Jakie są klauzule prospołeczne w przetargach

Zamawiający może dodać do opisu zamówienia wymóg, by przy jego wykonywaniu zatrudnione zostały osoby zagrożone wykluczeniem społecznym.

Publikacja: 20.05.2015 05:00

Jakie są klauzule prospołeczne w przetargach

Foto: www.sxc.hu

Warunkiem udziału w postępowaniu przetargowym jest spełnianie określonych w art. 22 ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej p.z.p.), ogólnych warunków udziału w postępowaniu przetargowym oraz brak przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 24 ust. 1 p.z.p.

W myśl art. 22 ust. 1 p.z.p. o udzielenie zamówienia mogą się ubiegać wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące:

- posiadania uprawnień do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania;

- posiadania wiedzy i doświadczenia;

- dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia;

- sytuacji ekonomicznej i finansowej.

Ekonomiczna zdolność

Przykładowo ekonomiczną zdolność do wykonania zamówienia można wykazać opłaconą polisę lub innym dokumentem potwierdzającym, że wykonawca jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności związanej z przedmiotem zamówienia. Warto wskazać, że zgodnie z wyrokiem KIO z 13 sierpnia 2009 r., KIO/UZP 993/09: „W zakresie ubezpieczenia od OC wystarczające było zatem, aby jeden z uczestników konsorcjum posiadał wymagane ubezpieczenie, na żądaną sumę. W tym bowiem przypadku mamy do czynienia z żądanym dokumentem na potwierdzenie spełnienia warunku, czyli potencjalnej zdolności finansowej wykonawcy do realizacji zamówienia, a nie z koniecznością posiadania ubezpieczenia OC przez wykonawcę, który będzie realizował zamówienie w trybie umowy w sprawie zamówienia publicznego, niezależnie od tego, czy jest to wykonawca samodzielnie ubiegający się o zamówienie, czy też są to wykonawcy składający ofertę wspólną".

Co do przesłanek negatywnych wymienionych w art. 24 ust. 1 pkt 4–8 p.z.p., należy wskazać, że są one podstawą wykluczenia z postępowania wykonawców, u których osoby odpowiedzialne za prowadzenie spraw podmiotu zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia, przestępstwo przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, przestępstwo przeciwko środowisku, przestępstwo przekupstwa, przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu lub inne przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowych. Wykluczeniem skutkuje również popełnienie przestępstwa skarbowego oraz udziału w zorganizowanej grupie lub związku, mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego. W przypadku spółki jawnej ustawa nakazuje poddać badaniu wspólników, w przypadku spółki partnerskiej – partnerów lub członków zarządu, w przypadku spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej – komplementariuszy, w przypadku osób prawnych – członków zarządu, a w przypadku osób fizycznych – te osoby.

Należy dodać, że wykluczeniu podlega wykonawca, który wykonywał czynności związane z przygotowaniem postępowania lub posługiwał się w celu sporządzenia oferty osobami uczestniczącymi w dokonywaniu tych czynności.

Analizując warunki udziału w postępowaniu, warto zwrócić uwagę na tzw. klauzule prospołeczne. Klauzule społeczne to wyjątki od reguł funkcjonujących w unijnym prawie. Co do zasady prawo UE zakazuje dyskryminacji i gwarantuje swobodę świadczenia usług. Jednak ze względu na ważny interes społeczny w przypadku zamówień publicznych zamawiający może dodać do opisu zamówienia wymóg, by przy jego wykonywaniu zatrudnione zostały osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, czyli bezrobotni, niepełnosprawni, młodociani, byli więźniowie, uzależnieni, bezdomni, uchodźcy itd.

Klauzule prospołeczne w polskim prawie zamówień publicznych są wskazane w art. 29 ust. 4 p.z.p. Zgodnie z ustawą zamawiający, chcąc realizować politykę wspierania zatrudniania osób niepełnosprawnych, bezrobotnych lub młodocianych oraz podnoszenia kwalifikacji pracowników, mogą korzystać z instrumentów polegających na narzuceniu warunków realizacji świadczenia przez:

- zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego osób bezrobotnych lub młodocianych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;

- zatrudnienie osób niepełnosprawnych;

- zatrudnienie innych osób niż bezrobotne, młodociane lub niepełnosprawne, o których mowa w przepisach o zatrudnieniu socjalnym.

Z umowa o pracę

Ponadto nowelizacją z 29 sierpnia 2014 r. wprowadzono możliwość dokonania przez zamawiającego opisu przedmiotu zamówienia w przypadku zamówień na roboty budowlane lub usługi w taki sposób, że może on wymagać zatrudnienia osób zdolnych do wykonania zamówienia na podstawie umowy o pracę.

Należy wskazać, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach z 27 czerwca 2011 r., XIX Ga 235/11: „1. Zakwalifikowanie przedmiotu danego zamówienia do robót budowlanych możliwe jest tylko wtedy, gdy podlega ono reżimowi ustawy – Prawo budowlane. 2. Kody wskazane we Wspólnym Słowniku Zamówień mają nie tylko ułatwić klasyfikację statystyczną, ale przede wszystkim zapewnić jak największy stopień precyzji w opisie przedmiotu zamówienia 3. Nie można kategorycznie robót górniczych zakwalifikować do robót budowlanych nawet w oparciu o przepisy unijne".

Warto zauważyć, że zamawiający, dokonując wyboru najkorzystniejszej oferty, może oprzeć swoje rozstrzygnięcie właśnie na społecznych aspektach przedmiotu zamówienia poprzez preferowanie oferty, która niezależnie od tego, od kogo pochodzi, proponuje korzystanie z pracy osób z grupy społecznej, na której zatrudnieniu zależy sektorowi publicznemu

Nie tylko lokalni

Jednak prospołeczne kryterium nie może być utożsamiane z preferowaniem wykonawców lokalnych. Zgodnie z wyrokiem TS z 20 marca 1990 r. w sprawie C-21/88 stosowanie jakichkolwiek preferencji, które niektórym lub wszystkim wykonawcom krajowym (lokalnym) tworzą lepsze warunki do ubiegania się o zamówienie niż wykonawcom z innych krajów UE, jest niezgodne z prawem unijnym.

Michał Szczodry, prawnik Łukasz Bernatowicz, radca prawny Kancelaria Radców Prawnych & Doradców Podatkowych Bernatowicz Komorniczak i Mazur sp.p.

Warunkiem udziału w postępowaniu przetargowym jest spełnianie określonych w art. 22 ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej p.z.p.), ogólnych warunków udziału w postępowaniu przetargowym oraz brak przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 24 ust. 1 p.z.p.

W myśl art. 22 ust. 1 p.z.p. o udzielenie zamówienia mogą się ubiegać wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące:

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona