Mienie można powierzyć pracownikowi bez zachowania formy pisemnej

Aby prawidłowo powierzyć pracownikowi mienie, nie jest konieczne zachowanie formy pisemnej. Istotne jest, że pracownik wyraził zgodę na przyjęcie odpowiedzialności za mienie, przy czym ta zgoda może być wyrażona w dowolnej formie. Ważne jest natomiast, aby powierzenie mienia nastąpiło w sposób umożliwiający pracownikowi wejście w jego rzeczywiste posiadanie oraz aby zapewnić mu warunki dające możliwość kontrolowania stanu i ilości mienia.

Publikacja: 10.10.2017 05:40

Mienie można powierzyć pracownikowi bez zachowania formy pisemnej

Foto: Fotolia.com

Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2017 r. (II PK 306/15).

Stan faktyczny

Pracownik był zatrudniony na stanowisku kierownika hurtowni. Do jego obowiązków należało: utrzymanie odpowiedniego stanu magazynowego, zamawianie towaru, obsługa większych klientów, przyjmowanie zamówień telefonicznych, wystawianie faktur i rozliczanie kasy. Inwentaryzacja przeprowadzona przez pracodawcę na zakończenie roku kalendarzowego, w obecności pracownika, ujawniła niedobór w kwocie prawie 60 000 zł. Pracodawca pozwał kierownika.

Rozstrzygnięcia sądów

Sąd rejonowy uwzględnił powództwo pracodawcy. Sąd okręgowy podtrzymał wyrok. W jego ocenie, pracownik był osobą odpowiedzialną za powierzone mu mienie oraz za rozliczenie się z otrzymywanych od klientów środków pieniężnych, zgodnie z art. 124 § 1 pkt 1 k.p. Pracownikowi powierzone zostały środki pieniężne ze sprzedaży towarów. Nie rozliczył się z pobranych od klientów środków pieniężnych na kwotę stwierdzoną w wyniku inwentaryzacji. Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego.

Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi okręgowemu. Podkreślił, że warunkiem niezbędnym dla stwierdzenia, że pracownik ponosi odpowiedzialność, jest prawidłowe powierzenie mienia. Sposób powierzenia może mieć różną formę. W szczególności, przyjęcie przez pracownika odpowiedzialności za mienie powierzone nie jest uzależnione od jego pisemnej zgody. Istotne jest natomiast zapewnienie obecności pracownika przy powierzeniu mienia oraz faktyczne sprawowanie nad nim pieczy w sposób umożliwiający kontrolowanie stanu, ilości i wartości.

Zdaniem ekspertów

Robert Stępień, radca prawny, starszy prawnik w kancelarii Raczkowski Paruch

Grzegorz Larek, prawnik w kancelarii Raczkowski Paruch

Przepisy kodeksu pracy nie wymagają, aby przyjęcie odpowiedzialności za mienie powierzone nastąpiło w formie pisemnej (z wyjątkiem umowy o wspólnej odpowiedzialności materialnej, która powinna być zawarta przez pracowników z pracodawcą na piśmie pod rygorem nieważności). Pracownik, któremu powierzono mienie w prawidłowy sposób, ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 124 k.p., choćby nie podpisał deklaracji o przyjęciu tej odpowiedzialności. Sąd Najwyższy potwierdza to w komentowanym orzeczeniu, podkreślając, że zgoda pracownika na przyjęcie odpowiedzialności za mienie powierzone może być wyrażona nawet konkludentnie i wynikać np. z rodzaju pracy i obowiązków wykonywanych przez pracownika. Innymi słowy, jeżeli pracownik zgadza się na wykonywanie obowiązków związanych z odpowiedzialnością za mienie powierzone, to automatycznie przyjmuje tę odpowiedzialność.

Kluczowe znaczenie dla skutecznego dochodzenia przez pracodawcę roszczeń od pracownika z tytułu szkody w mieniu powierzonym ma natomiast łączne spełnienie dwóch przesłanek – prawidłowe powierzenie mienia oraz zapewnienie pracownikowi możliwości kontrolowania stanu i ilości tego mienia. Powierzenie mienia będzie prawidłowe, jeżeli pracownik wszedł w jego rzeczywiste posiadanie przed wystąpieniem jakichkolwiek braków i miał możliwość weryfikacji ilości, jakości lub wartości przekazywanego mienia.

Aby zaś można było powiedzieć, że pracownik ma możliwość kontrolowania stanu i ilości mienia przez cały okres powierzenia, powinien on mieć zapewnione takie warunki, które gwarantują możliwość zabezpieczenia mienia przed dostępem osób nieupoważnionych i utrzymania go w stanie zgodnym z jego przeznaczeniem, a następnie jego zwrot lub wyliczenie się z niego.

Dwa warunki – prawidłowe powierzenie mienia i zapewnienie możliwości jego kontroli – są istotną wskazówką dla pracodawców, w jaki sposób prawidłowo dokonać powierzenia mienia, aby pracodawca mógł następnie dochodzić od pracownika odpowiedzialności według zasad odpowiedzialności za mienie powierzone. Pracownik odpowiada w takim przypadku w pełnej wysokości. Żeby się od tej odpowiedzialności uwolnić, musi wykazać, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. W przypadku braku przesłanek do zastosowania tego rodzaju odpowiedzialności, możliwa jest jedynie odpowiedzialność materialna pracownika na zasadach ogólnych określonych w art. 114-122 k.p. (tj. z ograniczeniem jej wysokości). ?

Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 24 stycznia 2017 r. (II PK 306/15).

Stan faktyczny

Pozostało 98% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona