Proces o zaległe wynagrodzenie: pracodawca może żądać potrącenia swojej wierzytelności

Jeśli pracownik domaga się w sądzie zaległego wynagrodzenia, pracodawca może żądać potrącenia z tej kwoty swojej wierzytelności względem niego. W imieniu pracodawcy odpowiedź na pozew tej treści może złożyć pełnomocnik.

Publikacja: 21.03.2017 01:00

- Jeden z pracowników pozwał mnie o zapłatę wynagrodzenia za  pracę za grudzień 2016 r. i styczeń 2017 r. (łącznie o kwotę 4 tys. zł brutto). Dysponuję prawomocnym wyrokiem z listopada 2016 r., opatrzonym klauzulą wykonalności, na podstawie którego ten etatowiec ma obowiązek zapłaty na moją rzecz 6 tys. zł z tytułu naprawienia szkody wyrządzonej w mieniu firmy. Pracownik nie uiścił tej kwoty, a ja nie wszcząłem jeszcze postępowania egzekucyjnego. Czy w tej sytuacji mój adwokat może w procesie o zapłatę pensji, w odpowiedzi na pozew, podnieść zarzut potrącenia tych kwot i czy będzie to równoznaczne ze złożeniem przeze mnie oświadczenia o kompensacji? – pyta czytelnik.

Gdy obie strony są równocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, a przedmiotem obu wymagalnych i podlegających dochodzeniu przed sądem wierzytelności są np. pieniądze, każda z nich może skompensować swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony. Odbywa się to w drodze złożenia przez jedną ze stron tej drugiej, w całkowicie dowolnej formie, oświadczenia o potrąceniu (art. 498-499 kodeksu cywilnego). Wywołuje ono skutek z chwilą, w której dotarło do drugiej strony w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Wtedy też następuje wzajemne umorzenie wierzytelności do wysokości niższej z nich.

Uwaga! Istnieje możliwość skompensowania nawet tej wierzytelności, która jest przedawniona, chyba że w chwili, w której to potrącenie stało się możliwe, przedawnienie już nastąpiło (art. 502 k.c.).

Skorzystanie z instytucji kompensacji jest zakazane, gdy dotyczy ona wierzytelności:

- niepodlegających zajęciu,

- o dostarczenie środków utrzymania,

- wynikających z deliktów (czynów niedozwolonych),

- co do których potrącenie wykluczają unormowania szczególne (art. 505 k.c.).

Dwa w jednym

Skoro ustawodawca nie narzucił zgłoszeniu omawianego oświadczenia o kompensacji żadnej formy, to dopuszczalne jest jego złożenie również np. w odpowiedzi na pozew w formie zarzutu procesowego. W takim przypadku podniesienie procesowego zarzutu potrącenia jest równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o kompensacji w sensie materialnoprawnym. Potrącenie stanie się wówczas skuteczne z dniem odbioru przez powoda odpisu odpowiedzi na pozew.

Przez pełnomocnika

Odnosząc się do sytuacji czytelnika: nie ma przeszkód, aby zastosować instytucję kompensacji wierzytelności pracownika w kwocie 4 tys. zł z tytułu nieuiszczonych poborów z kwotą 6 tys. zł z tytułu należności zasądzonej od tego podwładnego na rzecz pracodawcy w prawomocnym wyroku sądu. Jeżeli adwokat pracodawcy jest umocowany m.in. do składania w jego imieniu oświadczeń materialnoprawnych – a więc m.in. o potrąceniu, to może on podnieść w odpowiedzi na pozew i podpisać procesowy zarzut kompensacji tych wierzytelności. Będzie to równoznaczne ze zgłoszeniem przez pracodawcę oświadczenia o potrąceniu tych należności w sensie materialnoprawnym.

Oczywiście konieczne jest załączenie do odpowiedzi na pozew prawomocnego wyroku zasądzającego na rzecz pozwanego czytelnika od podwładnego – powoda kwoty 6 tys. zł. Z dniem odbioru przez niego odpisu odpowiedzi na pozew, złożenie komentowanego oświadczenia o kompensacji stanie się skuteczne. W rezultacie sąd powinien w całości oddalić powództwo, gdyż efektem złożonego oświadczenia będzie umorzenie wierzytelności pracownika w kwocie 4 tys. zł jako tej niższej. Co do pozostałej kwoty, tj. 2 tys. zł, czytelnik będzie miał prawo zainicjować postępowanie komornicze.

—Anna Borysewicz, adwokat

podstawa prawna: art. 498–499, art. 502 oraz art. 505 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 380 ze zm.)

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego