Elastyczny czas pracy w wyjaśnieniach MPiPS

Nie minął miesiąc od wejścia w życie nowych przepisów, a już resort pracy jest zmuszony obalać zarzuty dotyczące niepracowniczego charakteru tych zmian.

Publikacja: 16.09.2013 07:10

MPiPS wyjaśnia zagadnienia związane z elastycznym czasem pracy m. in. dotyczące naruszania przez now

MPiPS wyjaśnia zagadnienia związane z elastycznym czasem pracy m. in. dotyczące naruszania przez nowe przepisy pracowniczego prawa do odpoczynków czy unikania wynagrodzenia pracy nadliczbowej.

Foto: Fotorzepa, Jak Jakub Ostałowski

W piśmie przesłanym do redakcji 11 września br. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej odnosi się do kilku istotnych zarzutów w kwestii m.in. naruszania przez nowe przepisy pracowniczego prawa do odpoczynków czy unikania wynagrodzenia pracy nadliczbowej.

Resort wymienia w nim argumenty przeciwko temu, że „uelastycznienie czasu pracy to...

1. ... zmuszanie do pracy po kilkanaście godzin dziennie.

Gwarancje odpoczynku dla pracowników się nie zmieniają. W dalszym ciągu pracownik ma prawo do nieprzerwanego 11-godzinnego odpoczynku w ciągu doby oraz do 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w ciągu tygodnia. Pod szczególną ochroną nadal pozostaną m.in. kobiety w ciąży czy pracownicy młodociani.

Wydłużenie okresu rozliczeniowego pozwoli jedynie na lepsze dopasowanie czasu pracy pracowników do wielkości zamówień czy liczby zleceń. Gdy dłużej zostaniemy w pracy, innego dnia będziemy mogli pracować krócej lub wręcz wziąć cały dzień wolny.

Uwaga! Pracodawcy mogą wprowadzić zmiany wyłącznie za zgodą działających w firmie związków zawodowych. Jeśli ich nie ma, pracodawca będzie musiał porozumieć się przedstawicielami pracowników.

2. ...koniec płatnych nadgodzin

Zasady dotyczące wynagrodzenia za nadgodziny się nie zmieniają. Również do tej pory pracodawca mógł zrekompensować pracownikowi dłuższą pracę czasem wolnym. Wprowadzone w kodeksie zmiany oznaczają jedynie dopasowanie czasu pracy pracowników do wielkości zamówień lub liczby zleceń w firmie. Pracownikom nadal będzie przysługiwało wynagrodzenie za nadgodziny. Zamiast dodatku do wynagrodzenia pracownik może otrzymać czas wolny.

3. ...rozwiązanie tymczasowe na czas kryzysu i nie powinno znaleźć się na stałe w kodeksie pracy

Rozwiązania zapisane w ustawie antykryzysowej sprawdziły się. Dłuższe okresy rozliczeniowe i ruchomy czas pracy wprowadziło blisko 1100 firm, a zmiany objęły około 100 tysięcy pracowników. Dzięki temu w okresie spowolnienia gospodarczego dziesiątki tysięcy osób zachowało pracę.

Wprowadzenie tych rozwiązań na stałe do kodeksu pracy daje szansę na poprawę konkurencyjności działających w Polsce firm. Wcześniej zrobiły już to samo m.in. Wielka Brytania, Niemcy, Czechy, i Słowacja. Brak elastycznych rozwiązań stawiały polskich przedsiębiorców już na starcie w gorszej pozycji.

4. ...marginalizacja związków zawodowych

Pozycja związków zawodowych nie jest zagrożona. Wręcz przeciwnie, ich rola nawet wzrośnie. Bez zgody związkowców – o ile działają w firmie – przedsiębiorcy nie będą mogli wprowadzić w firmie ani dłuższych okresów rozliczeniowych czasu pracy, ani ruchomego czasu pracy. Dzięki tej gwarancji związki zyskują szansę na wypracowanie wspólnie z pracodawcą rozwiązań najkorzystniejszych dla wszystkich pracowników.

5. ...duże obciążenie dla małych firm, bo oznacza dodatkowe formalności

Również do tej pory pracodawcy – zarówno duzi, jak i mniejsi – musieli przygotowywać indywidualny rozkład czasu pracy w przyjętym u siebie okresie rozliczeniowym. Teraz będzie im tylko łatwiej. Powód? Nowe przepisy pozwalają przygotować indywidualny rozkład czasu pracy dla pracownika na okres krótszy niż przyjęty okres rozliczeniowy. Jedyny warunek: musi być rozpisany na co najmniej jeden miesiąc i przekazany na tydzień przed.

Pracodawca będzie mógł też zmienić rozkład czasu pracy, jeżeli będzie miał ku temu ważny powód – np. pracownik zachoruje.

6. ...trudności w rozliczaniu urlopów

Zasady rozliczania urlopu wypoczynkowego nie się zmieniły. Dalej będzie on rozliczany godzinowo. Jeśli pracownik przepracował w ciągu dnia 10 godzin, to dostanie tyle samo godzin urlopu, a nie standardowe 8 godzin. Jeżeli pracował 4 godziny, to również odpoczywać będzie przez 4 godziny.

7. ...przykład lekceważenia związków zawodowych

Na uelastycznienie czasu pracy związki zawodowe już się raz zgodziły – w ustawie antykryzysowej z 2009 r. Kiedy zapisy ustawy przestały obowiązywać, organizacje pracodawców i związkowców wspólnie zdecydowały, że zamiast wydłużać jej działanie np. o rok, lepiej wprowadzić sprawdzone w kryzysie zapisy na stałe do kodeksu pracy.

Prace nad zmianami w kodeksie trwały w Komisji Trójstronnej od końca 2011 r. aż do początku 2013 r., czyli ponad rok. Zespół problemowy ds. prawa pracy i układów zbiorowych oraz spotkania robocze odbyły się w tym czasie 10 razy. Dodatkowo w konsultacjach społecznych projektu ustawy wzięła udział zarówno „Solidarność", jak i OPZZ i Forum Związków Zawodowych.

8. ...złamanie unijnej dyrektywy o czasie pracy

Przepisy obowiązywały już w ustawie antykryzysowej i Unia Europejska ich wówczas nie kwestionowała. Unijna dyrektywa dopuszcza wydłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy do maksymalnie 12 miesięcy. Jest to możliwe na podstawie układów zbiorowych lub porozumień zawartych między partnerami społecznymi.

Wydłużenie okresu rozliczeniowego musi być jednak uzasadnione profilem działalności firmy – np. sezonowością produkcji.

Wszystkie te warunki są spełnione we wprowadzonych zmianach. Podobne rozwiązania są z powodzeniem stosowane w wielu państwach Unii, m.in. Wielkiej Brytanii, Niemczech, Czechach i na Słowacji.

W piśmie przesłanym do redakcji 11 września br. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej odnosi się do kilku istotnych zarzutów w kwestii m.in. naruszania przez nowe przepisy pracowniczego prawa do odpoczynków czy unikania wynagrodzenia pracy nadliczbowej.

Resort wymienia w nim argumenty przeciwko temu, że „uelastycznienie czasu pracy to...

Pozostało 94% artykułu
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Konsumenci
UOKiK ukarał dwie znane polskie firmy odzieżowe. "Wełna jedynie na etykiecie"
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego