do nich rozwiązania zostały dodane na późniejszym etapie prac legislacyjnych).

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe