Gdy pracownik nie wykorzysta przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia jego stosunku pracy, nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego (art. 171 § 1 k.p.). Nie ma znaczenia sposób i przyczyna rozwiązania stosunku pracy. Ekwiwalent przysługuje więc, nawet gdy do zakończenia zatrudnienia doszło z przyczyn zawinionych przez pracownika. Bez znaczenia jest również to, czy do rozwiązania doszło wskutek wypowiedzenia dokonanego przez pracownika czy przez firmę. Także w razie wygaśnięcia stosunku pracy – np. w razie tymczasowego aresztowania pracownika czy śmierci pracodawcy – podwładny powinien otrzymać ekwiwalent za niewykorzystany urlop.