Pożyczka dla wspólnika bez podatku

Najnowsze interpretacje organów podatkowych to dobra wiadomość zarówno dla przedsiębiorców, którzy sporadycznie udzielają pożyczek np. swoim wspólnikom, podmiotom powiązanym czy kontrahentom, jak i dla pożyczkobiorców.

Czytaj także: Pożyczka udzielona przez wspólnika spółce komandytowej a PCC

Mimo iż przepisy się nie zmieniły, skarbówka zmieniła zdanie na temat opodatkowania ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgadza się, że jednorazowe udzielenie pożyczki przez podmiot, który nie prowadzi podstawowej działalności gospodarczej w tym zakresie, może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. To oznacza, że pożyczka zwolniona z VAT nie będzie również podlegać PCC. Zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne nie podlegają co do zasady PCC, jeśli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona z VAT z tytułu dokonania tej czynności. W praktyce oznacza to, że pożyczkobiorcy, którzy wcześniej zapłacili PCC, mogą wystąpić o zwrot.

Spór o przedmiot działalności

Do niedawna fiskus zajmował inne stanowisko. Twierdził, że jeśli udzielanie pożyczek i inna tego typu działalność finansowa nie figuruje we wpisie przedsiębiorcy w Krajowym Rejestrze Sądowym, to udzielając sporadycznych pożyczek, przedsiębiorca nie działa jako podatnik VAT. Skoro więc taka czynność w ogóle nie podlega VAT, to powinna być opodatkowana PCC. Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o PCC obowiązek podatkowy ciąży na pożyczkobiorcy. Stawka obecnie wynosi 0,5 proc. od kwoty kapitału pożyczki (do końca 2018 r. wynosiła 2 proc.). Takie stanowisko potwierdzały sądy administracyjne. Przykładem mogą być orzeczenie NSA z 31 stycznia 2018 r. (sygn. II FSK 13/16), z 24 kwietnia 2018 r. (sygn. II FSK 1105/16) czy z 24 czerwca 2016 r. (sygn. akt II FSK 1493/14).

Zmiana stanowiska

W najnowszych interpretacjach fiskus prezentuje już inne podejście. Korzystną odpowiedź (interpretacja nr 0114-KDIP4-3.4012. 80.2021.2.JJ) otrzymała spółka, która w grudniu 2020 r. udzieliła wspólnikowi 400 tys. zł pożyczki ze środków własnych. Strony ustaliły pomiędzy sobą wysokość oprocentowania, które stanowi wynagrodzenie dla spółki. Spółka zarówno w umowie spółki, jak i we wpisie w Krajowym Rejestrze Sądowym w zakresie swojej działalności nie ma wpisanego do przedmiotu działalności udzielania pożyczek ani też innej podobnej działalności finansowej. Udzielona pożyczka stanowi dla spółki działalność mającą charakter poboczny względem działalności podstawowej.

Dyrektor KIS zgodził się, że umowa pożyczki jest zwolniona z VAT. W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT z podatku zwolnione są usługi udzielania pożyczek pieniężnych. Nie ma znaczenia, że nie jest to podstawowa działalność przedsiębiorcy.

„Czynność udzielenia przez wnioskodawcę pożyczki na rzecz wspólnika, jako odpłatne świadczenie usługi zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednak z uwagi na fakt, że usługa ta mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT – korzysta ze zwolnienia z podatku na podstawie tego przepisu" – czytamy.

Fiskus potwierdza zwolnienie z VAT

Również w interpretacji fiskus stwierdził, że udzielenie pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek kwalifikowane jest jako świadczenie usług. Podlega zwolnieniu z VAT i nie podlega PCC.

Innym przykładem jest interpretacja (nr 0111-KDIB3-1.4012.117.2021.3.ASY) na rzecz spółki, która zawarła umowę pożyczki ze wspólnikiem – udziałowcem. Spółka jest zarejestrowana jako czynny podatnik VAT. Również w tym przypadku fiskus stwierdził, że czynność udzielenia pożyczki przez spółkę będzie podlegać opodatkowaniu VAT i jednocześnie korzystać ze zwolnienia na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Bartosz Matusik doradca podatkowy, partner kierujący praktyką podatkową DLA Piper.

Analiza najnowszych interpretacji podatkowych wskazuje na znaczącą zmianę podejścia organów w kwestii PCC od umów pożyczek. Udzielenie pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek kwalifikowane jest jako świadczenie usług. Jednocześnie czynność ta objęta jest zwolnieniem przedmiotowym z VAT. Nie ma znaczenia, że pożyczkodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w tym zakresie. Tym samym czynność zwolniona z VAT nie podlega również PCC. Można więc uznać, że jeśli z tytułu dotychczas zawartych umów pożyczek zadeklarowano podatek PCC, to został on zapłacony nienależnie, gdyż czynność ta nie podlegała obowiązkowi podatkowemu. Pożyczkobiorcy, którzy zapłacili PCC, kierując się wcześniejszą praktyką organów, mogą wnioskować o stwierdzenie nadpłaty oraz zwrot podatku.

Pcc

Czytaj także: Pożyczka udzielona przez wspólnika spółce komandytowej a PCC

Pozostało 94% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj