Interpretacje indywidualne wydawane w imieniu ministra finansów pozwalają podatnikom na bezpieczne rozliczenia podatkowe. Informują ich o stanowisku organów podatkowych odnośnie do wykładni określonych przepisów, a także gwarantują brak negatywnych konsekwencji w przypadku zastosowania się do wydanej interpretacji. Z tych względów interpretacje indywidualne cieszą się niesłabnącą popularnością wśród podatników.
Jednak w pewnych sytuacjach organy odmawiają udzielenia interpretacji. W ostatnich latach wykształciła się kontrowersyjna praktyka odmawiania wydawania interpretacji w sytuacji, gdy podatnicy przedstawiają wiele ewentualnych, wzajemnie się wykluczających wariantów i opcji zdarzenia przyszłego, opisanego we wniosku o wydanie interpretacji. Zdaniem organów podatkowych takie przedstawienie zdarzenia przyszłego służy otrzymaniu porady z zakresu obowiązków podatkowych, służącej optymalizacji podatkowej, a to sprzeciwia się celom instytucji indywidualnych interpretacji.
Co gorsza, postanowienia o odmowie udzielenia interpretacji z tych względów są zazwyczaj utrzymywane w mocy przez Naczelny Sąd Administracyjny. W ostatnich latach wykształciła się jednolita linia orzecznicza tego sądu, która wskazuje, że interpretacje indywidualne nie służą do oceny potencjalnych działań podatników pod kątem zoptymalizowania obciążeń podatkowych wynikających z tych działań, a organy nie są uprawnione do merytorycznego rozpoznania wniosków z wielowariantowym, alternatywnym zdarzeniem przyszłym i formułowanymi na jego tle kilkunastoma pytaniami (tak np. NSA w wyroku z 25 lipca 2013 r., I FSK 1116/12, w wyroku z 6 lutego 2014 r., II FSK 201/13 i w wyroku z 10 września 2014 r., II FSK 23/14).
W praktyce naturalną odpowiedzią podatników na takie zastrzeżenia może być rozdzielanie alternatywnych zdarzeń przyszłych na kilka osobnych wniosków o interpretację. Jednak takie działania również mogą okazać się nieskuteczne. Przykładowo WSA w Bydgoszczy w uzasadnieniu wyroku z 20 sierpnia 2014 r. (I SA/Bd 744/14) powołał się na łączną liczbę alternatywnych zdarzeń przyszłych i pytań przedstawionych w różnych wnioskach o interpretację przez tego samego podatnika, przedstawiając to jako argument przemawiający za odmową udzielenia interpretacji w konkretnej sprawie.
Wyrok ten jest istotny także z tego względu, że uchylił interpretację indywidualną zawierającą merytoryczne rozstrzygnięcie, nakazując organowi odmowę wydania interpretacji. Tym samym podatnicy mogą ryzykować odmowę udzielenia interpretacji w sytuacji, gdy skarżą do sądów administracyjnych niekorzystne dla siebie interpretacje indywidualne. Ryzyko to jest istotne zwłaszcza wtedy, gdy w zakresie jednego zdarzenia przyszłego podatnicy przedstawiają kilka pytań dotyczących rozliczeń podatkowych, uzyskując pozytywną odpowiedź na tylko niektóre z nich. Kwestionowanie przed sądem administracyjnym negatywnego stanowiska organu podatkowego w zakresie pozostałych pytań może skończyć się uchyleniem przez sąd całej interpretacji i nakazaniem odmowy jej udzielenia, także w zakresie pytań rozstrzygniętych na korzyść podatnika.
