Leasing - jakie są niebezpieczeństwa

Leasing oprócz oczywistych zalet stwarza pewne niebezpieczeństwa, których nawet przy najwyższej staranności nie da się wykluczyć.

Publikacja: 22.04.2015 05:40

Leasing - jakie są niebezpieczeństwa

Foto: www.sxc.hu

Leasing jest cennym sposobem finansowania dla firm początkujących, które nie mają wystarczających zasobów, by kupić dane urządzenie, lub nieuznawanych przez banki za posiadające zdolność kredytową. Leasing to przede wszystkim forma finansowania inwestycji. Ma zarówno cechy umowy dzierżawy, jak i kredytu. Z jednej strony korzystającemu (leasingobiorcy) przysługuje prawo do używania towarów niebędących jego własnością, z drugiej korzystający, dokonując płatności za używanie przedmiotu leasingu, spłaca jego wartość.

Przedmiotem umowy leasingu mogą być: maszyny, środki transportu, zestaw takich urządzeń, budynki, hale fabryczne. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby przedmiotem leasingu było całe przedsiębiorstwo.

Raty za używanie

Umowa leasingu polega na tym, że leasingobiorca w zamian za korzystanie z przedmiotu leasingu obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych. Należy wskazać, że zaległości korzystającego wobec leasingodawcy (finansującego) mogą spowodować poważne konsekwencje, z wypowiedzeniem umowy i odebraniem przedmiotu leasingu włącznie.

Skutki zwłoki w zapłacie raty leasingowej zostały określone w art. 70915 kodeksu cywilnego. Wynika z niego, że jeżeli leasingobiorca dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, to finansujący powinien mu wyznaczyć na piśmie odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym.

Kiedy można wypowiedzieć

Niedotrzymanie dodatkowego terminu zapłaty pozwala zatem leasingodawcy wypowiedzieć umowę.

Warto odnotować, że zapłata zaległości po dodatkowym terminie nie chroni korzystającego przed wypowiedzeniem umowy. Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24 stycznia 2014 r. (VI ACa 465/13): „Powstanie prawa wypowiedzenia umowy leasingu uzależnione jest od bezskutecznego upływu odpowiedniego dodatkowego terminu wyznaczonego na piśmie. Zapłata zaległości, jednakże po upływie takiego terminu, w zasadzie nie stanowi przeszkody w wykonaniu prawa wypowiedzenia umowy przez finansującego".

Jakie konsekwencje

Powstaje pytanie, jakie są konsekwencje wypowiedzenia umowy przez finansującego. W myśl orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie 2 z 13 grudnia 2012 r. (VI ACa 976/1): „Z chwilą rozwiązania umowy wskutek jej wypowiedzenia finansujący może żądać od korzystającego nie tylko zapłaty rat, których terminy wymagalności przypadły przed tą chwilą, ale i wszystkich pozostałych umówionych rat, których ustalone terminy wymagalności przypadają po tej chwili".

Ostatnio wymienione raty stają się więc natychmiast wymagalne z chwilą rozwiązania umowy leasingu wskutek jej wypowiedzenia i do tych właśnie rat ma zastosowanie rozwiązanie, które przewiduje pomniejszenie wypłacanych finansującemu rat o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem. Natomiast korzyść uzyskaną przez finansującego wskutek rozwiązania umowy leasingu należy wiązać przede wszystkim z odzyskaniem przez finansującego przedmiotu leasingu i wynikającą stąd możliwością decydowania o jego dalszych losach. O wysokości tej korzyści rozstrzyga wartość odzyskanego przedmiotu. Przy czym wartość ta ze względu na charakter regulacji z art. 70915 k.c. powinna być określana na zasadach, na jakich określa się wartość dóbr przy ustalaniu odpowiedzialności odszkodowawczej. Należy mieć w szczególności na względzie to, czy dany przedmiot może być jeszcze eksploatowany na podstawie nowej umowy. Jeżeli zaś zawarto nową umowę, za miarodajną należy uznać jego wartość określoną przez jej strony.

Podobnie jest w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia przedmiotu leasingu. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 17 kwietnia 2001 r. (I ACa 118/01): „Postanowienia umowy leasingu, na podstawie których leasingobiorca w przypadku zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu umowy przez osobę trzecią ponosi względem leasingodawcy odpowiedzialność odszkodowawczą, odpowiadającą nieuiszczonym do momentu rozwiązania umowy ratom leasingowym, pomniejszonym o odszkodowanie wypłacone w zgodzie z zasadami współżycia społecznego".

Istnieje zatem ryzyko, że gdy przedmiot wzięty w leasing zepsuje się bądź zostanie utracony bezpowrotnie, nadal trzeba będzie odprowadzać raty określone w umowie. Jeżeli natomiast powstanie konieczność dokonania jego naprawy, to kosztów nie poniesie leasingodawca, tylko leasingobiorca.

Kto odpowiada za wady

Co do odpowiedzialności za wady rzeczy należy wskazać, że zgodnie z art. 7098 § 1 k.c. zasadą jest, iż finansujący nie odpowiada wobec korzystającego za wady rzeczy. Z chwilą zawarcia przez finansującego umowy ze zbywcą z mocy ustawy przechodzą na korzystającego uprawnienia z tytułu wad rzeczy przysługujące finansującemu względem zbywcy, z wyjątkiem uprawnienia odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 9 stycznia 2013 r. (V ACa 633/12):

„1. Finansujący może odstąpić od umowy leasingu po spełnieniu się dwóch warunków – zgłoszeniu żądania przez korzystającego oraz zaistnienia podstaw do złożenia takiego oświadczenia. Podstaw tych można poszukiwać bądź w przepisach, bądź w umowie ze zbywcą (art. 7098 § 4 k.c.).

2. Przeniesienie uprawnień z tytułu wad na korzystającego nakłada na niego obowiązek zachowania wszelkich aktów staranności realizacji tych roszczeń, w tym obowiązek zawiadomienia sprzedawcy o wadzie, i to niezależnie od tego, z jakich uprawnień korzystający miał zamiar skorzystać".

W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy umowa leasingu wygasa. Jednak finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem, i wygaśnięcia umowy leasingu oraz umowy ze zbywcą.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 2006 r. (III CSK 20/06): „W razie odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą przedmiotu leasingu z powodu wad rzeczy i wygaśnięcia umowy leasingu przysługująca finansującemu wierzytelność o zwrot ceny pomniejsza dług korzystającego z tytułu niezapłaconych rat (art. 7098 § 5 k.c.)".

Michał Szczodry, prawnik dr Łukasz Bernatowicz, radca prawny Kancelaria Radców Prawnych & Doradców Podatkowych Bernatowicz Komorniczak i Mazur sp.p.

Leasing jest cennym sposobem finansowania dla firm początkujących, które nie mają wystarczających zasobów, by kupić dane urządzenie, lub nieuznawanych przez banki za posiadające zdolność kredytową. Leasing to przede wszystkim forma finansowania inwestycji. Ma zarówno cechy umowy dzierżawy, jak i kredytu. Z jednej strony korzystającemu (leasingobiorcy) przysługuje prawo do używania towarów niebędących jego własnością, z drugiej korzystający, dokonując płatności za używanie przedmiotu leasingu, spłaca jego wartość.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a