Wynagrodzenie rolnika na zleceniu

Od stycznia farmer może funkcjonować w dwóch systemach ubezpieczeniowych – rolniczym i powszechnym. Jednak z umowy cywilnoprawnej, od której płaci się składki do ZUS, może zarobić nie więcej niż 875 zł miesięcznie.

Publikacja: 06.02.2015 01:00

Wynagrodzenie rolnika na zleceniu

Foto: Fotorzepa, Andrzej Bogacz

Od 1 stycznia 2015 r. rolnik, podejmując dodatkowo pracę na zlecenie, może pozostać jednocześnie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Opłacanie składek w ZUS ze zlecenia nie przerywa bowiem ubezpieczenia rolniczego. Warunek – przychód z tej umowy w rozliczeniu miesięcznym nie może przekroczyć połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli w tym roku jest to 875 zł (1/2 z 1750 zł).

Przykład

Nie rezygnując z prowadzenia gospodarstwa, rolnik dodatkowo zawarł zlecenie ze spółdzielnią mleczarską. Umowa obejmuje okres od 9 lutego do 31 maja 2015 r. i za jej wykonanie przysługuje 2500 zł jednorazowego wynagrodzenia płatnego dopiero na koniec maja, czyli po zakończeniu pracy. Jak ustalić przychód miesięczny, aby sprawdzić, czy rolnik nie przekroczył limitu i czy nadal może pozostać w KRUS?

Po pierwsze, spółdzielnia mleczarska jako zleceniodawca musi zgłosić rolnika w ZUS z racji umowy-zlecenia na zwykłych zasadach. Nie ma tu żadnych odstępstw czy innych reguł, gdy wykonawca zlecenia jest jednocześnie osobą prowadzącą działalność rolniczą. Ubezpieczenie w ZUS jest obowiązkowe i nie wyłącza go to, że farmer płaci składki do KRUS. Wyjątkiem jest rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej, które – po spełnieniu kilku warunków – umożliwia kontynuowanie ubezpieczenia rolniczego (art. 5a ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, DzU z 2013 r., poz. 1403 ze zm., dalej ustawa rolnicza) i nie trzeba zgłaszać firmy i siebie jako płatnika w ZUS.

Po drugie, jeszcze do końca 2014 r., nie chcąc rezygnować z KRUS, rolnik nie mógł skorzystać z żadnego dodatkowego źródła zarobku. Gdyby bowiem podjął pracę etatową czy na zlecenie, straciłby prawo do ubezpieczenia rolniczego na rzecz ZUS. Innymi słowy nie mógł jednocześnie być w dwóch systemach ubezpieczeniowych – rolniczym i powszechnym.

Od stycznia 2015 r. stan prawny zmienił się na korzyść rolników. Mogą dorabiać na zleceniu lub zasiadać w radzie nadzorczej, np. spółdzielni czy spółki kapitałowej (członkowie rad od początku roku objęci są też ubezpieczeniami w ZUS), podlegając ubezpieczeniom z konkretnego tytułu w ZUS i dobrowolnie pozostając w KRUS. Jednak z prac zleconych lub z pełnienia funkcji w RN przychód w rozliczeniu miesięcznym nie może przekroczyć 875 zł (połowa z 1750 zł w 2015 r.). Jeżeli przychód będzie wyższy, rolnik wypadnie z ubezpieczenia rolniczego.

Rozbicie na miesiące

Przy umowach cywilnoprawnych wynagrodzenie nie musi przypadać za okresy miesięczne. Wprost wynika to z art. 744 kodeksu cywilnego. W razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu umowy, chyba że co innego wynika z kontraktu lub z przepisów szczególnych. Zatem nie jest niczym niespotykanym określenie odpłatności jednorazowo, czyli za wykonanie całości prac. Przy umowie zawartej na kilka miesięcy zleceniobiorca dostanie zapłatę dopiero na koniec współpracy.

Do celów KRUS i ustalenia limitu zarobku należy więc przeliczyć przychód odpowiednio na miesiąc. W piśmie z 13 stycznia 2015 r. (0000-SK.0620.1.1.2015) KRUS wyjaśnił, że chodzi tu o przychód stanowiący podstawę wymiaru składek społecznych w ZUS w odniesieniu do miesięcy, w których rolnik został objęty ubezpieczeniem z racji zlecenia lub członkostwa w radzie nadzorczej (RN), nawet jeśli przychód ten osiągnięto np. po zakończeniu wykonywania umowy. Oznacza to, że nie należy brać pod uwagę całej kwoty za pełny okres trwania umowy, lecz ustalić, jaka jej część przypada na miesiąc.

Wracając do przykładu, wynagrodzenie 2500 zł należy zatem przeliczyć w odniesieniu do: lutego, marca, kwietnia i maja. W rozbiciu miesięcznym wygląda to tak:

- wysokość łącznego przychodu: 2500 zł

- liczba dni ubezpieczenia II–V: 112 dni (20 + 31 + 30 + 31)

- przychód na luty: 446,43 zł (2500 zł : 112 x 20)

- przychód na marzec: 691,96 zł (2500 zł : 112 x 31)

- przychód na kwiecień: 669,64 zł (2500 zł : 112 x 30)

- przychód na maj: 691,96 zł (2500 zł : 112 x 31)

Przez cały okres wykonywania zlecenia rolnik spełni warunek pozostawania jednocześnie w KRUS.

Umowa i rada

Nie jest jednak jasne, jak traktować limit 875 zł, gdy rolnik będzie pracował na zlecenie, a jednocześnie odpłatnie zasiadał w radzie nadzorczej. Oznacza to bowiem dwa tytuły do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych w ZUS (członek rady podlega tym ubezpieczeniom bez względu na to, czy ma dodatkowe tytuły). Nowy art. 5b ustawy rolniczej stanowi, że jeśli rolnik lub domownik, który podlega ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy, został objęty innym ubezpieczeniem społecznym – tj. z tytułu wykonywania umowy-zlecenia lub powołania do rady nadzorczej – podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie wykonywania umowy lub pełnienia funkcji w RN mimo objęcia go z tego tytułu innym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przychód osiągany z tego w rozliczeniu miesięcznym nie przekracza kwoty równej połowie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ten przepis można zinterpretować dwojako:

- przychód graniczny, tj. 875 zł, dotyczy zarówno przychodu ze zlecenia, jak i z udziału w RN, a więc jest to wspólny limit dla obu źródeł, lub

- przychód 875 zł dotyczy umowy-zlecenia i odrębnie zasiadania w radzie.

Można ten problem tak zilustrować.

Przykład

Rolnik pracuje na zlecenie z wynagrodzeniem miesięcznym 500 zł i jednocześnie pełni funkcję członka rady nadzorczej w spółce z o.o. za 800 zł miesięcznie. Gdyby przyjąć pierwszą interpretację, rolnik wypada z ubezpieczenia rolniczego, bo łącznie w rozliczeniu miesięcznym zarabia 1300 zł, czyli ponad limit. Z kolei według drugiej tezy z żadnego tytułu jego przychód nie przewyższa progu i może pozostać w KRUS.

Redakcja czeka na odpowiedź KRUS, którą interpretację w tym wypadku zastosować, gdyż ustawodawca przewidział tylko jeden schemat – albo zlecenie, albo rada nadzorcza.

Od 1 stycznia 2015 r. rolnik, podejmując dodatkowo pracę na zlecenie, może pozostać jednocześnie w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Opłacanie składek w ZUS ze zlecenia nie przerywa bowiem ubezpieczenia rolniczego. Warunek – przychód z tej umowy w rozliczeniu miesięcznym nie może przekroczyć połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli w tym roku jest to 875 zł (1/2 z 1750 zł).

Przykład

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona