Podstawowym źródłem prawa, które reguluje zasady udzielania zamówień publicznych przez jednostki sektora finansów publicznych zajmujące się prowadzeniem badań naukowych, prac rozwojowych oraz świadczeniem usług badawczych (instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk, uczelnie publiczne) jest ustawa z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych.
Instytuty badawcze, pomimo że formalnie nie należą do sektora finansów publicznych, również w świetle stanowiska Urzędu Zamówień Publicznych, są zobowiązane do stosowania postanowień ustawy p.z.p.
Do jednostek tych oraz do udzielanych przez nie zamówień mają, z pewnymi wyjątkami, zastosowanie ogólne zasady oraz procedury udzielania zamówień publicznych. Dzieje się tak pomimo podnoszonych przez środowiska naukowe wątpliwości i postulatów, żeby znacząco podnieść progi kwotowe, po przekroczeniu których jednostki naukowe będą musiały stosować przepisy o udzielaniu zamówień publicznych (obecnie jest to 14 tys. euro).
W opinii środowisk naukowych obowiązujące przepisy nie są dostosowane do specyfiki zamówień w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych. W tego typu działalności istnieją bowiem ograniczone możliwości planowania zakupów, jak również udzielane zamówienia nie mają charakteru standardowego i powtarzalnego.
Można nie stosować
W aktualnie obowiązującym stanie prawnym istnieje w zasadzie tylko jeden przepis o charakterze ogólnym, który pozwala wyłączyć zamówienia w zakresie badań naukowych, prac rozwojowych oraz świadczenia usług badawczych spod rygorów wynikających z ustawy p.z.p.. Jest to art. 4 ust. 3 lit. e, w świetle którego przepisów ustawy nie stosuje się do zamówień, których przedmiotem są „usługi w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych oraz świadczenie usług badawczych, które nie są w całości opłacane przez zamawiającego lub których rezultaty nie stanowią wyłącznie jego własności".
