Umowa na zastępstwo musi wskazywać nazwisko zastępowanego

Jeśli umowa na zastępstwo nie wskazuje nazwiska osoby zastępowanej, traktuje się ją jako tę zawartą na czas nieokreślony. W razie sporu w sądzie pracodawca będzie na straconej pozycji.

Publikacja: 21.05.2015 06:10

Umowa na zastępstwo musi wskazywać nazwisko zastępowanego

Foto: Fotorzepa, Bartek Sadowski Bartek Sadowski

Przy dłuższej nieobecności w pracy spowodowanej np. urlopem macierzyńskim czy wychowawczym umowa na zastępstwo to najlepszy sposób zapewnienia ciągłości funkcjonowania firmy. Nie wymaga dodatkowych obciążeń, gdyż powrót zastępowanego automatycznie rozwiązuje angaż zawarty z zastępcą.

Żaden sukces

Część pracodawców wykorzystuje jednak ten rodzaj umowy, chcąc uzyskać jeszcze większą elastyczność – w tych angażach nie wskazują nazwisk zastępowanych pracowników. Gdy w firmie jest kilka osób na zastępstwo jednocześnie, szef zyskuje komfort przy wyborze tego, z kim chce się rozstać w pierwszej kolejności.

Przykład

Pani Agata, Karolina i Marta pracują na zastępstwo. W ich umowach nie określono, kogo zastępują. Jednocześnie trzy inne pracownice są na urlopach macierzyńskich. Po powrocie pierwszej zatrudnionej na stałe pracodawca będzie mógł swobodnie wybrać, z którą z kobiet rozwiązać angaż na zastępstwo.

Zysk pracodawców jest w tej sytuacji pozorny. Jeśli pracownik wniesie do sądu pozew o ustalenie rodzaju stosunku pracy łączącego go z pracodawcą, ma duże szanse na uznanie, że jest to umowa na czas nieokreślony. Kodeks pracy nie wskazuje wprost, że w umowie na zastępstwo niezbędnym elementem jest wskazanie zastępowanego. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa etatowca w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności, szef może w tym celu zatrudnić inną osobę na umowę o pracę na czas określony, obejmujący czas tej absencji (art. 25 § 1 k.p.). Właśnie z tego przepisu wynika wymóg podania w umowie na zastępstwo, kto jest zastępowany. Przy braku takiego oznaczenia umowa jest nieważna, oczywiście nie w całości, a tylko w pewnym zakresie, tj. rodzaju umowy o pracę.

Ten został zdefiniowany w art. 25 k.p. Stanowi on, że umowę o pracę zawiera się na czas nieokreślony, na czas określony, na czas wykonania określonej pracy, na czas zastępowania nieobecnego pracownika oraz na okres próbny. Jeśli umowa nie precyzuje jej rodzaju, należy uznać, że jest to ta na czas nieokreślony, jako podstawowy rodzaj umowy o pracę.

Konieczne elementy

Na podstawie art. 29 § 1 k.p. umowa o pracę określa strony umowy, jej rodzaj, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

- rodzaj pracy,

- miejsce wykonywania pracy,

- wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy ze wskazaniem składników wynagrodzenia,

- wymiar czasu pracy,

- termin rozpoczęcia pracy.

Szef, który jest świadomy, że nadużył prawa i w postępowaniu sądowym będzie na straconej pozycji, może próbować namawiać na porozumienie pracownika, z którym chce zakończyć umowę na zastępstwo. Niewątpliwie po jego zawarciu maleje skuteczność odwołania do sądu.

Wystąpienie przez pracownika lub pracodawcę z propozycją rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron stanowi ofertę zgodnego rozwiązania stosunku pracy, do której stosuje się odpowiednio art. 66 i następne kodeksu cywilnego w związku z art. 300 k.p. (wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2000 r., I PKN 58/00). Jedynym ograniczeniem dla porozumień zmieniających jest art. 18 k.p. Zgodnie z nim postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Takie postanowienia są nieważne – zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

Groźba lub błąd

Można też podważać ważność porozumienia z powodu wad swojego oświadczenia woli, a więc braku świadomości czy działania pod wpływem błędu lub groźby. Nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli. Jeżeli jednak było ono złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd wywołała ta osoba, chociażby bez swojej winy, albo gdy wiedziała o błędzie lub mogła go z łatwością zauważyć.

Dopuszczalne jest także powoływanie się na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby go w tej treści (błąd istotny). Ponadto ten, kto złożył oświadczenie pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, może uchylić się od jego skutków, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.

Autor jest adwokatem

Zdaniem autora

Tomasz Poznański, adwokat

Pracownik mający umowę na zastępstwo bez wskazania osoby zastępowanej, wbrew pozorom jest w bardzo korzystnej sytuacji, jeśli zdecyduje się na powództwo o ustalenie rodzaju stosunku pracy. Bardzo prawdopodobne, że wtedy jego umowa zostanie uznana za angaż na czas nieokreślony. NIe oznaczając w umowie zastępowanego pracownika, szef zyskuje wyłącznie, jeśli sprawa nie trafi na wokandę. Ponadto wskazanie w angażu kilku osób zastępowanych również będzie nieskuteczne i taka umowa może się łatwo przekształcić w tę bezterminową.

Nieskuteczna część lub całość

Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek. W szczególności ten, że w miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, że bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana (art. 58 k.c.).

Natomiast uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które złożono innej osobie pod wpływem błędu lub groźby, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie. Uprawnienie do uchylenia się wygasa w razie:

- błędu – z upływem roku od jego wykrycia,

- groźby – z upływem roku od chwili, kiedy stan obawy ustał.

Przy dłuższej nieobecności w pracy spowodowanej np. urlopem macierzyńskim czy wychowawczym umowa na zastępstwo to najlepszy sposób zapewnienia ciągłości funkcjonowania firmy. Nie wymaga dodatkowych obciążeń, gdyż powrót zastępowanego automatycznie rozwiązuje angaż zawarty z zastępcą.

Żaden sukces

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów