Przekazanie broszur i katalogów nadal bez VAT

- Spółka chce zwiększyć sprzedaż swoich towarów i dlatego zamierza w najbliższym czasie przeprowadzić różne akcje promocyjne, w tym nieodpłatnie przekazać swoim kontrahentom drukowane materiały reklamowe i informacyjne (tj. cenniki, broszury, ulotki, katalogi). Przekazywane będą także kalendarze i mapy, które zawierają treści informacyjne lub reklamowe firmy. Cena jednostkowa nabycia takiego prezentu (bez podatku) przekracza 10 zł.

Spółka nie prowadzi ewidencji pozwalającej na ustalenie tożsamości osób obdarowanych. Firma odlicza podatek naliczony od zakupu takich towarów. Czy przekazanie tego typu drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, w związku ze zmianami przepisów od 1 kwietnia 2013 r., podlega opodatkowaniu VAT?

– pyta czytelnik.

Przepisy ustawy o VAT regulujące kwestie opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów uległy zmianie od 1 kwietnia 2013 r., na podstawie ustawy z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Do tego czasu ustawa o VAT w art. 7 ust. 3 wskazywała, że nie podlega opodatkowaniu przekazanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

Zatem firma, która przekazała drukowane materiały reklamowe i informacyjne, według „starego stanu prawnego" nie powinna takiej czynności opodatkować VAT.

Co się zmieniło

Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., przez dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

- wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi, przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie tych towarów pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi ich opodatkowywać).

Na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy o VAT, podatnik nie opodatkowuje przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Zatem od 1 kwietnia 2013 r. w art. 7 ust. 3 ustawy o VAT z katalogu towarów, których przekazanie nie podlega opodatkowaniu, usunięte zostały drukowane materiały reklamowe i informacyjne. Oznacza to, że co do zasady przekazanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych podlega opodatkowaniu VAT.

Nie ulega wątpliwości, że gdy drukowane materiały reklamowe i informacyjne spełniają definicję prezentów o małej wartości, to wówczas ich przekazanie nie jest objęte VAT. Jednak w przedmiotowej sprawie drukowane materiały reklamowe i informacyjne nie są prezentami o małej wartości.

Obciążenie konsumpcji

Z opisu stanu faktycznego wynika, że firma przekazuje kontrahentom takie towary, jak cenniki, broszury, ulotki, katalogi, które zawierają w sobie jedynie informacje o firmie i sprzedawanych przez nią towarach. Tym samym są to materiały reklamowe i informacyjne. Natomiast nie stanowią dla kontrahenta wartości materialnej i nie mają dla niego znaczenia konsumpcyjnego. Otrzymujący te towary nie wykorzysta ich do swojej działalności, a jedynie uzyska informację o firmie, która je przekazała i o jej produktach.

Z założeń konstrukcyjnych podatku od towarów i usług wynika, że podatkiem tym powinna być obciążona konsumpcja, co jest realizowane poprzez doliczanie go do ceny nabywanych przez konsumentów dóbr. Faktyczny ciężar podatku jest przerzucany na kolejnych nabywców, aby w końcu obciążyć ostatniego nabywcę – konsumenta, który nie uczestniczy już w tym systemie i nie ma możliwości dalszego przerzucenia podatku. VAT obciąża zatem konsumpcję danego towaru (lub usługi), przez którą należy rozumieć użycie nabytego towaru (lub usługi) ze skutkiem zaspokojenia jakiejkolwiek potrzeby przez konsumenta.

Wobec tego należy uznać, że nieodpłatne przekazanie kontrahentom wymienionych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych nie jest czynnością, z którą ustawa o VAT wiązałaby powstanie obowiązku podatkowego. Przyczyną pozostawienia poza zakresem VAT tych przekazań jest brak ich konsumpcyjnego charakteru. Oznacza to, że odbiorca przekazywanych towarów nie konsumuje ich, nie jest też w wyniku dokonanej dostawy zaspokojona jakakolwiek potrzeba, ani też nie pojawia się wskutek tego przysporzenie majątkowe. Tak stwierdziła Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 12 czerwca 2013 r. (IPTPP1/443-326/13-2/MW).

Kalendarz z logo firmy

Należy jednak zwrócić uwagę, że firma przekazuje również takie towary jak np. kalendarze, czy mapy. Towary te nie tylko zawierają treści informacyjne lub reklamowe, ale mają również wartość użytkową dla obdarowanego. Z uwagi na to, że nie spełniają (zgodnie z opisem stanu faktycznego sprawy) definicji prezentu o małej wartości, ich nieodpłatne przekazanie należy opodatkować podatkiem od towarów i usług.

Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 12 kwietnia 2013 r. (IPPP1/443-145/13-2/PR) uznała, że nie wszystkie formy przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych będą wyłączone spod opodatkowania jako towary nieposiadające wartości użytkowej. Otóż, drukowane materiały np. kalendarze ścienne z logo firmy, które obok funkcji reklamowych i informacyjnych, stanowią dla nabywcy wartość użytkową, jeżeli nie będą wypełniały definicji prezentów o małej wartości, to będą objęte podatkiem od towarów i usług.

NSA potwierdza

W zakresie braku podstaw do uznania drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych za towar w rozumieniu ustawy o VAT wypowiedział się NSA w wyroku z 28 lipca 2011 r. (I FSK 1201/10). Istota sporu sprowadzała się do tego, czy przekazanie przez spółkę nauczycielom ulotek dotyczących programu stanowi w świetle ustawy o VAT opodatkowaną dostawę towarów.

Sąd wskazał, że gdy skarżąca spółka nieodpłatnie przekazywała ulotki (katalogi) informacyjno-reklamowe, w celu zachęcenia nauczycieli i szkół do korzystania z publikacji edukacyjnych spółki, należy przyjąć, że nie miała miejsca opodatkowana dostawa towarów. Potwierdzono stanowisko, że przekazane materiały informacyjne i foldery nie są towarami w znaczeniu konsumpcyjnym, pomimo że wymienione są w klasyfikacjach statystycznych. Ulotki takie są bowiem specyficznym produktem, zawierającym informacje mające zachęcić ewentualnego klienta do zakupu właściwego produktu. Ulotki reklamowe i foldery nie mają bowiem charakteru konsumpcyjnego, skoro u otrzymującego je odbiorcy nie powodują żadnego przysporzenia majątkowego, a jedynie przekazują informacje o danym produkcie. Wynika z tego, że ulotki i foldery nie mogą być uznane za towar będący przedmiotem czynności opodatkowanej.

Sąd zwrócił uwagę, że ulotka reklamowa może być uznana dla potrzeb ustawy o VAT za towar opodatkowany, w sytuacji gdy zostanie ona zbyta przez wytwarzający ulotki podmiot nabywającemu je kontrahentowi, który następnie przekaże je anonimowym potencjalnym klientom. Należy odróżnić taką sytuację od sytuacji zaistniałej w rozpatrywanej sprawie, kiedy to nieodpłatne przekazanie było sposobem na poinformowanie potencjalnych klientów o produktach przedstawionych w ulotkach. W takiej zatem sytuacji ulotki reklamowe nie mogą być uznane za towar w rozumieniu ustawy o VAT. Podatek od towarów i usług jest podatkiem od konsumpcji, zaś w stanie faktycznym sprawy ulotki reklamowe nie miały wartości konsumpcyjnej.

Odpowiadając na pytanie czytelnika należy zatem stwierdzić, że nie każde nieodpłatne przekazanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, po zmianie przepisów ustawy o VAT, podlega opodatkowaniu. Jest to uzależnione od tego, czy przekazane materiały mają dla obdarowanego wartość użytkową.

Ministerstwo Finansów zgadza się z sądami

Również Ministerstwo Finansów w broszurze „Najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług od dnia 1 kwietnia 2013 r." odniosło się do kwestii opodatkowania drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych. Podkreślono w niej, że „w pierwszej kolejności należy ustalić czy drukowany materiał informacyjny i reklamowy ma wartość użytkową z punktu widzenia konsumenta.

Jeżeli nie – będzie to np. katalog czy ulotka, to nie podlega on opodatkowaniu VAT. Jeżeli tak – będzie to np. kalendarz z reklamami, to będzie podlegał opodatkowaniu VAT, chyba że będzie spełniał definicję prezentu o małej wartości. Wówczas przekazanie nieodpłatnie takiego kalendarza na cele związane z działalnością gospodarczą będzie wyłączone z opodatkowania VAT".

Kiedy prezent ma małą wartość w rozumieniu przepisów o VAT

W myśl art. 7 ust. 4 ustawy o VAT przez prezenty o małej wartości rozumie się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary: