Kiedy biuro rachunkowe nie musi rozliczać VAT

Przedsiębiorca świadczący usługi księgowe podlega takim samym zasadom i przepisom podatkowym jak każdy inny podatnik. Oprócz rozliczeń w zakresie podatku dochodowego ciąży na nim także obowiązek w zakresie podatku od towarów i usług. Przedsiębiorca taki może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego na warunkach ogólnych. Zwolnienie to przysługuje podatnikom, których sprzedaż  nie przekroczyła łącznie kwoty 150 000 zł za poprzedni rok podatkowy. Zwolnienie to wynika z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. Zwolnienie to stosuje się automatycznie, tj. bez żadnych dodatkowych starań ze strony podatnika (bez żadnych oświadczeń lub czynności). Jeżeli przedsiębiorca w 2014 r. był czynnym podatnikiem VAT, a spełnia kryteria do zwolnienia podmiotowego na rok 2015 (jego obroty w 2014 r. nie przekroczyły 150 000 zł) i chce z niego skorzystać, to powinien zawiadomić o tym urząd skarbowy poprzez aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego  VAT- R .

Uwaga! Do wartości sprzedaży ustalanej na potrzeby zwolnienia podmiotowego nie wlicza się kwoty podatku. Brana jest pod uwagę tylko wartość netto. Warto zauważyć, że do wartości sprzedaży nie wlicza się m.in odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku przekroczy kwotę 150 000 zł, to zwolnienie traci moc, począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Mniej niż 12 miesięcy

Gdy podatnik otwiera biuro rachunkowe i wybiera zwolnienie podmiotowe, musi pilnować proporcji. U podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie działalności sprzedaż jest bowiem zwolniona, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, wskazanej kwoty. Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 150 000 zł, to zwolnienie utraci moc, począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę, a nadwyżka sprzedaży ponad wartość limitu podlega VAT według 23- proc. stawki. Załóżmy, że podatnik rozpocznie działalność gospodarczą objętą VAT 14 marca 2015 r., przewidując, że wartość sprzedaży w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej nie przekroczy w 2015 r. kwoty 150 000 zł. Kwota obrotów zwolnionych z VAT w 2015 r. wynosić będzie 120 000 zł (292 dni x 150 000 zł x 1/365).

Powrót jest możliwy

Jeśli podatnik prowadzący biuro rachunkowe utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnuje z tego zwolnienia, to może ponownie z niego skorzystać, jednak nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia.

Ważny jest zakres oferty

Możliwość skorzystania ze zwolnienia dla biura rachunkowego została jednak przez ustawodawcę ograniczona. Ograniczenie to wynika z art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem zwolnienie nie ma zastosowania w stosunku do podatników świadczących usługi:

- prawnicze,

- w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego (związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego) oraz

- jubilerskie.

Zatem dla biur rachunkowych istotne jest ustalenie, co mieści się w pojęciu doradztwa i jakie ewentualnie czynności mogłyby pozbawić je prawa do zwolnienia.

Zakres doradztwa jest dość szeroko rozumiany i może obejmować wiele usług doradczych, np.: doradztwo podatkowe, prawne czy finansowe. Wobec braku w ustawie o VAT definicji doradztwa, która miałaby ewentualnie zastosowanie do tego przepisu, należy w tej kwestii odwołać się do wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1996) doradca to ktoś, „kto doradza". Natomiast „doradzić" oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie".

Do rozstrzygnięcia pozostaje zatem w każdym konkretnym przypadku rozstrzygnięcie, czy usługi świadczone przez biuro rachunkowe należy zaliczyć do usług w zakresie doradztwa, gdyż w świetle obowiązujących przepisów usługi te nie korzystają ze zwolnienia z VAT.

Jeśli biuro rachunkowe nie udziela fachowych porad, opinii, zaleceń, wyjaśnień prawnych, podatkowych, finansowych i ekonomicznych, a w ramach prowadzonej działalności (kompleksowe usługi księgowe sklasyfikowane wg PKD pod symbolem 69.20 Z jako „działalność rachunkowo- księgowa, doradztwo podatkowe") świadczy wyłącznie usługi polegające na kompleksowej obsłudze rachunkowo- księgowej i płacowej firm, to ze zwolnienia ma prawo skorzystać.

Przykład

Jakie usługi nie pozbawią biura rachunkowego prawa do zwolnienia?

Ogólnie rzecz ujmując, chodzi o usługi niemające elementów doradczych. Jeżeli biuro:

- prowadzi w imieniu i na rzecz podatników, płatników podatkowe księgi przychodów i rozchodów, ewidencje przychodów, ewidencje środków trwałych, wyposażenia itp.,

- sporządza, podpisuje, składa w imieniu i na rzecz podatników, płatników zeznania i deklaracje podatkowe, deklaracje do ZUS,

– to teoretycznie nie wykonuje usług doradczych. Usługi te powinny być świadczone w ramach kompleksowej ciągłej obsługi księgowej w związku z zawartą umową na prowa- dzenie spraw księgowo- płacowych, a nie w ramach odrębnych i jednorazowych zleceń.

Błędne koło

Można się też posłużyć definicją usług doradczych zawartą w ustawie o doradztwie podatkowym, pamiętając, że czynności tam określone dotyczą tylko doradztwa podatkowego, a nie doradztwa kompleksowego >patrz tabela.

Powstaje tu błędne koło, bo czytając art. 2 ustawy o doradztwie podatkowym, możemy dojść do wniosku, że także prowadzenie – w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów – ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie oraz sporządzanie – w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów – zeznań i deklaracji podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie, to także czynności doradcze.

Fiskus wyjaśnia

Jednak fiskus podchodzi łagodniej do tej kwestii. Organy skarbowe w wydawanych interpretacjach nie wszystkie te czynności uważają za doradztwo. Poza tym organy podkreślają, że art. 2 ust. 1 ustawy o doradztwie podatkowym wskazuje, że aby zaliczyć określone czynności do wykonywanych w ramach doradztwa podatkowego, muszą się one mieścić w zakresie czynności wymienionych w tym przepisie, a składające się na nie elementy muszą wystąpić łącznie.

Przykładowo, w interpretacji Izby Skarbowej w Łodzi z 19 lutego 2014 r. (IPTPP1/443- 895/13- 4/RG) stwierdzono, że biuro rachunkowe prowadzące działalność określoną jako usługi księgowo- rachunkowe w zakresie księgowości, które nie świadczy przy tym  usług: doradztwa podatkowego, porad prawnych, sporządzania deklaracji podatkowych w ramach odrębnych zleceń niebędących elementem kompleksowej obsługi księgowej, nie biorąc udziału w postępowaniach kontrolnych zlecanych odrębnie, może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług >patrz ramka.

Te czynności nie grożą utratą zwolnienia

Zwolnienia podmiotowego w VAT nie utraci biuro rachunkowe, które w ramach prowadzonej działalności świadczy wyłącznie usługi polegające na kompleksowej obsłudze rachunkowo- księgowej i płacowej firm i wykonuje poniższe czynności:

- prowadzenie i przechowywanie dokumentacji księgowej i podatkowej, ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji przychodów dla potrzeb ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, ewidencji dla potrzeb podatku od towarów i usług, ewidencji wynagrodzeń, ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencji wyposażenia oraz innych ewidencji, jeżeli obowiązek taki wynika z przepisów prawa podatkowego, przeznaczanych do ewidencjonowania osiągniętych przychodów i kosztów oraz faktur sprzedaży i zakupu VAT w ramach prowadzonej przez zleceniodawcę działalności gospodarczej,

- czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych,

- sporządzanie na podstawie dowodów księgowych, podpisywanie i składanie w imieniu i na rzecz podatników, płatników zeznań i deklaracji podatkowych, deklaracji do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;