Zgodnie z nimi odwołanie z zarządu z pełnionej funkcji uchwałą wspólników nie pozbawia tej osoby roszczeń ze stosunku pracy.
Sąd Najwyższy dopuścił zatem formalną możliwość sformułowania przez byłego członka zarządu roszczenia o przywrócenie do pracy. Zauważył jednak, że jego uwzględnienie przez sąd może zależeć od konkretnej sytuacji powoda. W szczególności od tego, czy pozostaje on pod szczególną ochroną stosunku pracy, w tym przedemerytalną z art. 39 k.p.
Sąd nie zawsze zamieni
Rozpatrując sprawę byłego członka zarządu nieobjętego ochroną z art. 39 k.p. sąd pracy może sięgnąć po art. 45 § 2 w zw. z art. 56 § 2 k.p. Pozwalają one wybrać za pracownika roszczenie o odszkodowanie zamiast jego żądania o przywrócenie do pracy, gdy sąd uzna przywrócenie za niecelowe lub niemożliwe. To, że odwołany prezes nie będzie mógł wykonywać obowiązków po przywróceniu, bo nie ma mandatu do sprawowania funkcji, wystarczająco uzasadnia przyznanie mu roszczenia alternatywnego.
Z odmienną sytuacją mamy do czynienia u osoby odwołanej z władz spółki, która jest pod szczególną ochroną. W związku z wyłączeniem stosowania art. 45 § 2 przez art. 45 § 3 k.p. sąd nie może za nią wybrać odszkodowania w zamian za przywrócenie na etat.
Należy przychylić się do tego stanowiska SN. Sąd pracy powinien uwzględnić przywrócenie członka zarządu objętego szczególną ochroną, którego odwołanie nie było spowodowane zawinionym naruszeniem przez niego obowiązków. Okoliczność, że między spółką a przywróconym dojdzie wtedy jedynie do nawiązania formalnego stosunku pracowniczego, bez możliwości faktycznego wykonywania przez niego pracy, nie niweczy przysługującego mu roszczenia.
Nieuzasadnione jest zatem stosowanie w takiej sytuacji art. 477 [1] kodeksu postępowania cywilnego z zw. z art. 8 k.p. Na podstawie art. 477 [1] k.p.c. sąd pracy może orzec o odszkodowaniu zamiast zgłoszonego roszczenia o przywrócenie, gdy jest to nieuzasadnione. Art. 8 k.p. stanowi z kolei, że nie można czynić użytku ze swojego prawa, który byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego lub społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. Stosowanie art. 477 [1] k.p.c. w zw. z art. 8 k.p. prowadziłoby bowiem do sytuacji, gdy także członek zarządu, objęty szczególną ochroną, byłby praktycznie pozbawiony szans przywrócenia na etat.