Prowadzenie stacji kontroli pojazdów wymaga rejestracji

Wraz z rosnącą liczbą samochodów poruszających się po polskich drogach rośnie zapotrzebowanie na wszelkie usługi związane z serwisowaniem, czy przeprowadzaniem badań technicznych. Te ostatnie, dla przypomnienia, muszą być realizowane obowiązkowo cyklicznie, a ich częstotliwość zależy od wieku pojazdu.

W pierwszych trzech latach od daty produkcji auta przeprowadza się jedno badanie, następne przed upływem pięciu lat, a kolejne już co roku. Inne wymogi stosuje się wobec ciężarówek, autobusów, taksówek i innych samochodów specjalistycznych.

W związku z tym, że średni wiek samochodów w Polsce jest relatywnie wysoki, znaczna ich część musi raz w roku pojawić się na stacji kontroli pojazdów, na których właściciele aut na własny koszt sprawdzają ich stan techniczny. Jest to warunek bezwzględny, niezbędny do przedłużenia ważności dowodu rejestracyjnego pojazdu.

Zanim przedsiębiorca zdecyduje się na prowadzenie stacji kontroli pojazdów bardzo ważne jest staranne zaplanowanie jej lokalizacji. Oczywiście najlepiej, gdy znajdzie się ona przy ruchliwej drodze. Istotne jest też przeprowadzenie analizy struktury rynku w najbliższym otoczeniu.

Chodzi o to, aby w okolicy nie było zbyt dużo stacji diagnostycznych, gdyż ze względu na narzuconą przez ustawodawcę cenę badań nie mogą one konkurować między sobą ceną. Omawiana działalność ze względu na bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo na drogach ma charakter regulowany w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Rodzaje diagnostyki

Ustawa z 20 czerwca 1997 r. prawo o Ruchu Drogowym

wyróżnia dwa rodzaje stacji diagnostycznych.

Pierwsza z nich to podstawowa stacja kontroli pojazdów, która ma uprawnienia do przeprowadzania okresowego i dodatkowego badania technicznego pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony oraz przyczep do tych pojazdów.

Drugi rodzaj to okręgowa stacja kontroli pojazdów uprawniona do przeprowadzania okresowych i dodatkowych badań technicznych wszystkich pojazdów.

Jakie wymagania

Stacje kontroli pojazdów może prowadzić przedsiębiorca posiadający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski, o ile nie otwarto w stosunku do niego likwidacji lub nie ogłosił on upadłości oraz nie był skazany za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz przestępstwo przeciwko dokumentom.

Budowa lub adaptacja

Warunki budowlane, jakie musi spełnić stacja kontroli pojazdów, są określone w rozporządzeniu ministra transportu i budownictwa z 10 lutego 2006 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów.

Wynika z niego, że stacja kontroli pojazdów może znajdować się w samoistnym budynku lub może być częścią wydzieloną innego dużego pomieszczenia. Jednak w takim przypadku ściana działowa musi być wyższa niż 2,5 metra. Każda stacja składa się z dwóch stanowisk: wewnętrznego i zewnętrznego.

Wymagania dla obu stanowisk

Stanowisko wewnętrzne powinno być pokryte odpowiednią powierzchnią (bitumiczną, betonową, kostkową, klinkierową, z płyt betonowych lub kamienno-betonowych) i mieć co najmniej odpowiednio 3 lub 6 metrów długości w zależności od tego, czy przeprowadza się na nim badania pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony czy powyżej 3,5 tony.

Stanowisko wewnętrzne powinno być przelotowe, a w przypadku przeprowadzania badań cięższych pojazdów musi umożliwiać ruch jednokierunkowy. W jego skład wchodzą ława pomiarowa, powierzchnia robocza, kanał przeglądowy lub podnośnik pojazdów, wyposażenie kontrolno-pomiarowe oraz technologiczne.

Rozporządzenie szczegółowo określa szerokość i długość ław pomiarowych, wielkości pomieszczeń roboczych, rodzaje i moc oświetlenia w zależności od tonażu badanych pojazdów. Najważniejsze z punktu widzenia inwestora jest zakupienie odpowiedniego rodzaju urządzeń pomiarowych, takich jak:

• urządzenie kontroli działania hamulców (rolkowe lub płytowe);

• urządzenie do oceny prawidłowości ustawienia kół jezdnych pojazdu;

• przyrząd do pomiaru i regulacji ciśnienia powietrza w ogumieniu pojazdu;

• przyrząd do pomiaru ustawienia i światłości świateł pojazdu;

• przyrząd do pomiaru w szybach pojazdu współczynnika przepuszczalności światła;

• miernik poziomu dźwięku;

• dymomierz;

• przyrząd do kontroli złącza elektrycznego pojazd-przyczepa;

• przyrząd do wymuszania kontrolowanego nacisku na mechanizm sterowania hamulcem najazdowym przyczepy;

• urządzenie do wymuszania szarpnięć kołami jezdnymi pojazdu;

• czytnik informacji diagnostycznych do układu OBD II/EOBD;

• wieloskładnikowy analizator spalin silników o zapłonie iskrowym;

• opóźnieniomierz do kontroli działania hamulców;

• zestaw narzędzi monterskich;

• podstawowy zestaw przyrządów mierniczych ogólnego przeznaczenia.

Dodatkowo okręgowa stacja kontroli pojazdów musi posiadać:

• przyrząd do pomiaru geometrii ustawienia kół i osi pojazdu,

• elektroniczny detektor gazów do kontroli nieszczelności instalacji gazowej,

• urządzenie do kontroli skuteczności tłumienia drgań zawieszenia pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t,

• komplet kluczy dynamometrycznych w zakresie od 20 do 400 Nm

Transportowy Dozór Techniczny prowadzi rejestr urządzeń spełniających wszystkie wymagania techniczne. Najlepiej więc w przypadku wątpliwości sprawdzać, czy kupowane urządzenia posiadają wszystkie niezbędne akredytacje i czy są akceptowane przez polski urząd.

Stanowisko wewnętrzne musi także posiadać instalacje sprężonego powietrza, studzienkę bezodpływową, wentylację naturalną oraz mechaniczną wraz z czujnikiem, która jest uruchamiana w awaryjnych sytuacjach, indywidualne wyciągi spalin z końcówkami na rury wydechowe oraz ogrzewanie. Stacje okręgowe dodatkowo muszą posiadać czujnik nadmiernego poziomu gazu płynnego i ziemnego.

Stanowisko zewnętrzne musi spełniać tylko wymagania wielkościowe i jest ono zależne od rodzajów i tonażu pojazdów, które są badane w stacji diagnostycznej. Jego wielkość dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 tony wynosi 8,5 x 10,5 metra, a dla pojazdów cięższych 8,5 x 16,5 metra.

Niebieski szyld

Każda stacja kontroli pojazdów powinna posiadać informacyjny szyld niebieski z białymi napisami informujący o kodzie rozpoznawczym oraz godzinach pracy. Ponadto teren przed stacją powinien umożliwiać zaparkowanie czterech pojazdów oczekujących na badanie, jeśli ich dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony lub umożliwiać zaparkowanie dwóch większych pojazdów.

Po zrealizowaniu tych wymagań należy uzyskać poświadczenie dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego, który stwierdzi, że stacja spełnia wszelkie przewidziane prawem warunki lokalowe oraz posiada odpowiednie wyposażenie. Poświadczenie uzyskuje się poprzez złożenie wniosku do dyrektora wraz z aktualną kopią wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub odpisem KRS.

Ponadto osoby rozpoczynające działalność gospodarczą muszą dołączyć potwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię decyzji nadzoru budowlanego zezwalającą na użytkowanie danego budynku oraz szkic stacji wraz w rysunkami technologicznymi stanowisk kontrolnych. Sprawdzenie i wydanie stosownego dokumentu podlega opłacie i zachowuje ważność przez 5 lat.

Potrzebny specjalista

Badania diagnostyczne musi przeprowadzać osoba mająca uprawnienia do wykonywania badań technicznych wydane przez starostę, uzyskiwane po zdaniu egzaminu przeprowadzanego przez dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego. Trzeba pamiętać, że osoba taka musi być wiarygodna.

W przypadku nieprawidłowości w skrajnych przypadkach po ich wykryciu, np. w zakresie prowadzenia dokumentacji lub wykonywania badań technicznych, istnieje ryzyko wykreślenia stacji z rejestru.

Wpis do rejestru

Po spełnieniu powyższych warunków można złożyć już wniosek do organu rejestrowego, czyli starosty właściwego ze względu na miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Jeśli zakładana jest okręgowa stacja kontroli pojazdów obejmująca zakresem kilka powiatów, należy uzyskać wpis w każdym z nich.

We wniosku (którego wzór można znaleźć na stronie internetowej Transportowego Dozoru Technicznego) wpisuje się firmę przedsiębiorcy, numer NIP wraz z numerem KRS lub numerem ewidencji działalności gospodarczej, adres zamieszkania lub siedzibę przedsiębiorcy, adres stacji kontroli pojazdów oraz informację o zakresie badań, a także dane personalne zatrudnionych diagnostów z numerami ich uprawnień.

Dodatkowo przedsiębiorca do wniosku dołącza następujące podpisane oświadczenie:

„Oświadczam, że:

1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów są kompletne i zgodne z prawdą;

2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów, określone w ustawie z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym”.

Złożenie nieprawdziwego oświadczenia skutkuje automatycznym wykreśleniem stacji z rejestru. Po uzyskaniu wpisu stacja kontroli pojazdów może rozpocząć działalność.

Kto nadzoruje

Nad stacjami nadzór sprawuje starosta, który jednak może powierzyć wykonywanie czynności kontrolnych dyrektorowi Transportowego Dozoru Technicznego.

Ustawa zakłada, że każda stacja powinna zostać poddana kontroli co najmniej raz w roku w zakresie spełniania wszystkich wymagań, jak i prawidłowości funkcjonowania (wykonywania badań diagnostycznych pojazdów, prowadzenia wymaganej dokumentacji). Co ważne, w zakresie kontroli stosuje się przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Grzegorz Byszewski ekspert Pracodawcy RP

Komentuje Grzegorz Byszewski, ekspert Pracodawcy RP

Szacuje się, że w Polsce działa już ok. 4 tys. stacji kontroli pojazdów. W wielu miejscach rynek jest przesycony, jednak w dalszym ciągu są rejony kraju, w których utworzenie takiego przedsiębiorstwa może być bardzo atrakcyjne. Warto więc przed podjęciem decyzji dokonać rzetelnej analizy otoczenia konkurencyjnego.

Kluczowy dla powodzenia przedsięwzięcia może być wybór odpowiedniego miejsca dla stacji kontroli pojazdów. Warto także nawiązać współpracę z lokalnymi przedsiębiorcami, firmami flotowymi i leasingowymi. Może ona zapewnić stacji stałą bazę klientów i tym samym zwiększyć rentowność inwestycji.

OD POMYSŁU DO REALIZACJI

Siedem kroków

1. Wybór lokalizacji

2. Budowa lub adaptacja budynku wraz z jego wyposażeniem

3. Otwarcie działalności gospodarczej

4. Uzyskanie poświadczenia od Transportowego Dozoru Technicznego

5. Zatrudnienie diagnostów

6. Wniosek do starosty

7. Po uzyskaniu wpisu można zacząć działać