Rzeczpospolita Prawo

CIT: przy sukcesji fundacja prywatna jak zagraniczna spółka kontrolowana CFC

Polscy przedsiębiorcy będący beneficjentami lub założycielami zagranicznych fundacji, będą musieli w niektórych przypadkach odprowadzić dodatkową 19-proc. daninę od dochodu zrealizowanego przez te podmioty.

Publikacja: 19.11.2018 01:00

CIT: przy sukcesji fundacja prywatna jak zagraniczna spółka kontrolowana CFC

Foto: Adobe Stock

Bartosz Mroczkowski

Zagraniczna fundacja prywatna jest coraz bardziej popularnym mechanizmem wykorzystywanym przez polskich przedsiębiorców przy sukcesji międzypokoleniowej. W ciągu ostatnich lat wielu właścicieli dużych biznesów zdecydowało się na przekazanie swoich aktywów do zagranicznej fundacji prywatnej. A wszystko po to, by móc sprawnie i bezpiecznie zarządzać posiadanym majątkiem.

Duże zainteresowanie polskich przedsiębiorców zagranicznymi fundacjami prywatnymi nie mogło umknąć uwadze polskiego ustawodawcy, który, niestety, zamiast iść w ślad innych krajów europejskich i walczyć o zwiększenie konkurencyjności polskiego prawa w zakresie sukcesji biznesu, kontynuuje zaostrzanie przepisów podatkowych, które rykoszetem uderzają w polskich przedsiębiorców. Tym razem orężem zastosowanym przez ustawodawcę jest rozszerzenie od 2019 r. zakresu stosowania przepisów o zagranicznych spółkach kontrolowanych (tzw. CFC) o wspomniane wyżej rodzinne fundacje prywatne.

Zmiany są już uchwalone

Przegłosowane przez Sejm i czekające na podpis Prezydenta RP przepisy o CFC mają objąć fundacje prywatne, w których polski podatnik jest fundatorem lub beneficjentem, a któremu będzie przysługiwać prawo do uczestnictwa w zyskach fundacji (w określonej przepisami wysokości), jak również – co wzbudza wśród przedsiębiorców najwięcej kontrowersji – ekspektatywa do uzyskania tych zysków w przyszłości.

Czytaj też:

Zagraniczna fundacja prywatna narzędziem ochrony firm rodzinnych

Zagraniczna spółka kontrolowana: jak rozliczać zyski w zagranicznej spółce

Najistotniejsze zmiany w przepisach polegają na rozszerzeniu zakresu definicji spółki (zgodnie z nowymi przepisami „jednostki") zagranicznej o fundację, trust lub inny podmiot albo stosunek o charakterze powierniczym. Dodatkowo, do przepisów dodano również definicję prawa do uczestnictwa w zysku, które oznacza m.in. prawo do uzyskania środków należących do zagranicznej jednostki w związku z jej likwidacją, prawo do otrzymania świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego, w tym jego ekspektatywy, przez założyciela (fundatora) lub beneficjenta fundacji lub ekspektatywę uzyskania zysków fundacji wypracowanych lub uzyskanych w przyszłości.

Oznacza to, że polscy podatnicy będący beneficjentami lub założycielami zagranicznych fundacji, oprócz podatku od otrzymywanych z fundacji wypłat (12 proc., 16 proc. lub 20 proc. w zależności od wysokości wypłaty), będą musieli, w niektórych przypadkach, odprowadzić do polskiego fiskusa dodatkowy 19-proc. podatek od dochodu zrealizowanego przez fundację zagraniczną.

Oczywiście przepisy nie kwalifikują zagranicznej fundacji prywatnej automatycznie jako jednostki, której dochody trzeba będzie rozliczać również w Polsce. Zakres tych przepisów jest jednak na tyle szeroki, że istnieje duże ryzyko, iż obejmą one swoją dyspozycją wiele sprawnie funkcjonujących mechanizmów sukcesji rodzinnej.

Nie będzie utraty popularności

Wydaje się jednak, że instytucja fundacji prywatnej nie powinna stracić na popularności wskutek rozszerzenia regulacji CFC. Bez wątpienia, polski ustawodawca zafundował przedsiębiorcom dużą dawkę dodatkowych ryzyk i kosztów. Ponieważ jednak fundacja prywatna nie jest narzędziem do optymalizacji podatkowej, a wręcz przeciwnie, wymaga niekiedy poniesienia dodatkowych nakładów finansowych, to nadal będzie wykorzystywana do planowania sukcesyjnego. Tym bardziej, że w odniesieniu do spółek prawa handlowego nie przewidziano podobnego rozwiązania, które mogłoby uprościć proces transferu międzypokoleniowego przy jednoczesnym zagwarantowaniu bezpieczeństwa majątku oraz ciągłości dotychczasowego kierunku rozwoju firmy. A takim instrumentem jest właśnie prywatna fundacja rodzinna.

