Czynności restrukturyzacyjne z udziałem spółki kapitałowej bez PCC

Z jednej więc strony, spółka komandytowo-akcyjna znajdowała się poza katalogiem spółek kapitałowych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, a z drugiej strony, jej specyficzny charakter łączący w sobie elementy spółki kapitałowej i spółki osobowej, dawał podstawy do uznania jej za spółkę kapitałową na podstawie dyrektywy. Wątpliwości pogłębiał fakt, że prawa i obowiązki komplementariuszy w spółce komandytowo-akcyjnej nie mogą być przedmiotem obrotu giełdowego, a sami komplementariusze odpowiadają za długi spółki bez ograniczeń, a więc w tym zakresie spółka komandytowo-akcyjna nie spełniała przesłanek uznania jej za spółkę kapitałową zgodnie z przepisami dyrektywy.

Rozstrzygnął Trybunał

Kluczowe orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w tej kwestii zapadło 22 kwietnia 2015 r. (C-357/13 Drukarnia Multipress Sp. z o.o.). Trybunał orzekł, że spółkę komandytowo-akcyjną uznaje się za spółkę kapitałową, a Polska nie miała swobody decyzji o nieuznawaniu jej za taką. W swojej argumentacji Trybunał wziął pod uwagę cele dyrektywy i wskazał między innymi, że regulacja zmierza do harmonizacji prawodawstwa dotyczącego podatków pośrednich od gromadzenia kapitału poprzez wyeliminowanie czynników, które mogą zakłócać warunki konkurencji lub utrudniać swobodny przepływ kapitału. Według Trybunału nie ma żadnych podstaw do traktowania odmiennie podmiotów mieszanych, które chociaż w jakiejkolwiek części, a więc w zakresie odpowiedzialności akcjonariuszy i obrotu akcjami, spełniają przesłanki uznania ich za spółki kapitałowe.

Można wystąpić o zwrot nadpłaty

Uwzględniając treść wyroku TSUE, w celu zakończenia sporów, które powstały między podatnikami a organami podatkowymi, a których przedmiotem była wykładnia przepisów dotyczących definicji spółki kapitałowej, minister finansów wydał interpretację ogólną, w której jednoznacznie określił, że wyłączenie z podatku od czynności cywilnoprawnych implementowane do krajowego porządku prawnego związane z wniesieniem do spółki kapitałowej, w zamian za jej udziały lub akcje przedsiębiorstwa spółki kapitałowej (jego zorganizowanej części) lub udziałów/akcji innej spółki kapitałowej dających w niej większość głosów, a także wyłączenie z opodatkowania czynności łączenia i przekształcenia znajdzie zastosowanie również do spółki komandytowo-akcyjnej. Minister wskazał dodatkowo, że wyrok wydany przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stosuje się ex tunc do stosunków prawnych powstałych przed wydaniem orzeczenia, tj. od 1 stycznia 2009 r. (czyli od dnia wejścia w życie dyrektywy).

Interpretacja ogólna ministra finansów może stanowić mocny argument do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie i zwrot nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych pobranym przy przeprowadzonych transakcjach. Powinna również przyczynić się do zakończenia sporów toczących się z organami podatkowymi w sposób satysfakcjonujący dla podatników.

Autorka jest prawnikiem w Kancelarii Ożóg Tomczykowski

podstawa prawna: ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 626 ze zm.)