Urlop wypoczynkowy dla niepełnosprawnego pracownika

Prawo do pierwszego dodatkowego urlopu wypoczynkowego niepełnosprawnemu pracownikowi szef może liczyć zarówno od dnia zaliczenia go do znacznego stopnia, jak i od dnia posiedzenia komisji orzekającej.

Publikacja: 30.07.2015 05:40

Urlop wypoczynkowy dla niepełnosprawnego pracownika

Foto: 123RF

Zatrudniający niepełnosprawnych muszą pamiętać o różnicach między zasadniczym urlopem przysługującym z kodeksu pracy a tym dodatkowym dziesięciodniowym dla takich pracowników. Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy. To dziesięć dni roboczych w roku kalendarzowym. Tak stanowi art. 19 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721, dalej ustawa o rehabilitacji). Ale tego urlopu inwalida nie dostanie od momentu zatrudnienia, lecz dopiero po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia go do znacznej lub umiarkowanej niepełnosprawności.

Dodatkowego urlopu wypoczynkowego udziela się na takich samych zasadach jak zwykłego. W sprawach nieuregulowanych stosuje się kodeks pracy. Mimo to pracodawcy mają dużo pytań z udzielaniem urlopów tym osobom. Oto niektóre z nich.

Ile ekstradni

Jak wyliczyć dodatkowy urlop niepełnosprawnemu pracującemu na pół etatu? Czy wymiar należy ustalać od sumy wymiarów urlopu kodeksowego i dodatkowego czy od każdego oddzielnie?

W stanowisku z 10 kwietnia 2015 r. (GNP-364-023-28-1/15) Państwowa Inspekcja Pracy wskazała, że ustalając wymiar urlopu dodatkowego u pracownika niepełnosprawnego zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, należy stosować zasadę proporcjonalności z art. 154 § 2 k.p. Przy czym wymiar urlopu przysługującego na mocy kodeksu pracy oraz ustawy o rehabilitacji ustala się oddzielnie. Konieczność odrębnego ustalenia urlopu dodatkowego wynika z przepisów dotyczących świadectw pracy. Wymagają one podania informacji o wykorzystanym urlopie dodatkowym.

Przykład

Pracodawca zatrudnia osobę z umiarkowaną niepełnosprawnością na 3/4 etatu. Legitymuje się ona dziesięcioletnim stażem urlopowym. Dlatego pracownikowi przysługuje 20 dni urlopu z kodeksu pracy (3/4 z 26 dni = 19,5, po zaokrągleniu 20 dni) i osiem dni dodatkowego (3/4 z 10 dni = 7,5; po zaokrągleniu 8 dni).

Kiedy bez proporcji

Pracownik ma orzeczenie o umiarkowanej niepełnosprawności do 31 lipca 2015 r. i dlatego należy mu się dziesięć dni dodatkowego urlopu. Czy jeżeli po tej dacie nie uzyska kolejnego orzeczenia, to zachowuje prawo do nabytego dodatkowego urlopu w całości czy wyliczamy go proporcjonalnie?

Proporcjonalne przeliczanie urlopu wypoczynkowego stosuje się jedynie w przypadkach ściśle określonych w art. 1551 k.p. (ustanie stosunku pracy) oraz art. 1552 k.p. (np. po trwającym co najmniej miesiąc okresie urlopu bezpłatnego).

Jeżeli więc osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności utraci status niepełnosprawnej lub zostanie zaliczona do lekkiego stopnia, nie traci prawa do urlopów, do których nabyła prawo przed utratą tego statusu lub zmianą stopnia na lekki (zarówno zaległych, jak i bieżących). W takim przypadku nie ma podstaw do ustalenia proporcjonalnego urlopu. Natomiast utrata bądź zmiana stopnia niepełnosprawności powoduje utratę prawa do kolejnego dodatkowego urlopu wypoczynkowego w następnym roku.

Dlatego w tym przypadku nie wolno pozbawić pracownika dodatkowego urlopu lub przeliczać go proporcjonalnie do dnia posiadania stopnia niepełnosprawności. Jednak brak orzeczenia o znacznym lub umiarkowanym stopniu w kolejnych miesiącach spowoduje, że od 2016 r. nie będzie on miał już prawa do urlopu dodatkowego.

Z kolei jeżeli orzeczenie o niepełnosprawności pracownika utraciło ważność, ale po pewnym czasie przedstawi szefowi kolejne o znacznym lub umiarkowanym inwalidztwie, to nie musi ponownie przepracować roku od dnia posiedzenia komisji (daty wydania orzeczenia), aby korzystać z dodatkowych dni wolnych. Tym samym od razu z 1 stycznia 2016 r. nabędzie prawo do kolejnego dodatkowego urlopu wypoczynkowego (dziesięciu dni).

Pierwszy urlop

Zatrudniamy pracownika od 1 stycznia 2010 r. 1 czerwca 2015 r. przedstawił nam orzeczenie o zaliczeniu go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z 15 maja 2015 r. (dzień posiedzenia komisji). Umiarkowany stopień w nowym orzeczeniu datuje się od 1 lutego 2015 r. Wcześniej pracownik nie legitymował się umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością. Czy tu rok należy liczyć od dnia posiedzenia zespołu orzekającego (15 maja 2015 r.) czy od zaliczenia pracownika do umiarkowanego stopnia (1 lutego 2015 r.)?

Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba niepełnosprawna nabywa po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia jej do znacznej lub umiarkowanej niepełnosprawności. Problematyczne jest jednak wyznaczenie daty, od której oblicza się ten rok. Wątpliwości budzi bowiem to, czy mowa tu o dniu, w którym zaliczono etatowca do konkretnego stopnia niepełnosprawności (data posiedzenia zespołu orzekającego), czy o dniu, od którego zaliczono go do stopnia niepełnosprawności (data ustalenia znacznej lub umiarkowanej niepełnosprawności).

Za pierwszym rozwiązaniem (dzień posiedzenia zespołu orzekającego) opowiada się np. Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw Osób Niepełnosprawnych w stanowisku z 15 października 2013 r. (BON-I-5232-35-3-EW/13) oraz z 14 maja 2015 r. (BON-I-52313.69.2015.EW).

Dlatego można liczyć prawo do pierwszego dodatkowego urlopu zarówno od dnia zaliczenia do znacznego stopnia – u pracownika czytelnika od 1 lutego 2015 r., jak i od dnia posiedzenia komisji, czyli od 15 maja 2015 r.

Autor jest radą prawnym

— Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego