Na wypowiedzeniu trzeba wyszkolić następcę

Pracownik odchodzący z firmy musi przygotować osobę, która go zastąpi. Bagatelizując takie polecenie, może dostać dyscyplinarkę

Aktualizacja: 02.07.2010 04:46 Publikacja: 02.07.2010 03:00

Na wypowiedzeniu trzeba wyszkolić następcę

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

W okresie wypowiedzenia pracownik powinien wykonywać swoje zadania w taki sam sposób jak wcześniej, zanim dowiedział się o decyzji szefa. Z reguły tak jest, choć zdarzają się sytuacje sporne. Jedną z nich jest przyjęcie do pracy nowego pracownika jeszcze w okresie wypowiedzenia. Celem pracodawcy jest oczywiście płynne przekazanie obowiązków, ale nie tylko.

W wielu przypadkach chodzi też o przeszkolenie nowego pracownika, co rzecz jasna ma wykonać ten odchodzący z zakładu pracy. W praktyce wiele osób żegnających się z firmą odmawia wdrożenia do pracy swojego następcy, powołując się przy tym na brak obowiązku szkolenia w zakresie swoich obowiązków, ale to może skutkować jeszcze szybszym rozstaniem.

W rzeczywistości poczynaniami odchodzącego pracownika kieruje rozżalenie, bo nie dość, że jest zwalniany z pracy, to jeszcze ma przeszkolić następcę i przekazać mu zdobywaną latami wiedzę.

[srodtytul]Według instruktażu[/srodtytul]

Zgodnie z art. 94 § 1 pkt 1 k.p. pracodawca jest obowiązany zaznajamiać pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach oraz ich podstawowymi uprawnieniami. Przepis ten nie precyzuje, w jakiej formie podwładny powinien się dowiedzieć o swoich obowiązkach: ustnej czy pisemnej.

[b]W wyroku z 7 stycznia 1998 r. (I PKN 457/97) Sąd Najwyższy [/b]wyjaśnił, że powinność zaznajomienia pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków oraz ze sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach może być zrealizowana również w formie informacji ustnej, której treść uwzględnia charakter pracy i skalę jej złożoności, a także wykształcenie i zawodowe doświadczenie pracownika.

Co więcej, dopełnić obowiązku wynikającego z art. 94 k.p. może zarówno bezpośredni przełożony, jak i wyznaczony przezeń inny pracownik.

SN dodał, że zakres i miara szczegółowości instrukcji dotyczących pracy powinny być przy tym adekwatne do jej charakteru i stopnia złożoności, a także wykształcenia pracownika i jego zawodowego doświadczenia.

Im praca jest mniej skomplikowana, a pracownik nie należy do osób podejmujących pierwsze zatrudnienie i wymagających społeczno-zawodowej adaptacji w zakładzie, tym prostszy i bardziej ogólny może być wspomniany instruktaż. Dlatego też pracodawca nie musi szczegółowo wyjaśniać, w jaki sposób odchodzący pracownik ma szkolić swojego następcę.

[srodtytul]Lepiej się podporządkować[/srodtytul]

Zakres obowiązków pracownika jest pojęciem odnoszącym się z reguły do stałych czynności realizowanych przez daną osobę. Szef ma jednak prawo wydawać polecenia, które konkretyzują sposób świadczenia pracy. Ich niewykonanie w większości przypadków może skutkować rozwiązaniem umowy o pracę bez wypowiedzenia. W tym momencie bez znaczenia pozostanie okoliczność, że pracodawca wcześniej powiadomił pracownika o rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem.

SN wielokrotnie wskazywał na konsekwencje odmowy wykonania polecenia szefa. Dla przykładu można wskazać [b]wyrok z 10 maja 2000 r. (I PKN 630/99)[/b], w którym stwierdzono, że odmowa podporządkowania się poleceniom pracodawcy dotyczącym organizacji i sposobu wykonywania umówionego rodzaju pracy stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę.

[srodtytul]Wyłącznie w trzech sytuacjach[/srodtytul]

Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Tak stanowi art. 22 § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link].

Z kolei na mocy art. 100 § 1 k.p. pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Innymi słowy pracownik może odmówić wykonania polecenia szefa, jeżeli:

- nie dotyczy ono pracy (np. szef żąda, żeby po pracy pomagać w budowie jego domu),

- jest sprzeczne z przepisami prawa pracy (np. żądanie przenoszenia rzeczy o wadze przekraczającej dopuszczalne normy) lub

- jest sprzeczne z umową o pracę (np. polecenie, żeby księgowa umyła okna w biurze).

Żadna z tych sytuacji nie występuje, gdy chodzi o polecenie przeszkolenia następcy. Stąd pracownik nie powinien odmawiać jego realizacji.

[ramka][b]Brak talentu to dobra tarcza[/b]

Pracownik, który rozstaje się z zakładem pracy, czasami nie będzie kwestionował polecenia szefa w zakresie przeszkolenia nowego pracownika. Ale często będzie je wykonywał niedbale, bez zaangażowania.

W takiej sytuacji pracodawca niewiele może zrobić. Tu podwładny z łatwością może wskazać na brak talentu dydaktycznego, co skutkuje takim, a nie innym wdrażaniem nowego pracownika.

Pracodawca jest tu bezradny. Trudno bowiem będzie udowodnić, że szkolenie mogło być lepsze. Nawet gdyby to się udało, to nie będzie podstaw do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, nie sposób tutaj mówić o ciężkim naruszeniu podstawowych obowiązków pracowniczych.[/ramka]

[i]Autor jest adwokatem, prowadzi kancelarię prawną w Warszawie[/i]

W okresie wypowiedzenia pracownik powinien wykonywać swoje zadania w taki sam sposób jak wcześniej, zanim dowiedział się o decyzji szefa. Z reguły tak jest, choć zdarzają się sytuacje sporne. Jedną z nich jest przyjęcie do pracy nowego pracownika jeszcze w okresie wypowiedzenia. Celem pracodawcy jest oczywiście płynne przekazanie obowiązków, ale nie tylko.

W wielu przypadkach chodzi też o przeszkolenie nowego pracownika, co rzecz jasna ma wykonać ten odchodzący z zakładu pracy. W praktyce wiele osób żegnających się z firmą odmawia wdrożenia do pracy swojego następcy, powołując się przy tym na brak obowiązku szkolenia w zakresie swoich obowiązków, ale to może skutkować jeszcze szybszym rozstaniem.

Pozostało 86% artykułu
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów