Kontrola w firmie nie może trwać w nieskończoność

Inspektorzy mogą przebywać w siedzibie firmy przedsiębiorcy przez czas wskazany w upoważnieniu. Tylko w wyjątkowych okolicznościach zostaną dłużej

Publikacja: 30.10.2012 02:00

Przepisy mówią, że kontrola powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu do jej przeprowadzenia. Jeśli zatem z upoważnienia wynika, że kontrola ma być prowadzona np. do 22 października 2012 r., inspektorzy powinni ją do tego czasu zakończyć. Może się jednak zdarzyć, że zaistnieje konieczność jej przedłużenia.

Wtedy kontrolujący ma obowiązek zawiadomić kontrolowanego przedsiębiorcę, i to na piśmie o każdym przypadku niezakończenia kontroli w terminie. Powinien w nim podać nie tylko przyczyny, dla których inspektorzy nie ukończyli swoich czynności na czas, ale również wskazać nowy termin zakończenia kontroli.

Jeśli kontrolujący zaniecha tego obowiązku, nie będzie mógł wykorzystać dokumentów dotyczących czynności kontrolnych dokonanych po przekroczeniu terminu wynikającego z upoważnienia jako dowodu w postępowaniu podatkowym.

Nie zawsze z limitami

Prowadząc kontrolę, fiskus musi pamiętać również o maksymalnych limitach czasu trwania wszystkich kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku podatkowym. Określa je art. 83 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wynika z niego, że czas trwania wszystkich kontroli nie może przekraczać w ciągu roku:

- 12 dni roboczych – w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców,

- 18 dni roboczych – u małych przedsiębiorców,

- 24 dni roboczych – u średnich przedsiębiorców,

- 48 dni roboczych – w przypadku pozostałych przedsiębiorców.

Ograniczenia te nie zawsze jednak są stosowane. Fiskus nie musi się nimi przejmować m.in. wtedy, gdy przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia, a także wtedy, gdy kontrola dotyczy zasadności zwrotu VAT przed dokonaniem tego zwrotu.

Podobnie jest, gdy kontrola dotyczy podmiotów, którym na mocy odrębnych przepisów właściwy organ wydał decyzję o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi – w zakresie związanym z wykonaniem tej decyzji. Także wtedy, gdy kontrola dotyczy zasadności zwrotu VAT na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych

z budownictwem mieszkaniowym – ograniczenia czasu trwania kontroli nie znajdą zastosowania.

Kiedy wolno przedłużyć

Przepisy pozwalają również - w ściśle określonych przypadkach – na przedłużenie czasu trwania kontroli (w każdym przypadku wymaga to uzasadnienia na piśmie). Obowiązuje tu jedna podstawowa zasada: może to nastąpić z przyczyn niezależnych od organu kontroli, czyli np. powodem przedłużenia kontroli nie może być zaangażowanie kontrolującego przedsiębiorcę inspektora w inną sprawę.

Dodatkowo przedłużenie kontroli nie może naruszać terminów dotyczących maksymalnego czasu jej trwania w ciągu roku kalendarzowego.

Tylko wtedy, gdy w toku kontroli zostanie ujawnione zaniżenie zobowiązania podatkowego lub zawyżenie straty w wysokości przekraczającej równowartość 10 proc. kwoty zadeklarowanego zobowiązania podatkowego lub straty, albo w przypadku ujawnienia faktu niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, czas trwania kontroli może być dłuższy. I tak nie może jednak spowodować przekroczenia dwukrotności maksymalnych limitów jej prowadzenia w ciągu roku.

Przedsiębiorcy powinni pamiętać, że jeśli wyniki kontroli wykazały rażące naruszenie przez nich przepisów prawa, można przeprowadzić powtórną kontrolę w tym samym zakresie przedmiotowym w danym roku kalendarzowym. I tu uwaga: czas jej trwania nie może przekraczać siedmiu dni. Okresu trwania powtórnej kontroli nie wlicza się jednak do czasu trwania wszystkich kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym.

Przypadki, kiedy może być wszczęta ponowna kontrola, określa również art. 282a ordynacji podatkowej.

Przepisy mówią, że kontrola powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu do jej przeprowadzenia. Jeśli zatem z upoważnienia wynika, że kontrola ma być prowadzona np. do 22 października 2012 r., inspektorzy powinni ją do tego czasu zakończyć. Może się jednak zdarzyć, że zaistnieje konieczność jej przedłużenia.

Wtedy kontrolujący ma obowiązek zawiadomić kontrolowanego przedsiębiorcę, i to na piśmie o każdym przypadku niezakończenia kontroli w terminie. Powinien w nim podać nie tylko przyczyny, dla których inspektorzy nie ukończyli swoich czynności na czas, ale również wskazać nowy termin zakończenia kontroli.

Pozostało 82% artykułu
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Prawo w Firmie
Trudny państwowy egzamin zakończony. Zdało tylko 6 osób
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Reforma TK w Sejmie. Możliwe zmiany w planie Bodnara