Wyjaśnienia UOKiK w zakresie art. 15 g ustawy antykryzysowej (aktualizacja 20 kwietnia 2020 r.)

Publikacja: 06.05.2020 16:15

Wyjaśnienia UOKiK w zakresie art. 15 g ustawy antykryzysowej (aktualizacja 20 kwietnia 2020 r.)

Foto: Fotorzepa, Marta Bogacz

Zgodnie z art. 15g ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych1 (ustawa antykryzysowa), przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców2, organizacja pozarządowa oraz podmiot w rozumieniu odpowiednio art. 3 ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie3, a także osoba prawna w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych4 (dalej łącznie jako wnioskodawcy), u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, mogą zwrócić się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy w postaci wypłacanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) środków na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy oraz opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należne od pracodawcy od tych świadczeń.

Ocena, czy dane wsparcie stanowi pomoc publiczną dokonywana jest na podstawie art. 107 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), zgodnie z którym wsparcie dla przedsiębiorcy podlega przepisom o pomocy publicznej, o ile jednocześnie spełnia następujące przesłanki:

- udzielane jest przez państwo lub ze środków państwowych,

- ma charakter selektywny (uprzywilejowuje określonego przedsiębiorcę lub określonych przedsiębiorców albo produkcję określonych towarów),

- przedsiębiorca uzyskuje przysporzenie na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,

- grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi UE.

Pojęcie przedsiębiorcy jest w prawie unijnym rozumiane bardzo szeroko i dotyczy wszelkich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, niezależnie od ich formy prawnej i źródeł finansowania. Nie ma przy tym znaczenia fakt, czy prawo krajowe nadaje danym podmiotom status przedsiębiorcy, ani czy są to podmioty nie nastawione na zysk. Przy tak szeroko zakreślonej definicji przedsiębiorcy, podstawowe znaczenie ma rodzaj prowadzonej przez niego działalności. Zgodnie natomiast z orzecznictwem sądów Unii Europejskiej, przez działalność gospodarczą należy rozumieć oferowanie towarów i usług na rynku. W związku z tym, także podmioty wykonujące działalność pożytku publicznego czy osoby prawne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych mogą być uznane za przedsiębiorców w rozumieniu prawa unijnego.

Wsparcie, o którym mowa w art. 15g ustawy antykryzysowej wypłacane jest z FGŚP, a więc pochodzi ze środków publicznych. Stanowi dla wnioskodawców korzyść, gdyż przeznaczone jest na pokrycie kosztów, które w normalnych warunkach musieliby pokryć z własnych środków. Ponadto, jeśli wsparcie to jest udzielane na działalność gospodarczą prowadzoną w sektorach otwartych na konkurencję i wymianę handlową w wymiarze międzynarodowym, nie można wykluczyć, że może ono grozić zakłóceniem konkurencji lub wpływać na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

Zgodnie z orzecznictwem sądów unijnych, środek należy uznać za selektywny, jeśli stanowi odstępstwo od stosowania ram ogólnych, tj. sprzyja niektórym przedsiębiorstwom w porównaniu z innymi znajdującymi się, w świetle tego systemu, w porównywalnej sytuacji faktycznej i prawnej5. Selektywność występuje również wówczas, gdy podmiot udzielający pomocy korzysta z określonego stopnia uznaniowości co do wyboru beneficjenta i zasadności jej udzielenia (dyskrecjonalność).

Świadczenia z FGŚP przyznawane są wszystkim wnioskodawcom zatrudniającym pracowników, których sytuacja finansowa uległa pogorszeniu w związku z COVID-19. Wnioskodawców, stanowiących szeroką grupę obiektywnie wskazanych podmiotów (wszyscy przedsiębiorcy w rozumieniu prawa krajowego, wszystkie podmioty wykonujące działalność pożytku publicznego w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz wszystkie osoby prawne w rozumieniu ustawy o finansach publicznych), nie różnicuje się ze względu na ich wielkość, rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej czy miejsce jej prowadzenia. Ponadto, decyzja o przyznaniu świadczeń nie jest uzależniona od uznania organu – każdy wnioskodawca, który spełni kilka niedyskryminujących warunków (m.in. spadek obrotów, brak spełniania przesłanek do ogłoszenia upadłości, niezaleganie w regulowaniu zobowiązań podatkowych i składek do końca III kwartału 2019 r.) otrzyma przedmiotowe świadczenia. W związku z tym, wsparcie z art. 15g ustawy antykryzysowej nie ma charakteru selektywnego.

Powyższe znajduje potwierdzenie w Komunikacie Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-196, w którym wskazuje ona, że państwa członkowskie w reakcji na epidemię, mogą podjąć decyzję o wprowadzeniu środków mających zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw (jako przykład podano dopłaty do wynagrodzeń, zawieszenie płatności podatków od osób prawnych i od wartości dodanej bądź składek na ubezpieczenia społeczne), które to środki nie wchodzą w zakres kontroli pomocy publicznej i mogą zostać wprowadzone przez państwa członkowskie natychmiast, bez udziału Komisji. Również w Komunikacie Komisji – Zmiany w tymczasowych ramach środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19, podkreśliła, że jeśli systemy wsparcia mają zastosowanie do całej gospodarki, nie wchodzą w zakres kontroli pomocy publicznej. Dopiero jeżeli są one ograniczone np. do określonych sektorów (takich jak transport, turystyka, ochrona zdrowia), regionów lub rodzajów przedsiębiorstw, wówczas stanowią pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE.

Mając powyższe na uwadze, wsparcie udzielane na podstawie art. 15g ustawy antykryzysowej nie stanowi pomocy publicznej ani pomocy de minimis.

1 Dz. U. z 2020 r. poz. 374, poz. 567, poz. 568, poz. 695.

2 Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 z późn. zm.

3 Dz. U. z 2019 r. poz. 688 z późn. zm.

4 Dz. U. z 2019 r. poz. 869 z późn. zm.

5 Wyrok z 2006 r. w sprawie C-88/03 Portugalia przeciwko Komisji, zob. orz. s. I-7115, pkt 54; wyrok z 2005 r.

6 Dz. Urz. UE C 91 I/1 z 20.03.2020 r.

7 Dz. Urz. UE C 112 I/1 z 4.04.2020 r.

Zgodnie z art. 15g ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych1 (ustawa antykryzysowa), przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców2, organizacja pozarządowa oraz podmiot w rozumieniu odpowiednio art. 3 ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie3, a także osoba prawna w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych4 (dalej łącznie jako wnioskodawcy), u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, mogą zwrócić się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy w postaci wypłacanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) środków na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy oraz opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należne od pracodawcy od tych świadczeń.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Edukacja i wychowanie
Afera w Collegium Humanum. Wykładowca: w Polsce nie ma drugiej takiej „drukarni”
Edukacja i wychowanie
Rozporządzenie o likwidacji zadań domowych niezgodne z Konstytucją?
Praca, Emerytury i renty
Są nowe tablice GUS o długości trwania życia. Emerytury będą niższe