Rodzinna fundacja prywatna – z racji swojej natury – nie jest podmiotem utworzonym do prowadzenia typowej działalności gospodarczej.

Prowadzenie działalności gospodarczej

Niemniej cel jej utworzenia i charakter funkcjonowania zawiera w sobie przymioty charakterystyczne dla zwykłego przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy zakładają fundację przede wszystkim w celu ochrony (oraz niekiedy pomnażania) posiadanych aktywów oraz sprawnego ich przekazywania sukcesorom z pokolenia na pokolenie. W uproszczeniu można stwierdzić, że fundacja często pełni funkcję podmiotu holdingowego, zapewniającego ciągłość całej rodzinnej grupy kapitałowej w razie śmierci właściciela biznesu. Poprawna konstrukcja sukcesyjna oparta na fundacji prywatnej, oprócz fundatora i beneficjentów obejmuje również wykwalifikowaną radę fundacji oraz radę protektorów. Organy te pełnią odpowiednio funkcje zarządcze i nadzorcze nad majątkiem fundacji. W fundacji, podobnie jak w sprawnie funkcjonującym przedsiębiorstwie, zatrudnia się specjalistów, których zadaniem jest jak najlepsze zarządzanie powierzonym majątkiem. Im mocniejsza dywersyfikacja aktywów posiadanych przez fundację oraz branż, w jakich aktywna jest rodzinna grupa kapitałowa, tym szersza i bardziej zróżnicowana powinna być reprezentacja osobowa w radzie fundacji, stanowiącej motor napędowy wdrożonego mechanizmu sukcesyjnego.

Istnieją więc przesłanki, aby nawet na podstawie obecnych przepisów dotyczących CFC stwierdzić, że holdingowe funkcje fundacji prywatnej mogą pod pewnymi warunkami stanowić rzeczywistą działalność gospodarczą, pozwalającą wyłączyć stosowanie przepisów o zagranicznych spółkach kontrolowanych. Pojawia się jednak pytanie, jak do takiej argumentacji podejdą organy podatkowe.

Dlatego w ramach potencjalnych przyszłych nowelizacji przepisów, warto zastanowić się nad wyłączeniem stosowania przepisów o CFC w sytuacji, gdy zagraniczna spółka (jednostka) kontrolowana prowadzi w państwie UE lub EOG rzeczywistą działalność gospodarczą. W przypadku, kiedy organ podatkowy będzie miał wątpliwości co do słuszności zastosowania instytucji fundacji w konkretnym przypadku, posiada inne narzędzia, jak np. ogólna klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, do zakwestionowania działań podatnika.

Autor jest doradcą podatkowym w Kancelarii Ożóg Tomczykowski

podstawa prawna: Ustawa z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (w chwili oddawania do druku tego numeru tygodnika podatkowego ustawa oczekiwała na podpis prezydenta)

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

PIT CIT Finanse w Firmie

Zagraniczna fundacja prywatna jest coraz bardziej popularnym mechanizmem wykorzystywanym przez polskich przedsiębiorców przy sukcesji międzypokoleniowej. W ciągu ostatnich lat wielu właścicieli dużych biznesów zdecydowało się na przekazanie swoich aktywów do zagranicznej fundacji prywatnej. A wszystko po to, by móc sprawnie i bezpiecznie zarządzać posiadanym majątkiem.

Duże zainteresowanie polskich przedsiębiorców zagranicznymi fundacjami prywatnymi nie mogło umknąć uwadze polskiego ustawodawcy, który, niestety, zamiast iść w ślad innych krajów europejskich i walczyć o zwiększenie konkurencyjności polskiego prawa w zakresie sukcesji biznesu, kontynuuje zaostrzanie przepisów podatkowych, które rykoszetem uderzają w polskich przedsiębiorców. Tym razem orężem zastosowanym przez ustawodawcę jest rozszerzenie od 2019 r. zakresu stosowania przepisów o zagranicznych spółkach kontrolowanych (tzw. CFC) o wspomniane wyżej rodzinne fundacje prywatne.

Pozostało 85% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Łukasz Piebiak
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Elektryczne BMW iX już od 1500 PLN netto/mies. w ofercie BMW Comfort Lease.
Materiał Promocyjny
Elektryczne BMW iX już od 1500 PLN netto/mies. w ofercie BMW Comfort Lease.
KWK Mysłowice-Wesoła - ruchomy chodnik (przenośnik taśmowy) służący do transportu pracowników
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Roma Wąsik podczas Protestu Wolnych Polaków.
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Joanna Misztal-Konecka
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Naczelny Sąd Administracyjny
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego
Samochód w leasing na firmę? Sprawdź czy to się opłaca!
Materiał Promocyjny
Samochód w leasing na firmę? Sprawdź czy to się opłaca!
e-Wydanie