W kwestii powstania przychodu przy zwrocie części wkładu wniesionego do spółki osobowej nie wykształciło się dotychczas jednolite orzecznictwo sądów administracyjnych i organów podatkowych. Kontrowersje dotyczące tego zagadnienia rozpoczęły się od wprowadzenia do ustawy o CIT art. 12 ust. 4 pkt 3a i 3b.
Przed 1 stycznia 2011 roku w ustawie o CIT istniał jedynie zapis, że wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych były przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni albo wkładów w spółce osobowej, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni albo wkładów do spółki osobowej.
Obecnie ustawa o CIT przewiduje opodatkowanie zwrotu wkładu w przypadku wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej lub jej likwidacji. Zasady opodatkowania różnią się w zależności od tego, czy zwrot następuje w formie pieniężnej czy niepieniężnej. Skutki podatkowe są określone w art. 12 ust. 4 pkt 3a i 3b ustawy o CIT. Zgodnie z jej art. 12 ust. 4 pkt 3c, do przychodów nie zalicza się przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego wnoszonych do spółki niebędącej osobą prawną.
Zmniejszenie wartości udziału kapitałowego wspólnika spółki osobowej jest możliwe na podstawie art. 54 § 1 w związku z art. 103 kodeksu spółek handlowych.
Nie ma przysporzenia
Analizując tę kwestię z ekonomicznego punktu widzenia należy dojść do wniosku, że czynność ta nie powinna podlegać opodatkowaniu. Podatnik, zakładając spółkę osobową, wnosi do niej wkład pieniężny lub niepieniężny. Obniżając wkład w spółce osobowej, podatnik częściowo zwraca ten wkład. Wycofywany wkład nie jest przychodem, dochodem ani inną należnością wypłacaną przez spółkę osobową na rzecz jej wspólnika, ponieważ nie dochodzi do przysporzenia majątkowego po stronie wspólnika, a jest to jedynie odzyskanie części swojego majątku, który był wniesiony do spółki osobowej.
