Definicja niedzieli po wprowadzeniu zakazu handlu

Trudno będzie uniknąć błędów głównie przy stosowaniu nowej definicji niedzieli, kiedy to zakaz ma obowiązywać.

Aktualizacja: 25.03.2018 10:30 Publikacja: 25.03.2018 08:00

Definicja niedzieli po wprowadzeniu zakazu handlu

Foto: Fotolia.com

Głównym problemem wynikającym z wprowadzonego zakazu pracy w handlu jest definicja niedzieli. Dotychczas dla wszystkich pracodawców w Polsce niedziela trwała – zgodnie z art. 1519 § 2 k.p. – od godz. 6 w niedzielę do 6 w poniedziałek. Pracodawcy mieli przy tym prawo zmienić ten zakres czasowy w przepisach wewnętrznych.

Zakaz pracy w handlu określono natomiast kalendarzowo. W tym przypadku niedziela trwa zatem od godz. 24 w sobotę do 24 w niedzielę.

Dwa zakresy czasowe niedzieli

Od samego momentu opublikowania ustawy pojawiły się rozbieżności, czy wprowadzony zakaz pracy w handlu zmienia dotychczasową definicję niedzieli. Pojawiły się dwa poglądy. Zgodnie z pierwszym, ustawa o zakazie handlu, określając jego ramy czasowe, zmieniła definicję niedzieli. W myśl drugiego – tak nie jest; są więc dwa rozumienia niedzieli – na potrzeby zakazu pracy w handlu i na potrzeby planowania i rozliczania czasu pracy.

We wspólnym stanowisku GIP i MRPiPS przyjęły, że ustawa wprowadza nową definicję niedzieli, która obowiązuje z mocy prawa. Ze względu na zawarcie jej w przepisie szczególnym, ma ona pierwszeństwo przed rozumieniem niedzieli w myśl Kodeksu pracy.

Powyższe wynika ze zmiany treści art. 1519 § 2 k.p., gdzie znalazło się odwołanie do art. 15110 k.p., który nie dotyczy już placówek handlowych. Praca w nich jest bowiem dozwolona przez ustawę o zakazie handlu na podstawie odesłania do niej przez nowo dodany do Kodeksu pracy art. 1519b k.p. Zgodnie zaś z jego treścią, ograniczenia w wykonywaniu pracy w placówkach handlowych w niedziele i święta oraz w dniu 24 grudnia i w Wielką Sobotę określają przepisy ustawy o zakazie handlu.

Od 1 marca 2018 r. obowiązują zatem dwie definicje niedzieli:

1) dla placówek handlowych – od godz. 24 w sobotę do 24 w niedzielę; w tym przypadku jest to sztywna definicja, której nie można zmieniać,

2) dla pozostałych pracodawców – od godz. 6 do 6, chyba że określą inne godziny w swoich przepisach wewnętrznych.

Taka zmiana powoduje jednak szereg pytań. W placówkach handlowych istnieją przecież także centrale, w których pracuje wielu pracowników administracyjnych. Trudno uznać biura za placówkę handlową, gdyż ta została zdefiniowana ustawowo jako obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem. Biorąc to pod uwagę, pojawia się pytanie, czy dla pracowników biura obowiązuje dotychczasowe pojęcie niedzieli, czy też zmienione, a więc trwające od godz. 24 w sobotę do 24 w niedzielę? Innymi słowy, czy nowe pojęcie dotyczy całego pracodawcy (spółki), czy tylko placówek handlowych, których przecież dotyczy ustawa?

Z tym problemem wiąże się kolejny, dotyczący wyjątków od zakazu handlu, określonych w art. 6 ustawy o zakazie handlu. Czy również w ich przypadkach niedziela jest rozumiana inaczej niż od godz. 6 do 6? Tu przecież zakaz handlu nie obowiązuje, a więc niedziela powinna chyba trwać kodeksowo. Nie wynika to niestety wprost z żadnego przepisu. Redakcja zwróciła się z tym pytaniem do resortu pracy i PIP. Odpowiedź opublikujemy na łamach „Rzeczpospolitej".

Czynności wyłączone spod zakazu

Ustawa zakazuje pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem. Przez to drugie pojęcie należy rozumieć wykonywanie czynności:

- bezpośrednio związanych z handlem oraz

- związanych z magazynowaniem towarów lub ich inwentaryzacją.

Również w tym zakresie pojawiają się pytania, co jest zakazane, a co dozwolone? Jako czynności bezpośrednio związane z handlem należy uznać wszystkie związane z obsługą klienta – a więc zwroty, reklamacje, wymianę towaru, a także związane z procesem sprzedaży, jak zatowarowanie sklepu, układanie towaru na półkach czy też rozliczenie utargu i zrobienie raportów kasowych.

UWAGA!

Zgodnie ze wspólnym stanowiskiem GIP i MRPiPS, w niedziele można wykonywać czynności związane z ochroną obiektu, sprzątaniem przez ekipę sprzątającą czy prace konserwatorskie i serwisowe związane z obsługą sprzętu. Nie jest to jednak pełny katalog. Za dozwolone należy na pewno uznać również karmienie zwierząt w sklepach zoologicznych czy remonty powierzchni sklepu.

Sklepy czynne po 14 w Wielką Sobotę

Pułapką dla wielu sieci handlowych, które mieszczą się w centrach handlowych, będzie praca w Wielką Sobotę i w Wigilię. Zgodnie bowiem z art. 8 ustawy, w obydwa te dni po godz. 14 zakazane są:

- handel,

- wykonywanie czynności związanych z handlem, oraz

- powierzanie zatrudnionemu i pracownikowi pracy w handlu i czynności związanych z handlem.

Na podstawie tego przepisu wiele centrów handlowych ogłasza, że będą otwarte dla klientów do godz. 14. Wiążą się z tym odpowiednie pisma do najemców powierzchni handlowej zobowiązujące do otwarcia wszystkich placówek do takiej godziny. Jednak to duże ryzyko dla sklepów, które do godz. 14 powinny zakończyć wszystkie czynności związane z handlem, a nie tylko zamknąć sklep dla klientów.

Przykład:

W Wielką Sobotę sklep odzieżowy w centrum handlowym był otwarty do godz. 14. O 13.55 weszły do niego dwie klientki, które przymierzały ubrania do 14.15. Następnie kasjerka musiała zamknąć kasę, zrobić raport dzienny i wysłać dane do kierownika regionalnego sprzedaży. Realnie zakończyła pracę o 14.30. Takie działanie narusza ustawę, gdyż po godz. 14 zakazany jest nie tylko handel, ale również wykonywanie czynności związanych z handlem.

Przykład:

Sprzedawca zamknął sklep po opuszczeniu go przez klientów o godz. 14 w Wielką Sobotę. Okazało się jednak, że było manko w kasie. Zrobienie raportu dziennego i rozliczenie dnia zajęło mu jeszcze 30 minut, więc alarm został zabezpieczony kilka minut po 14.30. To także narusza ustawę, gdyż czynności związane z handlem były wykonywane po godz. 14.

Mając powyższe na uwadze, centra handlowe powinny być otwarte w Wielką Sobotę i w Wigilię maksymalnie do godz. 13.30. Inaczej pracodawca prowadzący działalność handlową będzie ryzykował mandatami w razie kontroli PIP za wykonywanie czynności związanych z handlem po godz. 14. Otwarcie sklepu do godz. 14 uniemożliwia bowiem rozliczenie kasy i wykonanie czynności związanych z zamknięciem sklepu w czasie, kiedy jeszcze nie obowiązuje zakaz pracy w handlu.

Głównym problemem wynikającym z wprowadzonego zakazu pracy w handlu jest definicja niedzieli. Dotychczas dla wszystkich pracodawców w Polsce niedziela trwała – zgodnie z art. 1519 § 2 k.p. – od godz. 6 w niedzielę do 6 w poniedziałek. Pracodawcy mieli przy tym prawo zmienić ten zakres czasowy w przepisach wewnętrznych.

Zakaz pracy w handlu określono natomiast kalendarzowo. W tym przypadku niedziela trwa zatem od godz. 24 w sobotę do 24 w niedzielę.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
ZUS przekazał ważne informacje na temat rozliczenia składki zdrowotnej
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo karne
NIK zawiadamia prokuraturę o próbie usunięcia przemocą Mariana Banasia
Aplikacje i egzaminy
Znów mniej chętnych na prawnicze egzaminy zawodowe
Prawnicy
Prokurator Ewa Wrzosek: Nie popełniłam żadnego przestępstwa
Prawnicy
Rzecznik dyscyplinarny adwokatów przegrał w sprawie zgubionego pendrive'a